Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει ως παράλογες τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για μέτρα 3,6 δισ. ευρώ και περιμένει πολιτική λύση με παρέμβαση της Α. Μέρκελ, η Κομισιόν του Γιούνκερ εξαπολύει τη δική της «ρουκέτα» προς τους «σκληρούς», Τόμσεν και Σόιμπλε, σκιαγραφώντας μια συμβιβαστική λύση με λιγότερα μέτρα και, ενδεχομένως, με διαφορετικό μηχανισμό προκαταβολικής νομοθέτησής τους.
Διαβάζοντας κανείς ανάμεσα στις γραμμές της χειμερινής έκθεσης της Επιτροπής για την Ελλάδα, καταλήγει με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι οι Βρυξέλλες, σε αντίθεση με το Ταμείο, «βλέπουν» ότι η Ελλάδα μπορεί να εφαρμόσει το πρόγραμμα του Αυγούστου 2015 με μικρές αποκλίσεις, που πάντως δεν δικαιολογούν τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για προληπτική νομοθέτηση σκληρών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής (αφορολόγητο, συντάξεις).
Ουσιαστικά, η Κομισιόν, που θεσμικά, όσο και αν δεν αρέσει αυτό στον Β. Σόιμπλε, είναι ο βασικός σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και επιτηρητής της εφαρμογής των προγραμμάτων του, θέτει σε αμφισβήτηση το κοινό τελεσίγραφο των Θεσμών στην Αθήνα, για προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων 3,6 δισ. ευρώ, το οποίο, όπως προαναγγέλθηκε χθες από τον Αλέξη Τσίπρα, δεν μπορεί να γίνει δεκτό από την Ελλάδα.
Αμφισβητώντας τη σκληρή γραμμή προς την Ελλάδα από Τόμσεν και Σόιμπλε, ο επίτροπος Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί, όχι μόνο προανήγγειλε νέα μεσολαβητική προσπάθεια, με επίσκεψη στην Αθήνα, την Τετάρτη, αλλά ξεκαθάρισε ότι η προσπάθεια για το κλείσιμο της αξιολόγησης πρέπει να γίνει στη βάση των σωστών στοιχείων, αφήνοντας σαφέστατα να εννοηθεί ότι «λάθος» είναι τα στοιχεία της ομάδας Τόμσεν.
Συμβιβαστική παρέμβαση Γιούνκερ;
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο Ζ. Κ. Γιούνκερ, τον οποίο... αγαπούν να μισούν οι Γερμανοί, στήνει το σκηνικό για μια δική του συμβιβαστική παρέμβαση, εάν υπάρξει αδιέξοδο, όπως ήδη διαφαίνεται, με το τελευταίο τελεσίγραφο των Θεσμών. Η παρέμβαση αυτή, όπως φαίνεται από τις χειμερινές εκτιμήσεις της Κομισιόν, μπορεί να έχει δύο βασικά συστατικά:
- Να δεσμευθεί η Ελλάδα, μέσω του νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος που θα έλθει στη Βουλή, για τα διορθωτικά μέτρα που θα λάβει μετά το 2018, για να καλύψει ενδεχόμενη απόκλιση στο δημοσιονομικό στόχο, χωρίς να χρειασθεί όμως να νομοθετήσει προκαταβολικά μέτρα 3,6 δισ. ευρώ, όπως επιμένει ως τώρα το ΔΝΤ.
- Αν η ελληνική πλευρά δεχθεί αυτή την πρόταση, να συνεχισθεί η εφαρμογή του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση από το ΔΝΤ, αλλά με το Ταμείο να διατηρεί ρόλο τεχνικού συμβούλου, όπως προβλέπει το καταστατικό του ΕΜΣ.
2. Σε αυτό το στάδιο θα ήταν αναγκαία η παρέμβαση Μέρκελ, στην οποία αναφέρθηκε το Σάββατο ο πρωθυπουργός (εδώ το σχετικό δημοσίευμα του sofokleousin.gr: https://www.sofokleousin.gr/archives/333986.html): Η καγκελάριος θα είναι αναγκαίο να ρίξει το πολιτικό της βάρος υπέρ της έγκρισης από τη Βουλή νέας εκταμίευσης από το υφιστάμενο πρόγραμμα χωρίς χρηματοδοτικό ρόλο του ΔΝΤ, σε αυτή την φάση τουλάχιστον, ώστε να ξεπερασθεί το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η γνωστή ερμηνεία Σόιμπλε περί υποχρεωτικής ακύρωσης του προγράμματος και έγκρισης ενός νέου από τη Βουλή.
Β Βολές κατά ριπάς στο ΔΝΤ
Πέρα, πάντως, από τις ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες περί επικείμενης παρέμβασης Γιούνκερ, εάν απορριφθούν από την Αθήνα τα τελευταία τελεσίγραφα των Θεσμών, γεγονός είναι ότι η έκθεση της Κομισιόν αμφισβητεί καίρια το «δόγμα Τόμσεν», σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα δεν μπορεί να ξεπεράσει το πλεόνασμα του 1,5% χωρίς βαρύτατα πρόσθετα μέτρα και παίρνει θέση υπέρ της Ελλάδας στην ιδιαίτερα κρίσιμη συζήτηση σχετικά με το αν και σε ποιο βαθμό το τεράστιο πλεόνασμα του 2016 ήταν συγκυριακό, όπως διατείνεται ο Π. Τόμσεν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κομισιόν «βλέπει» υγιή επιτάχυνση της ανάπτυξης, για να φθάσει στο εντυπωσιακό (για τα δεδομένα μετά το 2010) 3,1% το 2018. Επιπλέον, αν και δεν διατυπώνει πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018, σύμφωνα με τους ορισμούς του προγράμματος, η Κομισιόν «βλέπει» μεγάλο (0,7% του ΑΕΠ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ πλεόνασμα το 2018.
Δηλαδή, θα «περισσέψουν» στο Δημόσιο περίπου 1,3 δισ. ευρώ ΜΕΤΑ και τις πληρωμές δαπανών εξυπηρέτησης χρέους, κάτι που σημαίνει ότι η Κομισιόν θεωρεί πως η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά στο στόχο του προγράμματος για 3,5% του ΑΕΠ ΧΩΡΙΣ πρόσθετα μέτρα, σε πείσμα όσων υποστηρίζει ο Π. Τόμσεν περί του αντιθέτου.
Η Κομισιόν επιβεβαιώνει την εκτίμηση του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών για πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ για το 2016, παρότι το ΔΝΤ το «κατεβάζει» σε μόλις 0,9%. Επιπλέον, δέχεται ότι και το 2017 θα επιτευχθεί ο στόχος του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ και δίνει αυξημένες πιθανότητες για επίτευξη και του στόχου για το 2018, χωρίς νέα μέτρα.
Χαλαρές απαιτήσεις
Σε ό,τι αφορά την προληπτική νομοθέτηση διορθωτικών μέτρων, η Κομισιόν εμφανίζεται πολύ πιο «χαλαρή» στις απαιτήσεις της, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα δεχόταν και έναν αναμορφωμένο «κόφτη», που θα ψηφισθεί με το νέο μεσοπρόθεσμο, χωρίς να απαιτεί κατ’ ανάγκη την προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων.
«Οι Αρχές», σημειώνεται στην έκθεση της Επιτροπής, «αναμένεται να ψηφίσουν το Μεσοπρόθεσμο της περιόδου 2018-2021, περιλαμβάνοντας πιθανές προσαρμογές στη δημοσιονομική πολιτική, για να διασφαλίσουν την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018».
Σχετικά με την υπεραπόδοση του 2016, που φθάνει το 1,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Κομισιόν, η Επιτροπή εκτιμά ότι σε μεγάλο βαθμό έχει μόνιμο χαρακτήρα και θα ευνοήσει την επίτευξη των στόχων του προγράμματος τα επόμενα χρόνια. Τα υψηλότερα του προβλεπόμενου έσοδα, σημειώνεται στην έκθεση, προέρχονται πρωτίστως από τη δυναμική ανάπτυξη των φορολογικών βάσεων, ιδιαίτερα για την έμμεση φορολογία και τον εταιρικό φόρο εισοδήματος.
Υπάρχουν, πάντως, και αρκετοί παράγοντες που δεν θα επαναληφθούν, όπως σημειώνεται στην έκθεση, οι οποίοι σχετίζονται με την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από προηγούμενα έτη και τις επιπτώσεις της αύξησης αποθεμάτων, ενόψει της αύξησης το 2017 της φορολογίας του καπνού.
«Οι ισχυρές επιδόσεις στα έσοδα, που έχουν παρατηρηθεί μέχρι τώρα, ιδιαίτερα το 2016, με τη στήριξη των συνεχιζόμενων μεταρρυθμίσεων της διαχείρισης των εσόδων, υποδηλώνουν σημαντικά ανοδικά ρίσκα στις προβλέψεις, αποτελώντας καλό οιωνό για την επίτευξη του στόχου και το 2018», τονίζει η Επιτροπή, αντικρούοντας τα επιχειρήματα Τόμσεν περί πρόσκαιρης αναλαμπής στα έσοδα.
