Καταλύτη πολιτικών εξελίξεων και αφετηρία έντονων διεργασιών εκτιμάται ότι θα αποτελέσει η ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου, με τον οποίο καθιερώνεται η απλή αναλογική και καταργείται το μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα. Η κυβερνητική πρόταση νόμου εγκρίθηκε από τη Βουλή κατά πλειοψηφία, με 179 «ναι», 86 «όχι» και 16 «παρόν». Το νέο σύστημα κατανομής εδρών θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές, καθώς δεν υπερψηφίστηκε με την αυξημένη πλειοψηφία 2/3 (200 βουλευτών) που απαιτείται από το Σύνταγμα προκειμένου να ισχύσει άμεσα.
Το αποτέλεσμα αποτελεί για την κυβέρνηση «νίκη στα σημεία», η οποία ανοίγει το δρόμο για να προχωρήσει στην επόμενη κίνηση θεσμικού εκσυγχρονισμού του πολιτικού συστήματος, με τη συνταγματική αναθεώρηση.
Η αντιπολίτευση θεωρεί βέβαια ήττα της κυβέρνησης το ότι δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει τις απαραίτητες 200 ψήφους, ώστε η απλή αναλογική χωρίς bonus εδρών να ισχύσουν από τις επόμενες εκλογές. Ο Κυρ. Μητσοτάκης δήλωσε μάλιστα ότι ο νέος εκλογικός νόμος θα είναι ο πρώτος στην ιστορία, ο οποίος δεν θα εφαρμοσθεί ποτέ, διότι «η ΝΔ που θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές, θα τον καταργήσει». Αυτό θα μπορούσε να γίνει – να καταργηθεί δηλαδή ο νέος νόμος πριν εφαρμοσθεί - αν η ΝΔ καταθέσει νέα πρόταση εκλογικού νόμου, που θα υπερψηφισθεί από 200 βουλευτές.
Η κυβερνητική πρόταση νόμου υπερψηφίσθηκε από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, των ΑΝ.ΕΛ και της Ενωσης Κεντρώων. ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι ψήφισαν κατά, οι βουλευτές του ΚΚΕ «παρών», ενώ της Χρυσής Αυγής απείχαν από την ψηφοφορία.
Προς κυβερνήσεις συνεργασίας
Μιλώντας στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί του σχεδίου νόμου, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου υπαγορεύεται από την ανάγκη να μπούμε σε μια νέα εποχή συνεργασιών και συμμαχικών κυβερνήσεων ευρείας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Εξαπέλυσε επίθεση στην αξιωματική αντιπολίτευση για τουςψευδεί ισχυρισμούς στελεχών της στελεχών της περί συνεννόησης της κυβέρνησης με τη Χρυσή Αυγή, προκειμένου ψηφιστεί ο εκλογικός νόμος.
Ο κ. Τσίπρας κατηγόρησε τη Νέα Δημοκρατία ότι έστησε τη συκοφαντία, μαζί με μερίδα μέσων ενημέρωσης, ώστε να δημιουργηθεί το κλίμα ότι «δήθεν η αριστερά ψάχνει να βρει συνεργάτες στο χώρο της Χρυσής Αυγής».
Απαντώντας στην κατευθυνόμενη σεναριολογία περί αξιοποίησης των ψήφων της Χρυσής Αυγής, ο κ. Τσίπρας είπε ότι στις ψηφοφορίες για την εκλογή ΠτΔ με υποψήφιο τον Σταύρο Δήμα, δύο βουλευτές της Χρυσής Αυγής -που είχαν διαγραφεί από τη ΧΑ εκείνη την περίοδο- ψήφισαν υπέρ. «Η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει Μπαλτάκους, ούτε είχε για να συνεννοούνται με τη Χρυσή Αυγή προκειμένου να κρατηθούν στην εξουσία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι σήμερα είναι μία ημέρα σημαντική για το ελληνικό Κοινοβούλιο, διότι κατατίθεται ένας εκλογικός νόμος έξω από τις σκοπιμότητες που η κάθε κυβερνητική πλειοψηφία προσδοκά.
«Καταθέτουμε ένα νόμο που διασφαλίζει την ισοτιμία της ψήφου. H απλή αναλογική ικανοποιεί το σύγχρονο αίτημα της κοινωνικής πλειοψηφίας, για εξορθολογισμό και ανανέωση του πολιτικού συστήματος», συμπλήρωσε. «Η μεταρρύθμισή θα απελευθερώσει την κοινωνία από τη διαφθορά και το πολιτικό σύστημα από την εξάρτηση με την οικονομική ολιγαρχία».
Επιτέθηκε μάλιστα στον πρόεδρο της ΝΔ, λέγοντας: «Λέτε συνεχώς για μεταρρυθμίσεις. Η μόνη μεταρρύθμιση που ξέρετε να κάνετε, κύριε Μητσοτάκη, είναι να απολύετε δημοσίους υπαλλήλους».
Τόνισε επίσης ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για μια ουσιαστική αναθεώρηση του Συντάγματος, και ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου είναι προϋπόθεση.
«Τελείωσε ο δικομματισμός»
«Μας κατηγορούν ως καιροσκόπους, ενώ φέρνουμε την απλή αναλογική προς ψήφιση, τρία χρόνια πριν τις επόμενες εκλογές» δήλωσε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε ότι «κλείνει ένας μεγάλος πολιτικός κύκλος που είχε τα στοιχεία του δικομματισμού».
Αναφερόμενος στη Νέα Δημοκρατία, δήλωσε ότι «καμία από τις δημοσκοπήσεις δεν σας δίνει δυναμική να υπερβείτε τα ποσοστά που φέρατε στις δύο προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες. Οι ίδιες δημοσκοπήσεις που σας δείχνουν πρώτους, έδιναν νίκη του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα και επικράτησή σας τον Σεπτέμβριο», συμπλήρωσε .
Ο πρωθυπουργός κατηγόρησε το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ για την άρνησή τους να ψηφίσουν την απλή αναλογική, τονίζοντας πως δεν μπορεί να κατανοήσει το λόγο για τον οποίο αρνούνται ένα «πολιτικό δώρο», που τους δίνει τη δυνατότητα να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή.
«Πρώτη φορά κυβερνητική πλειοψηφία φέρνει εκλογικό νόμο που ευνοεί τα μικρά κόμματα», τόνισε ο κ. Τσίπρας. «Επιλέγετε να παίζετε ένα ρόλο με τη δεξιά, διαπράττετε ένα ιστορικό ατόπημα».