Πραγματική… Σεισάχθεια για οφειλέτες χωρίς περιουσία και με χαμηλό εισόδημα μπορεί να φέρουν οι διατάξεις του πτωχευτικού νόμου για την πτώχευση μικρού αντικειμένου. Είναι χαρακτηριστική μια πρόσφατη απόφαση, με την οποία το δικαστήριο ουσιαστικά διέγραψε χρέη 350.000 ευρώ ενός δανειολήπτη που δεν έχει περιουσία και με τον μισθό του δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τις δαπάνες διαβίωσής του.
Υπό προϋποθέσεις, ένας δανειολήπτης μπορεί να υποβάλει αίτηση πτώχευσης μικρού αντικειμένου. Σύμφωνα με τον νόμο, εάν το δικαστήριο διαπιστώσει ότι δεν μπορεί με τα περιουσιακά του στοιχεία να «χρηματοδοτήσει» την πτώχευση, τότε το όνομά του καταχωρείται στο ηλεκτρονικό μητρώο φερεγγυότητας και μετά την παρέλευση τριών ετών απαλλάσσεται από τα χρέη του.
Όπως εξηγεί η δικηγόρος Θεσσαλονίκης, Ειρήνη Καψάλη, που εκπροσώπησε τον οφειλέτη ενώπιον του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, το οποίο εξέδωσε την απόφαση 63/2024, πρόκειται για «μια πολύ σημαντική απόφαση, δυνάμει της οποίας ο εντολέας του γραφείου μας απαλλάχθηκε από συνολική οφειλή του, ύψους 350.626,38 ευρώ, την οποία διατηρούσε σε πλέον του ενός δανειστές του».
Η ίδια προσθέτει ότι «το Δικαστήριο έκρινε ότι λόγω της ανεπάρκειας της περιουσίας του, δέον να καταχωριστεί το όνομα του στο ηλεκτρονικό μητρώο φερεγγυότητας. Από την ημέρα που θα καταχωρηθεί το όνομα του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (Η.Μ.Φ.), εάν διαπιστωθεί η ανεπάρκεια της περιουσίας του για την κάλυψη των εξόδων της όλης πτωχευτικής διαδικασίας ήδη εξαρχής, αφετηριάζει η προθεσμία για την αυτοδίκαιη πλέον απαλλαγή του άρθρου 192 του Ν. 4738/2020.
Συνεπώς στην πράξη, η απώτερη συνέπεια είναι η ίδια με αυτή της κήρυξης της πτώχευσης, ήτοι η απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του.
Η δυνατότητα αυτή θεσμοθετήθηκε, προκειμένου να μην αφετηριάζουν πτωχευτικές διαδικασίες υπό το καθεστώς της αβεβαιότητας της “χρηματοδότησής” τους από την περιουσία του οφειλέτη, καθώς πολλά πρόσωπα θα συμβληθούν (με κυρίαρχο τον σύνδικο της πτώχευσης) τα οποία θα πρέπει και να αμειφθούν.
Συνεπώς εφόσον προβλέπεται ήδη εξαρχής ότι τα έξοδα αυτά αναμένεται να μην καλυφθούν, διατάζεται απλώς η καταχώριση του ονόματος του οφειλέτη στο ανωτέρω μητρώο και επέρχονται οι ίδιες συνέπειες ωσάν αυτός είχε κηρυχθεί σε πτώχευση.
Σημειωτέον ότι το χρονικό διάστημα μετά το οποίο επέρχεται αυτοδικαίως η απαλλαγή αυτή και δη χωρίς δικαστική παρέμβαση προς τούτο, είναι αυτό της τριετίας κατ’ άρθρο 192 του άνω νόμου.
Εν κατακλείδι, ακόμη και εάν ο οφειλέτης δεν διαθέτει κανένα περιουσιακό στοιχείο, όπως κινητή ή ακίνητη περιουσία ή αξιόλογο μισθό και πάλι μπορεί να απαλλαχθεί από τις οφειλές του δυνάμει της ανωτέρω καταχώρισης, μετά το πέρας τριετίας από την καταχώριση αυτή».
Η δικαστική απόφαση
Όπως διαπίστωσε το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης στην απόφαση 63/2024,
- Ο αιτών εκπληρώνει τα κριτήρια για την ένταξη στην απλή διαδικασία της πτώχευσης μικρού αντικειμένου, καθώς είναι φυσικό πρόσωπο που δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει περιουσία με αξία που δεν υπερβαίνει το ποσό των 350.000 ευρώ. Με βάση την τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος (φορ. έτους 2022), προκύπτει ότι το ετήσιο δηλωθέν εισόδημά του ανήλθε σε 3.835,78 ευρώ, τα ετήσια εισοδήματα του που απαλλάσσονται από φόρο σε 227,76 ευρώ, και τα επιδόματα ανεργίας που έλαβε σε 1.734,48 ευρώ. Με βάση τη δήλωση Ε9 δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία, ενώ εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος επιχείρησης με μικτό μηνιαίο μισθό 1.100 ευρώ.
- Ο αιτών έχει χρηματικές υποχρεώσεις σε εταιρεία διαχείρισης δανείων ποσού 130.272,67 ευρώ, σε τράπεζα ποσού 28.669,28 ευρώ και προς τον Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης (ΣΥ.ΦΑ.) ποσού 191.684,43 ευρώ. Δηλαδή, οι συνολικές οφειλές του ανέρχονται στο ποσό των 350.626,38 ευρώ.
- Η γενική και μόνιμη αδυναμίας πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του αιτούντος τεκμαίρεται ότι έχει επέλθει και συνεπώς εκείνος βρίσκεται σε παύση πληρωμών αφού το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ και έχουν παύσει να εξυπηρετούνται για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, η αδυναμία δε αυτή δεν οφείλεται σε πρόσκαιρη ή έστω σε περιοδική διαταραχή του ρυθμού των πληρωμών. Πιθανολογείται ότι η ατομική περιουσία του αιτούντος δεν επαρκεί για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας, καθώς δε διαθέτει ακίνητη ή κινητή περιουσία, ενώ τα ετήσια εισοδήματα του υπολείπονται του ποσού των 15.000 ευρώ.
- Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει περίπτωση κήρυξης πτώχευσης, ούτε διορισμού συνδίκου και εισηγητή από το παρόν Δικαστήριο παρά μόνο καταχώριση του ονόματος του αιτούντος στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας κατά το άρθρο 77 παρ. 4 τελ. εδ ν.4738/2020 προκειμένου να επέλθει η μεταγενέστερη απαλλαγή του από τα χρέη που ανωτέρω αναφέρθηκε ότι διαθέτει.