Ακόμη και αν η τριμερής κοινοπραξία με συμμετοχή Σαββίδη παρουσιάσει έγκυρη εγγυητική επιστολή ως την Πέμπτη, ώστε να υπογραφεί η συμφωνία εξαγοράς του 67% των μετοχών του ΟΛΘ, το θρίλερ για την τύχη ενός λιμανιού με αυξημένη στρατηγική σημασία στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ για την ανάσχεση της Ρωσίας φαίνεται ότι θα έχει συνέχεια.
Η Ουάσιγκτον έχει ξεκαθαρίσει ότι παρακολουθεί πολύ στενά την εξέλιξη αυτής της συναλλαγής. «Έχουμε δει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα οι ιδιωτικοποιήσεις, όπως συμβαίνει με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπου είναι ασαφές ποιοι είναι στην πραγματικότητα οι ιδιώτες επενδυτές και ποια η προέλευση των χρημάτων τους», δήλωσε προ δεκαημέρου ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ.
Με αυτή τη δήλωση, η Ουάσιγκτον δεν επισημοποίησε μόνο το ενδιαφέρον της για την υπόθεση, αλλά κατέστησε σαφές ότι παρακολουθεί πολύ στενά με τα μέσα που διαθέτει τη ροή του χρήματος από τους επενδυτές προς την ελληνική κυβέρνηση, επιχειρώντας να απαντήσει ένα βασικό ερώτημα με σοβαρή πολιτική διάσταση: ποιος θα πληρώσει τα 232 εκατ. ευρώ του τιμήματος για τον ΟΛΘ;
Θα προέλθει αυτό το μεγάλο ποσό από ίδια κεφάλαια των επενδυτών και από δανεισμό από δυτική τράπεζα, όπως ισχυρίζεται η κοινοπραξία, ή θα προέλθει, κατά μεγάλο ποσοστό από την Ρωσία;
Στρατηγικό λιμάνι
Για τους Αμερικανούς, η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΘ αγγίζει πολύ ευαίσθητες χορδές, καθώς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προορίζεται να παίξει καίριο ρόλο στη νέα στρατηγική που έχει χαράξει το ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση της Ρωσίας, υπό το φως της ουκρανικής κρίσης και της προσάρτησης της Κριμαίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνεται στην Επιχείρηση Ατλαντική Αποφασιστικότητα (Operation Atlantic Resolve), που αποτελεί την «απάντηση» του ΝΑΤΟ στις επιθετικές κινήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτής της επιχείρησης υπάρχει διαρκής και αυξημένη κινητοποίηση νατοϊκών δυνάμεων στην ανατολική Ευρώπη. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αξιοποιήθηκε τον Φεβρουάριο για τη μεταφορά επιθετικών ελικοπτέρων από την Νέα Υόρκη, τα οποία συμμετείχαν σε ασκήσεις στην Αν. Ευρώπη.
Κατά την υποδοχή των ελικοπτέρων στην Θεσσαλονίκη, στην οποία μετείχε και ο Τζέφρι Πάιτ (φωτογραφία), ο Αμερικανός αντιστράτηγος Μπεν Χότζες, διοικητής των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ευρώπη, τόνισε τη σημασία του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ως πύλης προς την Ευρώπη, μέσω της οποίας είναι δυνατή η μεταφορά δυνάμεων από τις ΗΠΑ και η ανάπτυξή τους στην ανατολική Ευρώπη σε πολύ σύντομο χρόνο, κάτι που ενισχύει την αποτρεπτική ισχύ της Συμμαχίας.
Την ώρα που η Ουάσιγκτον έχει σοβαρούς να παρακολουθεί στενά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του ΟΛΘ, οι χθεσινές αιφνίδιες εξελίξεις, που οδήγησαν στην αναβολή της υπογραφής της συμφωνίας για την πώληση των μετοχών φαίνεται να δικαιώνουν τον προβληματισμό που εξέφρασε ο Τζ. Πάιατ για την προέλευση των κεφαλαίων της κοινοπραξίας:
- Ενώ στην τριμερή κοινοπραξία εμφανίζεται ως ηγετικός εταίρος η σχετικά μικρή επενδυτική εταιρεία Deutsche Invest Equity Partners και ως δεύτερος εταίρος η μεγάλη γαλλική εταιρεία Terminal Link, που θα έχει και την ευθύνη για τη διαχείριση του λιμανιού, η εγγυητική επιστολή για τη συναλλαγή, ύψους 24 εκατ. ευρώ, δεν προερχόταν, όπως θα ήταν εύλογο, από κάποια ευρωπαϊκή τράπεζα, αλλά από τη ρωσική ιδιωτική τράπεζα Promsvyazbank, δέκατη μεγαλύτερη στην Ρωσία.
- Περιέργως, ουδείς είχε θορυβηθεί από το γεγονός ότι, στις αρχές της εβδομάδας, η ρωσική εφημερίδα Vedomosti είχε αποκαλύψει ότι η εν λόγω τράπεζα, που ανήκει στους δισεκατομμυριούχους αδελφούς Ανανίεφ, είχε ελεγχθεί από την Τράπεζα της Ρωσίας και είχε διαπιστωθεί ότι χρειαζόταν άμεση κεφαλαιακή ενίσχυση 1,7 δισ. δολ. Η εγγυητική επιστολή της προβληματικής, πλέον, τράπεζας είχε μείνει στο τραπέζι και για την κυβέρνηση αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία η είδηση ότι στη ρωσική τράπεζα τοποθετείται επίτροπος, με αποτέλεσμα να τεθεί προσωρινά εκτός του διεθνούς συστήματος συναλλαγών SWIFT, να καταστεί ανίσχυρη η εγγυητική, και να αναβληθεί ως την Πέμπτη η υπογραφή της συμφωνίας, όπως ανακοίνωσε το ΤΑΙΠΕΔ.
Αγώνας δρόμου
Το πρώτο εμπόδιο που καλείται να ξεπεράσει η κοινοπραξία των επενδυτών είναι να εξασφαλίσει μια νέα εγγυητική, καθώς όλα δείχνουν ότι η Τράπεζα της Ρωσίας δεν θα επιτρέψει, όσο η Promsvyazbank βρίσκεται υπό επιτροπεία, να αναλάβει ρόλο εγγυητή σε μια διεθνή συμφωνία.
Οι δυνατότητες να εξασφαλισθεί εγγυητική από άλλη ρωσική τράπεζα έχουν περιορισθεί, καθώς οι μεγάλες τράπεζες της χώρας, όπου είναι μέτοχος και το Δημόσιο, εμποδίζονται από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις να προχωρήσουν σε τέτοιες συναλλαγές, ενώ οι μικρότερες, ιδιωτικές τράπεζες, όπως η Promsvyazbank, που χρησιμοποιούνταν ως τώρα για να διευκολύνονται διεθνείς συναλλαγές ρωσικών εταιρειών, επειδή εξαιρούνται από τις κυρώσεις, διανύουν περίοδο σοβαρής κρίσης (η Promsvyazbank είναι η τρίτη κατά σειρά ιδιωτική τράπεζα που τίθεται υπό τη διαχείριση της Τράπεζας της Ρωσίας για να μην καταρρεύσει).
Ακόμη και αν εξασφαλισθεί η εγγυητική επιστολή, το επόμενο μεγάλο πρόβλημα είναι πώς θα χρηματοδοτηθεί η εξαγορά. Η εξεύρεση των 232 εκατ. ευρώ δεν φαίνεται εύκολη υπόθεση για την κοινοπραξία, ιδιαίτερα όταν η υπόθεση παρακολουθείται πολύ στενά από την Ουάσιγκτον, κάτι που αποθαρρύνει τις δυτικές τράπεζες να εμπλακούν. Το ποσό των 232 εκατ. ευρώ, εξάλλου, είναι πολύ μεγάλο για τα δεδομένα του ρωσικού τραπεζικού συστήματος και είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί με τρόπο που δεν θα προκαλέσει συζητήσεις και υποψίες για ανάμιξη της ρωσικής κυβέρνησης…