Κατευνασμός των τεταμένων σχέσεων ανάμεσα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία ή ολική ρήξη ανάμεσα σε Άγκυρα και Βρυξέλλες; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που πλανάται πάνω από τη Βάρνα της Βουλγαρίας, όπου σήμερα θα διεξαχθεί η συνάντηση των Γιούνκερ-Τουσκ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπό το «βλέμμα» και της Αθήνας.
«Βαρύ» το κλίμα
Η Σύνοδος διεξάγεται υπό «βαρύ» κλίμα και οι διαμορφωθείσες συνθήκες δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας, για ουσιαστική προσέγγιση ανάμεσα στις δύο πλευρές. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, κατά το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έστειλαν ηχηρό μήνυμα αποδοκιμασίας στην Άγκυρα, για τις πρακτικές πρόκλησης που ακολουθεί η τελευταία στην κυπριακή ΑΟΖ, στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η ευρωπαϊκή αποδοκιμασία διόλου δεν πτόησε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σήκωσε πιο ψηλά τη «σημαία» της ακραίας ρητορικής και μια ημέρα πριν τη Σύνοδο της Βάρνας, ούτε λίγο ούτε πολύ απείλησε με αιματοκύλισμα, προκειμένου να οικονομήσει τη μεγάλη Τουρκία! Υπό αυτό το πρίσμα, ο δίαυλος ουσιαστικής συνεννόησης και προσέγγισης Αγκυρας-Βρυξελλών είναι στενός.
Στην ατζέντα Γιούνκερ-Τουσκ οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί
Η ευρωπαϊκή ατζέντα την οποία θα ξεδιπλώσουν Γιούνκερ και Τουσκ, περιλαμβάνει σύμφωνα με πληροφορίες, και το ζήτημα κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στην Αδριανούπολη. Το θέμα αναδείχθηκε από τον πρωθυπουργό Αλέξη τσίπρα, στην πρόσφατη σύνοδο της ΕΕ, έτυχε «αποδοχής» από τους ευρωπαίους ηγέτες και συμπεριλήφθηκε στο κείμενο συμπερασμάτων, στο οποίο έγινε ιδιαίτερη αναφορά σε ευρωπαίους κρατούμενους στην Τουρκία.
Γιούνκερ και Τουσκ αναμένεται να εκφράσουν τον προβληματισμό τους για την ποιότητα δημοκρατίας στην Τουρκία και θα την καλέσουν να επιστρέψει στις ευρωπαϊκές αρχές, τονίζοντας ότι η πόρτα των Βρυξελλών παραμένει ανοιχτή-υπό αυστηρές προϋποθέσεις-για την Άγκυρα.
Σημείο αναφοράς το προσφυγικό
Η Αθήνα αναμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις απαντήσεις Ερντογάν, σε περίπτωση που τεθεί το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, αλλά και το πώς θα «παίξει» το χαρτί του προσφυγικού.
Η απειλή για άνοιγμα της στρόφιγγας των προσφυγικών ροών από τα μικρασιατικά παράλια προς την Ευρώπη, αποτελεί, ίσως, το πιο ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο του Ταγίπ Ερντογάν, έναντι των Βρυξελλών. Επίσης, αποτελεί, ένα άκρως δυσμενές σενάριο για την Αθήνα, καθώς τα ακριτικά ελληνικά νησιά θα είναι εκείνα που θα κληθούν να σηκώσουν το «βάρος» υποδοχής χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών.
Θέλει άλλα τρία δισ ο Ερντογάν...
Βέβαια, ο Ταγίπ Ερντογάν, όπως το συνηθίζει, θα θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ευρύ πακέτο «ζητημάτων»-αιτημάτων, ευελπιστώντας να αποκομίσει τα βέλτιστα οφέλη. Με «πολιορκητικό κριό» το προσφυγικό, ο Τούρκος πρόεδρος θα διεκδικήσει, μεταξύ άλλων την άμεση καταβολή και του δευτέρου πακέτου της βοήθειας ύψους 3 δισ. ευρώ, της ΕΕ προς την Τουρκία, για τους Σύρους πρόσφυγες.
Επίσης, όπως αναφέρει έγγραφο εργασίας του τουρκικό ΥΠΕΞ, ο Τούρκος πρόεδρος θα ζητήσει:
-Την επαενεργοποίηση της ενταξιακής της πορείας με ξεπάγωμα / άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων. Στο έγγραφο σημειώνει ότι ο Γιούνγκερ είναι δεσμευθεί στην τουρκική κυβέρνηση για προώθηση έξι διαπραγματευτικών κεφαλαίων που μπλοκάρει μονομερώς η Κυπριακή Δημοκρατία.
- Εφαρμογή των 7 ανεκπλήρωτων προαπαιτούμενων από σύνολο 72 κριτηρίων, για να αρθούν οι διατυπώσεις έκδοσης ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για ελεύθερη διακίνηση των Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη.
- Προώθηση και αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας