Αντίστροφα μετρούν οι εμπορικές επιχειρήσεις τόσο για την Black Friday όσο και για την Cyber Monday, κλιμακώνοντας την επικοινωνιακή τους πολιτική με δελεαστικές προσφορές στα προϊόντα που αγγίζουν μέχρι και το 80%. Στον «χορό» των προσφορών έχουν ήδη μπει, μεταξύ άλλων, οι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, εταιρείες καλλυντικών, αθλητικών ειδών επίπλων, ειδών σπιτιού, ένδυσης υπόδησης, εποχιακών ειδών αλλά και σούπερ μάρκετ ενώ εκπτώσεις προσφέρονται και στα ηλεκτρονικά καταστήματα.
Μπορεί η φετινή Black Friday να μην πραγματοποιείται υπό συνθήκες lockdown, όπως η αντίστοιχη περυσινή, ωστόσο η επάρκεια προϊόντων στα ράφια λόγω των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα αλλά και τα μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας του κορονοϊού προβληματίζουν την αγορά. Την ίδια στιγμή οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν για μια ακόμα φορά στο στοίχημα των ηλεκτρονικών αγορών, να αναμετρηθούν με τις δυνάμεις τους και να ξεπεράσουν τυχόν προβλήματα στις παραδόσεις των εμπορευμάτων, αντίστοιχα με τα περυσινά. Εξάλλου, τόσο η Black Friday, την Παρασκευή 26 Νοεμβρίου όσο και η Cyber Monday που ακολουθεί τρεις ημέρες μετά, στις 29 Νοεμβρίου, κυρίως για αγορές μέσω διαδικτύου, θα αποτελέσουν νέο crash test για τις επιχειρήσεις, αναφορικά με το πώς θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες αγοραστικές ανάγκες των καταναλωτών.
Πώς θα ψωνίσουν όμως φέτος οι Έλληνες καταναλωτές; Σύμφωνα με έρευνα της Sitecore «Holiday Shopping Trends 2021» περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες καταναλωτές (59%) σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν αγορές την περίοδο της Black Friday. Μάλιστα, η πλειοψηφία των καταναλωτών δηλώνει ότι θα εκμεταλλευτεί την Black Friday για να πραγματοποιήσει τις χριστουγεννιάτικες αγορές. Μεταξύ αυτών που δηλώνουν ότι σκοπεύουν να ψωνίσουν, το 41% των καταναλωτών δήλωσε ότι θα συνδυάσουν online και offline αγορές με τους νεότερους να τάσσονται ελαφρώς υπέρ των διαδικτυακών αγορών (45%). Ωστόσο, υπήρξε και ένα ποσοστό 18% που δήλωσε ότι δεν πρόκειται να ψωνίσει στο Black Friday, με τους τρεις κύριους λόγους πίσω από μια τέτοια απόφαση να είναι ότι η μέρα έχει γίνει συνώνυμο με την κουλτούρα της υπερκατανάλωσης και ότι τους φαίνεται ξεπερασμένη, ότι δεν προσφέρει πλέον καλές προσφορές και ότι προσελκύει υπερβολικά πολύ κόσμο. Όσον αφορά στις κατηγορίες αγορών, με εξαίρεση τα ταξίδια και τα παιχνίδια, όπου το 54% και το 37% αντίστοιχα δηλώνει ότι θα γίνουν online, η πλειονότητα των αγορών για υπηρεσίες διασκέδασης (45%), ένδυσης (41%), ομορφιάς (43%), φαγητού και ποτού (69%) θα πραγματοποιηθεί με επίσκεψη σε κατάστημα, δείχνοντας μια στροφή των καταναλωτών στις φυσικές αγορές μετά τους περιορισμούς που επέβαλε η πανδημία στη χώρα. Επιπλέον, ένα μεγάλο ποσοστό καταναλωτών (65%) δήλωσε ότι βάζει σε πρώτη προτεραιότητα τις εκπτώσεις και τις προσφορές, όταν αγοράζει online, ενώ σχεδόν οι μισοί καταναλωτές (45%) δηλώνουν ότι αναζητούν προσφορές που δίνονται αποκλειστικά σε μέλη προγραμμάτων loyalty. Από την άλλη, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία καταναλωτές δίνουν περισσότερη έμφαση στα εκπτωτικά προϊόντα. Τέλος, ένα αξιόλογο ποσοστό των νεότερων ηλικιών σκοπεύει να κάνει τις αγορές του μέσω βιντεοκλήσης (18%), εστιάζοντας στην αγορά limited edition προϊόντων (26%), αλλά και υπηρεσιών που μπορεί να απολαύσει όλη η οικογένεια (20%).
Έντονο παραμένει το ενδιαφέρον και σε είδη μόδας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα Fashion (Re)search του GLAMI μόλις το 11% απάντησε ότι δεν πρόκειται να ψωνίσει προϊόντα μόδας (σε σύνολο 4.022 συμμετεχόντων) στην αντίστοιχη ερώτηση της έρευνας. Φαίνεται πως το ελληνικό κοινό είναι μοιρασμένο μεταξύ αυτών που περιμένουν οργανωμένα το Black Friday (53% δήλωσαν ότι θα προγραμματίσουν τι θα ψωνίσουν, με ή χωρίς προετοιμασία π.χ λίστα, έρευνα αγοράς κτλ) ενώ το 45% των ερωτηθέντων δεν θα προγραμματίσει εκ των προτέρων τι πρόκειται να αγοράσει και θα αναζητήσει απλώς τις καλύτερες προσφορές κατά τη διάρκεια του Black Friday. Για όσους απάντησαν ότι δεν έχουν σκοπό να αγοράσουν, οι δύο σημαντικότεροι αρνητικοί παράγοντες είναι ότι βρίσκουν εκπτώσεις καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς (38%) και ότι μπορεί να τους οδηγήσει σε αχρείαστες αγορές (20%).
Συστάσεις προς καταναλωτές και επιχειρήσεις
Εν όψει της φετινής εορταστικής περιόδου και των επερχόμενων εκπτωτικών ημερών (Black Friday και Cyber Monday), καταναλωτικές ενώσεις απευθύνουν συστάσεις για ψύχραιμες και υπεύθυνες αγορές από τους καταναλωτές. Στους βασικούς κανόνες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι καταναλωτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η έρευνα αγοράς και ο έλεγχος όχι μόνο της τιμής (αρχικής και τελικής) αλλά και της ποιότητας των προϊόντων. Επίσης θα πρέπει να οριοθετούν τις ανάγκες τους και να προγραμματίζουν λίστα αγορών που θα συμβαδίζουν με τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό, αποφεύγοντας αλόγιστες δαπάνες. Οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται για τις λεπτομέρειες και τους όρους της συναλλαγής τους όταν αγοράζουν προϊόντα με δόσεις καθώς επίσης και να ζητούν την απόδειξη για τα προϊόντα που έχουν αγοράσει, ώστε σε περίπτωση που είναι ελαττωματικά να μπορούν να τα επιστρέψουν ή να τα αλλάξουν.
Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) απευθύνει συστάσεις σε καταναλωτές, για τη βέλτιστη εξυπηρέτησή τους και την αποφυγή προβλημάτων κατά τη διαδικασία παραλαβής των ηλεκτρονικών παραγγελιών τους. Συγκεκριμένα, οι καταναλωτές συνίσταται πριν από την επιβεβαίωση της παραγγελίας από ηλεκτρονικό κατάστημα (e-shop) να ενημερώνονται για τη διαθεσιμότητα του προϊόντος, τη συνεργαζόμενη επιχείρηση ταχυμεταφορών, τον εκτιμώμενο χρόνο παράδοσης, τη δυνατότητα ειδοποίησής τους αναφορικά με την ακριβή μέρα που θα παραληφθεί, καθώς και τον αριθμό αποστολής της (tracking number). Επίσης, προτείνεται να παρακολουθούν την πορεία παράδοσης της παραγγελίας τους από το σύστημα εντοπισμού (tracking system) στην ιστοσελίδα της εταιρίας ταχυμεταφορών. Σημειώνεται ότι οι εταιρίες ταχυμεταφορών υποχρεούνται σε δεύτερη προσπάθεια επίδοσης του αντικειμένου, σε περίπτωση απουσίας του καταναλωτή κατά την αρχική προσπάθεια, με σχετική έγγραφη/ηλεκτρονική ειδοποίησή του.
Ο καταναλωτής έχει την δυνατότητα να παραλάβει με επιφύλαξη ή να δηλώσει επιφύλαξη εντός μίας ημέρας από την παραλαβή της αποστολής εάν το αντικείμενο που του παραδίδεται έχει υποστεί φθορά ή είναι κατεστραμμένο. Με σκοπό την προληπτική προστασία της δημόσιας υγείας, επιτρέπεται, κατ' εξαίρεση και μόνο προσωρινά, η επίδοση ταχυδρομικών αντικειμένων ταχυμεταφορών χωρίς υπογραφή του παραλήπτη και με την καταχώρηση από τον διανομέα, του μοναδικού προσωπικού κωδικού αναγνώρισης που θα σας έχει ήδη αποσταλεί. Επιπλέον ο καταναλωτής έχει δικαίωμα, υπό όρους, να αιτηθεί αποζημίωση, εντός 6 μηνών από την ημερομηνία αποστολής, για την πλημμελή παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών (απώλεια/ καταστροφή/εκπρόθεσμη επίδοση). Οι αποζημιώσεις των ανωτέρω περιπτώσεων καταβάλλονται στον αποστολέα ή, αν αυτός παραιτηθεί των δικαιωμάτων του, στον παραλήπτη του ταχυδρομικού αντικειμένου.
Συστάσεις προς τους ταχυδρομικούς παρόχους για τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου των υπηρεσιών τους απευθύνουν ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας. Συγκεκριμένα, κάνουν λόγο για κάλυψη τυχόν διαπιστωμένων κενών και την έγκαιρη προετοιμασία, όπου απαιτείται σε υλικές και τεχνολογικές υποδομές, προκειμένου για την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη ικανοποίηση της αναμενόμενης αυξημένης ζήτησης σε ταχυδρομικές υπηρεσίες. Προτείνουν την ικανοποιητική στελέχωση των υπηρεσιών front desk (προσωπικό καταστημάτων και τηλεφωνικής εξυπηρέτησης), logistics (αποθήκευσης) και last mile (παράδοσης από τα κέντρα διανομής στον τελικό χρήστη), ώστε να μην παρατηρηθούν ξανά καθυστερήσεις και άλλα τυχόν φαινόμενα πλημμελούς παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών. Επίσης, εστιάζουν στη εξασφάλιση της δυνατότητας πληρωμής αγαθών επί αντικαταβολή με ηλεκτρονικά μέσα (POS) όχι μόνο στα ταχυδρομικά καταστήματα, αλλά και στους διανομείς που πραγματοποιούν κατ' οίκον επιδόσεις, για την όσο καλύτερη γίνεται εξυπηρέτηση των καταναλωτών. Τέλος συστήνουν την ταχεία και αποτελεσματική διαχείριση παραπόνων των καταναλωτών, καθώς και τη γρήγορη ανταπόκριση στις κλήσεις των δημόσιων Αρχών για συνεργασία σε θέματα τήρησης και εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας.