Τα αυξημένα φοροέσοδα κατά 1,4 δισ. ευρώ ή 6,2% έναντι του στόχου, αποτέλεσαν τον προωθητικό μηχανισμό προκειμένου το πρώτο πεντάμηνο του 2024 να κλείσει με μεγάλο πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού που ξεπερνάει τα 3,1 δισ.ευρώ.
Συνολικά τα έσοδα από φόρους έφτασαν στο επίπεδο των 24,8 δισ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα-σύμφωνα με την εκτέλεση προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση- διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.152 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 802 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2.300 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.
Το υπουργείο Οικονομικών, ωστόσο, περιορίζει τις «προσδοκίες» αναφορικά με τα δημοσιονομικά μεγέθη, επισημαίνοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους.
Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023. Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 26.838 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.426 εκατ. ευρώ ή 5,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024.
Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 3.064 εκατ. ευρώ ή 13% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 1.501 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 1.049 εκατ. ευρώ.
Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 24.827 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.443 εκατ. ευρώ ή 6,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), καθώς και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κλπ.).
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.612 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 58 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.671 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.533 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.049 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.484 εκατ. ευρώ).Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Η εικόνα τον Μάιο
Ειδικότερα, τον Μάιο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.300 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 914 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου εξαιτίας του γεγονότος ότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Μάιο της πρώτης ενισχυμένης δόσης του ΕΝΦΙΑ, ύψους 940 εκατ. ευρώ, η οποία εισπράχθηκε κατά τον μήνα Απρίλιο 2024 (ποσό είσπραξης 903 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.583 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 636 εκατ. ευρώ ή 12,2% έναντι του στόχου λόγω της μη είσπραξης της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ τον μήνα Μάιο, όπως είχε προβλεφθεί, αλλά κατά τον μήνα Απρίλιο, όπως προαναφέρθηκε.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 464 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 106 εκατ. ευρώ από τον στόχο (571 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 28 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ από τον στόχο (130 εκατ. ευρώ).
Μειωμένες οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Μαΐου 2024 ανήλθαν στα 27.418 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 723 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (28.141 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 50 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.127 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 845 εκατ. ευρώ. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές των τόκων κατά 230 εκατ. ευρώ και οι μεταβιβάσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 307 εκατ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, καταβλήθηκαν 110 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ, για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, 134 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως επιχορήγηση σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) και 138 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας ως επιχορήγηση στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 4.413 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 404 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου στο ΠΔΕ.