Νέα, δυσμενέστερα δεδομένα θα ισχύουν από 1η Ιουνίου για χιλιάδες υπερχρεωμένους πολίτες, νοικοκυριά, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και μικρές επιχειρήσεις σε ό,τι αφορά χρέη και πλειστηριασμούς, αφού δε θα υπάρχει πλέον καμία προστασία της πρώτης κατοικίας.
Η δεύτερη φάση του Πτωχευτικού Κώδικα, ο οποίος ψηφίστηκε και έγινε νόμος του κράτους εν μέσω της υγειονομικής κρίσης του κορονοϊού, οι οικονομικές επιπτώσεις της οποίας δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί πλήρως, έρχεται να ρυθμίσει το δυσθεώρητο ιδιωτικό χρέος (κοντά στα 250 δισ. ευρώ) με βασικό εργαλείο την εξωδικαστική διαδικασία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας .
Ειδικότερα, με τον νέο πτωχευτικό προβλέπεται η λεγόμενη προπτωχευτική διαδικασία στην οποία θα γίνεται η προσπάθεια ρύθμισης πριν από την πτώχευση με ρύθμιση των χρεών έως 240 δόσεις. Βασική προϋπόθεση είναι να ρυθμιστούν όλες οι οφειλές, και όχι μόνο εκείνες προς το Δημόσιο.
Όσοι δηλώνουν πτώχευση θα έχουν απώλεια του συνόλου της περιουσίας τους και διαγραφή των οφειλών τους. Αυτό αφορά σε μικρές επιχειρήσεις, επαγγελματίες, αλλά και απλούς πολίτες.
Με την πτώχευση του οφειλέτη γίνεται μεταβίβαση της πρώτης κατοικίας σε φορέα που θα συσταθεί, και ο οφειλέτης θα έχει τη δυνατότητα ενοικίασης της κατοικίας του.
Η διάρκεια του ενοικίου είναι 12 έτη, ενώ η επαναγορά της κατοικίας θα μπορεί να γίνει αλλά χωρίς αφαίρεση των ενοικίων.
Τα κριτήρια για να μπει κάποιος στην παραπάνω διαδικασία είναι:
- Να έχει ελάχιστο ετήσιο εισόδημα έως 7.000 € (άγαμος), ή έως 10.500 € (ζευγάρι), και το ποσό αυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε παιδί.
- Η αντικειμενική αξία της 1ης κατοικίας πρέπει να είναι έως 120.000 € (άγαμος), ή έως 135.000 € (έγγαμο), συν 15.000 ευρώ για κάθε παιδί.
Η απαλλαγή οφειλών επέρχεται:
α) σε 1 έτος μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης διαθέτει περιουσία την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 1 έτος το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει το 5πλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης. ή
β) σε 3 έτη μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν διαθέτει περιουσία ή διαθέτει περιουσία μικρής αξίας την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 3 έτη το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Σημειώνεται ότι ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να πληρώσει στους πιστωτές ποσά που είναι ακατάσχετα (π.χ. οριζόντιο ακατάσχετο, ακατάσχετα κοινωνικά επιδόματα, ακατάσχετες αγροτικές επιδοτήσεις).
Μεταβατικό πλαίσιο για να μπει φρένο στο τσουνάμι των πλειστηριασμών
Ωστόσο, ο πτωχευτικός «ξεκινάει» χωρίς τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, στον οποίο θα καταλήγουν τα ακίνητα των ευάλωτων δανειοληπτών που πτωχεύουν παρέχοντας τους τη δυνατότητα να συνεχίζουν να διαμένουν σε αυτά έναντι ενοικίου και με τη συνεισφορά του Δημοσίου, ώστε να μην υπάρξει κύμα εξώσεων. Ως εκ τούτου δεν πρόκειται για προστασία της πρώτης κατοικίας –όπως προσπαθεί να το παρουσιάσει η κυβέρνηση– αλλά προστασία της στέγασης.
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε η Εφημερίδα των Συντακτών η κυβέρνηση, προκειμένου να αποφύγει πλημμυρίδα πλειστηριασμών, φέρεται να ετοιμάζει μεταβατικό πλαίσιο κρατικής επιδότησης δανειακών δόσεων που θα ισχύσει από την εφαρμογή του Πτωχευτικού την προσεχή Τρίτη μέχρι τον Μάρτιο του 2022, όταν εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ο Φορέας. Θα προβλέπεται η χορήγηση κρατικής επιδότησης 70-210 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση και το υπόλοιπο τμήμα της δανειακής δόσης θα καταβάλλεται από τον δανειολήπτη. Και όσο ο δανειολήπτης είναι συνεπής το σπίτι του δεν θα κινδυνεύει άμεσα από πλειστηριασμό. Οι όροι και τα κριτήρια θα είναι αυτά που προβλέπονται για τον Φορέα.
Ουσιαστικά το μεταβατικό πλαίσιο θα παγώνει εκ νέου τους πλειστηριασμούς για τους ευάλωτους ενώ θα εξασφαλίζει και πολύτιμο πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση.
Πρόνοιες υπάρχουν και για την πρώτη κατοικία των ευάλωτων που ρυθμίζουν τις οφειλές τους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού καθώς επιδοτούνται για 5 χρόνια τα στεγαστικά τους δάνεια, εφόσον πληρούνται όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις:
Α. το σύνολο των οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης να είναι τουλάχιστον 20.000 ευρώ.
Β. το νοικοκυριό να είναι ευάλωτο, το οποίο σημαίνει ότι θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας, δηλαδή να έχουν μειωθεί τα οικογενειακά εισοδήματα των μελών του νοικοκυριού και να μη διαθέτουν περιουσία υψηλής αξίας.
Γ. ο οφειλέτης θα πρέπει να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερος ως προς τις υποχρεώσεις του μετά τη συνολική αναδιάρθρωση των οφειλών.
Σε περίπτωση που το σύνολο των οφειλών του οφειλέτη προς χρηματοδοτικούς φορείς, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία είναι ενήμερο, εκδίδεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα μια βεβαίωση ενήμερων οφειλών, προκειμένου να εκκινήσει η καταβολή της επιδότησης. Στην περίπτωση δε ληξιπρόθεσμων οφειλών, προηγείται η ρύθμιση αυτών σύμφωνα με τα παραπάνω και εν συνεχεία καταβάλλεται η επιδότηση.