Εθνικό μηχανισμό για τον έγκαιρο εντοπισμό και τη μεταφορά σε ασφαλή στέγαση ασυνόδευτων παιδιών θέτουν σε λειτουργία η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, την Άρσις, τη Μετάδραση και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, ο εθνικός μηχανισμός περιλαμβάνει μία 24ωρη τηλεφωνική γραμμή για την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό παιδιών σε ανάγκη (0030- 2132128888 και 0030- 6942773030, μέσω WhatsApp ή Viber), η οποία είναι διαθέσιμη σε έξι γλώσσες, επτά ημέρες την εβδομάδα. Η γραμμή παρέχει καθοδήγηση σε παιδιά, πολίτες, τοπικές και δημόσιες Αρχές, σχετικά με τα βήματα και τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν από τον εντοπισμό ενός ασυνόδευτου παιδιού μέχρι την τοποθέτησή του σε δομές επείγουσας φιλοξενίας.
Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, παρέχεται στα ασυνόδευτα ανήλικα υλική και ψυχοκοινωνική στήριξη, διερμηνεία, ασφαλής συνοδεία εκτός δομής φιλοξενίας, εκπροσώπηση κατά τις διαδικασίες καταγραφής ενώπιον των Αρχών και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, μέσω κινητών μονάδων, κέντρων ημέρας και γραφείων πληροφόρησης που τίθενται σε λειτουργία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τα ασυνόδευτα παιδιά στις δομές επείγουσας φιλοξενίας λαμβάνουν εξειδικευμένες υπηρεσίες και περαιτέρω υποστήριξη μέχρι τη μεταφορά τους σε δομές μακροπρόθεσμης φιλοξενίας, βάσει μίας τυποποιημένης διαδικασίας αξιολόγησης των αναγκών του παιδιού, του ιστορικού του, καθώς και των διαθέσιμων επιλογών στην Ελλάδα.
Την ίδια ανακοίνωση τονίζεται ότι ο εθνικός μηχανισμός για τον εντοπισμό και την προστασία ασυνόδευτων παιδιών έχει στόχο να αποτελέσει την επιχειρησιακή εναλλακτική στην πρακτική της προστατευτικής φύλαξης, η οποία εφαρμόζεται εδώ και χρόνια από την Ελληνική Αστυνομία ως ενδιάμεσο μέτρο προστασίας, ελλείψει θέσεων σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας.
«Η νομοθετική κατάργηση της προστατευτικής φύλαξης συνοδεύεται από την υλοποίηση ενός εναλλακτικού μοντέλου φροντίδας για την ταυτοποίηση, τον εντοπισμό και την επείγουσα στέγαση ασυνόδευτων παιδιών που βρίσκονται σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης», σημειώνει η ειδική γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Ειρήνη Αγαπηδάκη, και προσθέτει: «Ο εθνικός μηχανισμός για την ταυτοποίηση και την επείγουσα στέγαση ανηλίκων αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής μας. Αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη της εξαφάνισης παιδιών».
Αυτή η πρωτοβουλία «αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δύο μακροχρόνιων προκλήσεων για τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα: Του αυξημένου κινδύνου αστεγίας και της παρατεταμένης παραμονής παιδιών σε αστυνομική κράτηση», επισημαίνει η αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Μιρέιγ Ζιράρ.
Ο εθνικός μηχανισμός συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.