Στην «κλίνη του Προκρούστη» μπαίνουν τουλάχιστον 5 επιδόματα που καταβάλουν τα ασφαλιστικά Ταμεία, με στόχο να «κουρευτούν» εκείνα που είναι υψηλά και ενδεχομένως να υπάρξουν μικρές αυξήσεις για τα επιδόματα, το ύψος των οποίων είναι σήμερα σε χαμηλά επίπεδα.
Στόχος είναι η μείωση του κόστους για τον e-ΕΦΚΑ, καθώς ο ασφαλιστικός οργανισμός ήδη έχει περάσει σε ελλείμματα και διατηρεί, σε επίπεδο πρόβλεψης, ένα οριακό πλεόνασμα το οποίο οφείλεται σε «τεχνητές αναπνοές» από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το υπουργείο Εργασίας συγκρότησε, ήδη, 10μελή ειδική επιτροπή η οποία θα επανεξετάσει το ύψος των επιδομάτων που καταβάλλονται σήμερα στους ασφαλισμένους διαφόρων Ταμείων, κινούμενος στη λογική ότι, αφού όλοι υπάγονται σε έναν ενιαίο οργανισμό ασφάλισης, τον e-ΕΦΚΑ, θα πρέπει και τα επιδόματα να είναι ανάλογα.
Συγκεκριμένα αναφέρει ότι απώτερος στόχος είναι η κατάρτιση του Ενιαίου Κανονισμού Ασθενείας και Λοιπών Παροχών του e-ΕΦΚΑ και στο πλαίσιο αυτό καλεί την επιτροπή να επανεξετάσει το ύψος των επιδομάτων, το κόστος τους στο πλαίσιο της βιωσιμότητας του συστήματος.
Παρά την ίδρυση του ΕΦΚΑ, τα επιδόματα που χορηγούσε κάθε Ταμείο έχουν παραμείνει ανέγγιχτα, με αποτέλεσμα σήμερα να εξακολουθούν να υφίστανται διαφορές εκατοντάδων ευρώ, ανά επίδομα που καταβάλλονται από διάφορα πρώην ανεξάρτητα Ταμεία.
Δηλαδή, οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι των αποκαλούμενων «ευγενών ταμείων», του Δημοσίου καθώς και οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες δικαιούνται από τους κανονισμούς των πρώην Ταμείων τους, υψηλές παροχές για μια σειρά επιδομάτων, οι οποίες είναι ακόμη και πολλαπλάσιες σε σχέση με τις παροχές που λαμβάνουν ασφαλισμένοι των πρώην ΙΚΑ, ΤΕΒΕ και ΟΓΑ.
Απώτερος στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η κατάρτιση του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Ασθένειας και Λοιπών Παροχών του e-ΕΦΚΑ που θα αφορά όλους τους ασφαλισμένους από όποιο πρώην Ταμείο κι αν προέρχονται.
Πρέπει να σημειωθεί όμως, ότι οι ασφαλισμένοι που λαμβάνουν τα υψηλά επιδόματα είναι λίγοι σε σχέση με τους ασφαλισμένους του πρώην ΙΚΑ και πρώην ΤΕΒΕ και ΟΓΑ που είναι πολυάριθμοι και λαμβάνουν τα χαμηλά επιδόματα. Αυτό σημαίνει ότι, θα υπάρξει κόστος εάν αυξηθεί, έστω και οριακά, το ύψος των επιδομάτων των πρώην ΙΚΑ, ΤΕΒΕ και ΟΓΑ, το οποίο προσκρούει στην οδηγία που δίνεται στην Επιτροπή, όπως οι προτάσεις τους να είναι εντός των πλαισίων της «βιωσιμότητας» του ασφαλιστικού συστήματος.
Άρα το «καμπανάκι» των μειώσεων χτυπάει για τους ασφαλισμένους των αποκαλούμενων «ευγενών ταμείων» οι παροχές των οποίων θα περικοπούν. Ίσως, από το δημοσιονομικό όφελος που θα προκύψει, να αυξηθούν οριακά τα επιδόματα για τους ασφαλισμένους των πρώην ΙΚΑ, ΤΕΒΕ και ΟΓΑ.
Παραδείγματα
Σύμφωνα με τις πρώτες καταγραφές των υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας, σήμερα υπάρχουν τεράστιες διαφορές τόσο στα καταβαλλόμενα επιδόματα αλλά και στην ποσότητά τους, αφού έχουν καθιερωθεί ορισμένα τα οποία δεν υπάρχουν σε ασφαλισμένους άλλων Ταμείων.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, οι τραπεζοϋπάλληλοι λαμβάνουν για έξοδα κηδείας έως 2.900 ευρώ, το ΤΑΠ-ΟΤΕ καταβάλλει το ποσό των 1.570 ευρώ, το πρώην ΤΣΜΕΔΕ καταβάλει επίδομα για έξοδα κηδείας 1.713,16 ευρώ ενώ το πρώην ΙΚΑ καταβάλλει μόλις 800 ευρώ.
Επίσης τα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων καταβάλλουν «επίδομα συμπαράστασης», δηλαδή για αμοιβή βοηθού σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας έως 550 ευρώ μηνιαίως ενώ ως παροχή ασθένειας καταβάλλεται το 100% των ημερομισθίων.
Οι ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ, ως παροχή ασθένειας λαμβάνουν το 60% των ημερομισθίων.
Ακόμη, ορισμένα ταμεία χορηγούν επίδομα κατασκήνωσης, ενώ μεγάλες διαφορές εντοπίζονται στο ύψος των επιδομάτων μητρότητας.
Οι αλλαγές από το 2021
Η ομάδα εργασίας, που συγκροτήθηκε, αποτελείται από υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εργασίας, μέλη της Διοίκησης του e-ΕΦΚΑ και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και θα πρέπει να υποβάλλει ένα πλήρες και τεκμηριωμένο πόρισμα στον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνο Τσακλόγλου, μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 2021.
Το πόρισμα θα επικεντρώνεται στις παροχές σε χρήμα, ήτοι:
- Επίδομα ασθένειας.
- Επίδομα εργατικού ατυχήματος.
- Επίδομα μητρότητας.
- Έξοδα κηδείας.
- Παροχές κατασκηνώσεων.
- Λοιπές παροχές.
Με βάση τις οδηγίες της απόφασης, όλες οι ανωτέρω παροχές θα πρέπει να προσεγγισθούν ως προς:
- Τις προϋποθέσεις υπαγωγής στην ασφάλιση για παροχές σε χρήμα.
- Την έκταση κάλυψης.
- Το ύψος των παροχών.
- Το εύρος των δικαιούχων.
- Τη διαδικασία χορήγησης των παροχών.
- Κάθε άλλο αναγκαίο ζήτημα.
Τέλος, σημειώνει, ότι το πόρισμα θα πρέπει να συμβάλλει ουσιαστικά και αποτελεσματικά στην κατάρτιση του Ενιαίου Κανονισμού Ασθενείας και Λοιπών Παροχών του e-ΕΦΚΑ. Ως εκ τούτου οφείλει να εξετάσει διεξοδικά την υφιστάμενη κατάσταση ανά ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ Φορέα. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί παλαιότερο πόρισμα Ομάδας Εργασίας που είχε συγκροτηθεί με την υπό στοιχεία 38125/Δ9.11605/16-08-2017 (ΑΔΑ:Ω5ΤΒ465Θ1Ω-597) απόφαση και είχε παραδοθεί τον Ιούλιο 2019.
Επιπρόσθετα, η ανάλυση και οι προτάσεις του κειμένου πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από την παράθεση ποσοτικών στοιχείων, με γνώμονα την οικονομική τεκμηρίωση των προτάσεων της ομάδας στη βάση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας.