Με την έγκριση εκταμίευσης της πρώτης δόσης των 7,5 δισ. ευρώ, κλείνει απλώς ένας κύκλος της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, η οποία θα συνεχισθεί τους επόμενους μήνες σε πολλά επίπεδα και με πολλά διαφορετικά αντικείμενα. Το επόμενο μεγάλο μέτωπο θ'ανοίξει το φθινόπωρο με τα εργασιακά και θα αποτελέσει μεγάλη δοκιμασία για κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Στη συνέχεια υπάρχουν πολλοί σκόπελοι που πρέπει να ξεπεραστούν για να φθάσουμε στην ουσιαστική διαπραγμάτευση για το χρέος.
Έτσι παρά το γεγονός ότι σήμερα επικυρώθηκε η επίσημη ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης προς την Ελλάδα, σήμερα απλά κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο, για να ανοίξει ένα νέο.
Την άλλη εβδομάδα, η άφιξη των εκπροσώπων των Θεσμών στην Αθήνα θα υπενθυμίσει ότι πολλά μένει να γίνουν… τώρα. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος πρέπει να καταθέσει το ταχύτερο δυνατό στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο 2017-2020, στο οποίο θα πρέπει να αποδεικνύει ότι μπορεί να πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ (παρά την πίεση τόσο από τον ίδιο όσο και από τον Κεντρικό τραπεζίτη για χαμηλότερο δημοσιονομικό στόχο), ενώ ακολουθεί η νομοθετική διευθέτηση πολλών ανοικτών πεδίων για το Ελληνικό, τις αγορές και άλλα προαπαιτούμενα του μνημονίου που έχουν αφήσει «ουρές» ή συνδέονται με τις αξιολογήσεις του φθινοπώρου…
Έγκριστη της δόσης από τον ESM
Όπως αναφέρει ο ESM, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την πρώτη εκταμίευση αυτής της δεύτερης δόσης ύψους 7,5 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα. Η χώρα θα χρησιμοποιήσει τα 7,5 δισ. ευρώ για να καλύψει τις υποχρεώσεις εξυπηρέτησης χρέους και να βοηθήσει στην αποπληρωμή των εγχώριων ληξιπρόθεσμων οφειλών. Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου έρχονται μετά την ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων ενεργειών από την ελληνική κυβέρνηση.
Ο γενικός διευθυντής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ δήλωσε: «Η σημερινή απόφαση για την αποδέσμευση 7,5 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα είναι μια αναγνώριση της δέσμευσης της ελληνικής κυβέρνησης να υλοποιήσει απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Έχει ψηφίσει νόμους που: θα μεταρρυθμίσουν το συνταξιοδοτικό σύστημα και το σύστημα φόρου εισοδήματος, θα δημιουργήσουν ένα νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων και επενδύσεων, θα δώσουν τη δυνατότητα πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων, και θα εισάγουν έναν αυτόματο μηχανισμό δημοσιονομικής προσαρμογής που θα ενεργοποιηθεί στην περίπτωση που δεν πληρούνται οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Χάρη σε αυτά τα μέτρα και άλλες μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν τους τελευταίους μήνες, η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά επιστροφής στην οικονομική ανάπτυξη. Όπως ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα, τα μέλη του ESM είναι επί της αρχής πρόθυμα να στηρίξουν τις προσπάθειες της Ελλάδας με μέτρα περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους, περιλαμβανομένων βραχυπρόθεσμων μέτρων που μπορούν να εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος προγράμματος. Αυτό εξαρτάται από τη συνεχή εκπλήρωση των προκαθορισμένων όρων από την Ελλάδα».
Τα 2,8 δισ. ευρώ της δεύτερης δόσης που απομένουν μετά την πρώτη εκταμίευση θα είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα με την ολοκλήρωση μιας σειράς ορόσημων και την ικανοποιητική αποπληρωμή των εγχώριων ληξιπρόθεσμων οφειλών από την Ελλάδα, επισημαίνει ο ESM. Αυτό υπόκειται σε περαιτέρω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου. Μετά την εκταμίευση που εγκρίθηκε σήμερα, η χρηματοοικονομική βοήθεια του ESM προς την Ελλάδα θα φθάσει τα 28,9 δισεκ. ευρώ, από το συνολικό πρόγραμμα που φθάνει τα 86 δισ. ευρώ.
Ο ESM και ο EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) έχουν από κοινού αποδεσμεύσει μέχρι στιγμής 170,7 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένου του ποσού που εγκρίθηκε σήμερα), καθιστώντας τα ταμεία διάσωσης μακράν τους μεγαλύτερους πιστωτές της Ελλάδας, καταλήγει η ανακοίνωση του ESM.
Στα χαρακώματα για το χρέος
Η κόντρα ανάμεσα στον Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρώπη, με «φόντο» το ελληνικό χρέος, καλά κρατεί. Η πρόσφατη… εκεχειρία ανάμεσα στις δύο πλευρές, κυρίως λόγω των σημαντικών εξελίξεων στη Βρετανία και του δημοψηφίσματος για παραμονή στην ΕΕ, διαταράχθηκε χθες με την δημόσια αντιμαχία Λαγκάρντ-Ντάισελμπλουμ.
Για πρώτη φορά οι κορυφαίοι εκπρόσωποι θεσμών όπως το ΔΝΤ και Eurogroup ενεπλάκησαν σε μια δημόσια λεκτικά διαμάχη, με θέμα το ελληνικό χρέος και τη συμφωνία για την ελάφρυνσή του. Η Κριστίν Λαγκάρντ έσπευσε να διαχωρίσει την θέση το Ταμείου, από τις δράσεις και προβλέψεις των Ευρωπαίων, σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «για ποια συμφωνία χρέους μιλάτε».
Η επικεφαλής του ΔΝΤ τόνισε ότι το Ταμείο, δεν συμμετέχει σε τέτοιους είδους συμφωνία και όταν θα κληθεί να το κάνει, θα επανεκτιμήσει τη βιωσιμότητα του χρέους, την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων και τις προβλέψεις της ανάλυσης της χώρας».
Ο Γερούν Ντάισεμπλουμ έσπευσε να υπερασπιστεί την πρόσφατη συμφωνία στο Eurogroup, για την ελάφρυνση του χρέους, λέγοντας προς την Κριστίν Λαγκάρντ «ήσασταν παρόντες κατά τη διάρκεια των συζητήσεων». Σε κάθε περίπτωση αποδεικνύεται ότι το ζήτημα του ελληνικού χρέους, συνεχίζει να αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε ΕΕ και ΔΝΤ. Επίσης αποδεικνύει ότι η συμφωνία για την ελάφρυνσή του ή αν προτιμάτε ο οδικός χάρτης για την επίτευξη αυτού, έχει πολλούς αστερίσκους και «γκρίζες ζώνες».
Με «κόφτη» και μέτρα 5,4 δισ. το συμπληρωματικό Μνημόνιο
Μέτρα 5,4 δισ. ευρώ συν τον κόφτη δαπανών, περιλαμβάνει το Συμπληρωματικό Μνημόνιο (supplemental MoU). Η νέα συμφωνία με τους ευρωπαίους δανειστές, υποχρεώνει την κυβέρνηση να προχωρήσει στο «πάγωμα» των αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια έως το 2018 και εκτός από το (supplemental MoU), περιλαμβάνει την επικαιροποιημένη λίστα αποκρατικοποιήσεων, τη λίστα εκκρεμοτήτων προς εκτέλεση και την Εκθεση Συμμόρφωσης.
Ειδικότερα σε ότι αφορά στο συμπληρωματικό Μνημόνιο, πρόκειται για κέιμενο συνολικά 41 σελίδων, που εμπεριέχει όλα τα πρόσφατα ασφαλιστικά και φορολογικά μέτρα που ψηφίστηκαν στη Βουλή και φτάνουν τα 5,4 δισ. ευρώ. Περιλαμβάνει όπως αναφέρθηκε και τον περιβόητο «κόφτη» δαπανών, για τον οποίο προβλέπει ότι δεν θα υποκαθιστά τους τριμηνιαίους ελέγχους και θα ενεργοποιείται τον Μάιο κάθε έτους, αν έχουν αποτύχει τα υπόλοιπα μέτρα που έχουν ληφθεί.
Στόχος του συμπληρωματικού Μνημονίου, όπως περιγράφεται χαρακτηριστικά είναι η εφαρμογή της μεταρρυθμιστικής ατζέντας είναι η βάση στην οποία θα στηριχθεί η βιώσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και
θα πρέπει να στηριχθεί σε τέσσερις πυλώνες:
α. Επίτευξη βιώσιμων δημοσιονομικών μεγεθών,
β. Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας,
γ. Στόχευση σε ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις και
δ. Δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους και σύγχρονης δημόσιας διοίκησης.
Έκθεση Συμμόρφωσης
Στην Εκθεση Συμμόρφωσης που δόθηκε στην δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γίνεται λόγος για πέντε σημαντικούς κινδύνους τους ελληνικού προγράμματος προσαρμογής. Αυτοί οι κίνδυνοι σχετίζονται με:
1)Την αποτυχία της κυβέρνησης να υλοποιήσει πλήρως το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων
2) Ένα υψηλότερο από το αναμενόμενο αρνητικό αντίκτυπο της προσφυγικής κρίσης στο εμπόριο και στον τουρισμό,
3) Το ενδεχόμενο επιβράδυνσης του παγκόσμιου εμπορίου και
4) Την πιθανότητα μεγαλύτερων επιπτώσεων από παρατεταμένους κεφαλαιακούς ελέγχους.
5) Την έλλειψη προόδου από τις αρχές και τις τράπεζες κατά την εκπόνηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την εξυγίανση και την ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών.
Επιπρόσθετα στην Εκθεση Συμμόρφωσης η Κομισιόν κάνει συστάσεις στην ελληνική κυβέρνηση να προστατέψει τα μέλη του νέου Υπερταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Αυτό ήταν κάτι στο οποίο επέμειναν πολύ οι εκπρόσωποι των Θεσμών, κατά τις πρόσφατες συζητήσεις με την ελληνική πλευρά, όπου ζητούσαν την κατοχύρωση του νομικού «ακαταδίωκτου» του ξένων μελών ττου Δ.Σ αλλά εμπειρογνωμόνων του Υπερταμείου.
«Καυτό» φθινόπωρο με τα εργασιακά
Ιδιαίτερα αυστηρό είναι το πλαίσιο που θέτει το συμπληρωματικό Μνημόνιο για τα εργασιακά ζητήματα, τα οποία θα τεθούν προς διαπραγμάτευση από το Φθινόπωρο. Οι Θεσμοί ζητούν εναρμόνιση της ελληνική εργατικής νομοθεσίας με το κοινοτικό δίκαιο, εξέλιξη που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο «καθεστώς» των ομαδικών απολύσεων αλλά και στις συλλογικές συμβάσεις.
Στο συμπληρωματικό Μνημόνιο γίνονται αυστηρές προειδοποιήσεις για τον τομέα της Υγείας, ενώ καταγράφεται και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των ψηφισθέντων μέτρων για το ασφαλιστικό, με κύριο άξονα τις συντάξεις.
Για τα εργασιακά, αυτό το κεφαλαιώδες ζήτημα που θα βρεθεί στην κορυφή της «πυραμίδας» των συζητήσεων, κατά την δεύτερη αξιολόγηση, το νέο Μνημόνιο περιγράφει με σαφήνεια τις προθέσεις των δανειστών. Η Ελλάδα θα πρέπει μέχρι τον Σεπτέμβριο να καταθέσει ένα σχέδιο, που θα εναρμονίζει την εργατική νομοθεσία της χώρας με την ευρωπαϊκή, στα πεδία των ομαδικών απολύσεων, των συλλογικών συμβάσεων αλλά και του συνδικαλιστικού νόμου.
Για τις ομαδικές απολύσεις οι δανειστές έχουν αποσαφηνίσει εδώ και καιρό, ότι επιθυμούν το «άνοιγμά» της και την αλλαγή του ισχύοντος «καθεστώτος» που επικρατεί στην χώρα μας. Προς αυτή την κατεύθυνση και με γνώμονα όσα καταγράφονται στο συμπληρωματικό μνημόνιο, οι Θεσμοί αναμένεται να ασκήσουν σημαντικές πιέσεις στη κυβέρνηση, για το ζήτημα των ομαδικών απολύσεων.
Σε ότι αφορά στο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού, έχει συγκεκριμένους βασικούς άξονες. Αρχικά για τις κύριες συντάξεις, προβλέπεται ότι οι τρέχουσε θα «παγώσουν, έως ότου η αξία τους να γίνει ισοδύναμη με τις νέες συντάξεις, που υπολογίζονται βάση των ενιαίων κανόνων.
Επίσης το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά έως το Δεκέμβριο του 2019 ξεκινώντας από την κορυφή 20% των δικαιούχων, ενώ υπάρχει πρόβλεψη και τις επικουρικές συντάξεις. Ειδικότερα προβλέπονται μειώσεις των επικουρικών που θα φτάσουν συνολικά τα 300 εκατομμύρια ευρώ το 2016, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα στο ΕΤΕΑ.
Κατώτατος μισθός
Επιπρόσθετα οι δανειστές «απαγορεύουν» στη κυβέρνηση να προχωρήσει αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της ζητούν να μην επιστρέψει στις ρυθμίσεις του παρελθόντος συμπεριλαμβανομένου και του άρθρου 103 του Νόμου 4172/2013 που προβλέπει ότι από 1/12017 ο κατώτατος μισθός καθορίζεται από την κυβέρνηση μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
Προειδοποιήσεις για νέα μέτρα στην Υγεία
Στο συμπληρωματικό Μνημόνιο οι δανειστές κάνουν ιδιαίτερα μνεία στον τομέα της Υγείας, τονίζοντας ότι πρέπει να γίνουν επιπρόσθετες περικοπές στις δαπάνες, σημειώνοντας μάλιστα ότι ο ΕΟΠΥΥ συνεχίζει να είναι προβληματικός και ελλειμματικός.
Οι θεσμοί καλούν την κυβέρνηση, να προχωρήσει σε περαιτέρω μείωση των τιμών των φαρμάκων με στόχευση τα γενόσημα και αναπροσαρμόσει τις διαδικασίες ελέγχου των προϋπολογισμών των νοσοκομείων. Μάλιστα προειδοποιούν ότι αν δεν υπάρξουν άμεσα και απτά αποτελέσματα, τότε θα επιβληθούν νέα σκληρά μέτρα.
