Παρά τις ομολογουμένως σημαντικές και πολυεπίπεδες προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και των απατών με τον ΦΠΑ, η Ελλάδα παραμένει παράδειγμα προς αποφυγή για όλες τις χώρες.
Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν, η χώρα μας ήταν το 2019 "πρωταθλήτρια" στην Ευρωζώνη στις απώλειες εσόδων από ΦΠΑ , καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι ετήσιες απώλειες εσόδων για τη χώρα μας ήταν 5,3 δισ.ευρώ, ενώ συνολικά τα κράτη μέλη της Ε.Ε έχασαν 134 δισ.ευρώ από τον φόρο προστιθέμενης αξίας.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε απώλειες εσόδων λόγω απάτης, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής ΦΠΑ, χρεοκοπιών και πτωχεύσεων, καθώς και εσφαλμένων υπολογισμών και διοικητικών σφαλμάτων.
Κύρια αποτελέσματα για το 2019
Σε ονομαστικούς όρους, το 2019 το συνολικό έλλειμμα ΦΠΑ της Ε.Ε. μειώθηκε κατά σχεδόν 6,6 δισ. ευρώ, στα 134 δισ. ευρώ, μείωση που συνιστά σημαντική βελτίωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κατά το οποίο είχε σημειωθεί μείωση κατά 4,6 δισ. ευρώ. Αν και το συνολικό έλλειμμα ΦΠΑ βελτιώνεται μεταξύ του 2015 και του 2019, παραμένει άγνωστη η πλήρης έκταση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στην καταναλωτική ζήτηση και, κατά συνέπεια, στα έσοδα από τον ΦΠΑ το 2020.
Το 2019, η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο εθνικό έλλειμμα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ, έχοντας χάσει το 34,9 % των εσόδων της από τον ΦΠΑ το 2019, ακολουθούμενη από την Ελλάδα (25,8%) και τη Μάλτα (23,5%). Τα μικρότερα ελλείμματα ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στην Κροατία (1,0 %), τη Σουηδία (1,4%) και την Κύπρο (2,7%). Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα ελλείμματα συμμόρφωσης προς τον ΦΠΑ καταγράφηκαν στην Ιταλία (30,1 δισ. ευρώ), και τη Γερμανία (23,4 δισ. ευρώ).
Στα περισσότερα κράτη-μέλη, η απόλυτη ετήσια μεταβολή του ελλείμματος ΦΠΑ ήταν χαμηλότερη από 2 ποσοστιαίες μονάδες. Συνολικά, το ποσοστό του ελλείμματος ΦΠΑ μειώθηκε σε 18 κράτη-μέλη. Εκτός από την Κροατία και την Κύπρο, οι σημαντικότερες μειώσεις του ελλείμματος ΦΠΑ σημειώθηκαν στην Ελλάδα, τη Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία (μεταξύ -3,2 και -2,2 ποσοστιαίων μονάδων σε αυτές τις τέσσερις χώρες). Επιτυχίες σημείωσαν επίσης η Σουηδία, η Φινλανδία και η Εσθονία, από διαφορετική άποψη ωστόσο: στις χώρες αυτές, οι φορολογικές αρχές έχουν επιτύχει εδώ και χρόνια να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις του ελλείμματος ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στη Μάλτα (+ 5,4 ποσοστιαίες μονάδες), στη Σλοβενία (+ 3 ποσοστιαίες μονάδες) και στη Ρουμανία (+ 2,3 ποσοστιαίες μονάδες).