Την... εσχάτη των ποινών, δηλαδή την πλήρη απαγόρευση ελλιμενισμού στην Ευρώπη, αποφάσισε να επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα τάνκερ, τα περισσότερα ελληνικών συμφερόντων, που σπάνε το εμπάργκο εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου ή την απαγόρευση της διακίνησής του σε τρίτες χώρες σε τιμές άνω των 60 δολ. το βαρέλι.
Ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, ανάμεσά τους και τέσσερις από τις μεγαλύτερες με διεθνές εκτόπισμα, έχει αναφερθεί ότι έχουν σήμερα τη μερίδα του λέοντος στη διακίνηση ρωσικού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές. Σημειώνεται ότι η διακίνηση πετρελαίου επιτρέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά μόνο όταν γίνεται σε τρίτες χώρες και με μέγιστη τιμή τα 60 δολ. το βαρέλι.
Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί και προβληματίζει έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι γίνονται εκτεταμένες μεταφορτώσεις ρωσικού αργού και προϊόντων πετρελαίου σε τουλάχιστον δύο σημεία στα διεθνή ύδατα, στη Μεσόγειο, το ένα στα ανοικτά της Μεσσηνίας. Τάνκερ που έχουν κλειστά τα συστήματα πλοήγησής τους μεταφορτώνουν στα ανοικτά το ρωσικό πετρέλαιο και, στη συνέχεια, το μεταφέρουν στην Ευρώπη, σπάζοντας το εμπάργκο, αφού δεν δηλώνεται η προέλευσή του από τη Ρωσία.
Για να αντιμετωπίσει αυτές τις πρακτικές, η ΕΕ αποφάσισε, στο πλαίσιο του 11ου πακέτου κυρώσεων στη Ρωσία που ανακοινώθηκε σήμερα, να επιβάλει πολύ αυστηρές κυρώσεις σε τάνκερ που εμπλέκονται σε τέτοιες πρακτικές, ουσιαστικά κλείνοντάς τους τον δρόμο για οποιαδήποτε μεταφορά πετρελαίου εντός του ευρωπαϊκού χώρου.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση των νέων κυρώσεων:
- Επιπλέον, λόγω της απότομης αύξησης των παραπλανητικών πρακτικών από πλοία που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, το Συμβούλιο αποφάσισε να απαγορεύσει την πρόσβαση στους λιμένες της ΕΕ σε όλα τα πλοία που πραγματοποιούν μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, εάν οι αρμόδιες αρχές έχουν βάσιμους λόγους να υποπτεύονται ότι το πλοίο είτε παραβιάζει την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου διά θαλάσσης στην ΕΕ, ή μεταφέρει ρωσικό αργό πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου που αγοράζονται πάνω από το ανώτατο όριο τιμών που συμφωνήθηκε από τον Συνασπισμό για το Ανώτατο Όριο Τιμών.
- Η ίδια απαγόρευση θα ισχύει για τα πλοία όταν οι αρμόδιες αρχές έχουν βάσιμους λόγους να υποπτεύονται ότι παρεμβαίνουν παράνομα, ή απενεργοποιούν με οποιονδήποτε τρόπο το σύστημα πλοήγησής τους κατά τη μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου, κατά παράβαση διεθνών συμφωνιών, κανόνων και προτύπων.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg (από τον Φεβρουάριο), εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού και πετρελαϊκών προϊόντων έχουν αλλάξει χέρια μεταξύ δεξαμενόπλοιων μόλις λίγα μίλια από τις ακτές της Ελλάδας.
Τουλάχιστον 23 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού και πρόσθετες ποσότητες πετρελαϊκών προϊόντων έχουν μεταφερθεί από το ένα δεξαμενόπλοιο στο άλλο στον Μεσσηνιακό Κόλπο από τις αρχές του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με την παρακολούθηση δεξαμενόπλοιων από το Bloomberg. Οι ελληνικές αρχές λένε ότι τα περιθώρια παρέμβασής τους είναι περιορισμένα, επειδή η δραστηριότητα συμβαίνει σε διεθνή ύδατα, εκτός του ορίου των έξι μιλίων στα χωρικά ύδατα της χώρας στην περιοχή.
Οι έμποροι και οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν βρει μια πληθώρα τρόπων για να διασφαλίσουν ότι το ρωσικό πετρέλαιο μπορεί να ρέει και αυτό είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Παρόμοια δραστηριότητα υπήρξε και κοντά στη Θέουτα, έναν ισπανικό θύλακα στη βόρεια Αφρική. Ένας τεράστιος, «σκιώδης» στόλος δεξαμενόπλοιων έχει επίσης δημιουργηθεί για να βοηθήσει τη Ρωσία να ξεπεράσει τις κυρώσεις.
Η αλλαγή φορτίου στη θάλασσα -γνωστή από τους εμπόρους ως μεταφορά από πλοίο σε πλοίο ή Ship To Ship, STS- απαιτεί αρκετές βασικές υπηρεσίες προκειμένου να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες μόνο εάν το φορτίο επί του πλοίου αγοράζεται σε τιμές ή κάτω από ένα ανώτατο όριο τιμών της Ομάδας των Επτά, το οποίο έχει τεθεί στα 60 δολ. το βαρέλι.
Η Ελλάδα είναι η κορυφαία χώρα στην κατοχή τάνκερ μεταφοράς πετρελαίου και όταν η ΕΕ διαπραγματευόταν ένα ανώτατο όριο στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, η χώρα ήταν μεταξύ εκείνων που πίεζαν για υψηλότερα όρια τιμής. Η χώρα ήταν επίσης μεταξύ εκείνων που πίεζαν για ασθενέστερους περιορισμούς στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, όταν συζητούνταν τα σχετικά μέτρα, ανέφερε το Bloomberg.
Πολλά από τα εμπλεκόμενα πλοία είναι παλιά και το ασφαλιστικό τους καθεστώς είναι ασαφές. Ο μέσος όρος ηλικίας των δεξαμενόπλοιων που εμπλέκονται στις μεταφορές αργού στα ανοικτά της Ελλάδας είναι 18 έτη. Το παλαιότερο από τα εμπλεκόμενα κατασκευάστηκε το 1997. Αυτό συγκρίνεται με έναν ευρύτερο στόλο δεξαμενόπλοιων, του οποίου η μέση ηλικία είναι περίπου 12 έτη για το μέγεθος του πλοίου που χρησιμοποιείται συνήθως για τη μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου.