Με διαφορετικές εστιάσεις και επικεντρώσεις οι τοποθετήσεις των γενικών εισηγητών των κομμάτων για το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2023, που η συζήτησή του ξεκίνησε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Ο γενικός εισηγητής της ΝΔ, Λάζαρος Τσαβδαρίδης, επισήμανε πως ο προϋπολογισμός του 2023 είναι ο πρώτος των τελευταίων 12 ετών και καταρτίζεται εκτός του πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης ή ενισχυμένης εποπτείας. Δεν αποτυπώνει απλά οικονομικούς όρους, στατιστικά και ποσοστά αλλά καθρεφτίζει και τη φιλοσοφία της κυβέρνησης όπως και την ψυχολογία της οικονομικής και κοινωνικής της πολιτικής. Αντανακλά την απόλυτη πεποίθησή μας ότι η ρεαλιστική πολιτική με ανθρώπινο πρόσημο, θα αποτελέσει το καλύτερο εχέγγυο για ένα κράτος που ξέρει να προβλέπει, ξέρει να σχεδιάζει, ξέρει να αποφασίζει, γνωρίζει να κατανέμει, γνωρίζει να ιεραρχεί προτεραιότητες και γνωρίζει να διορθώνει όπου και όταν χρειάζεται. Ο βουλευτής της ΝΔ τόνισε πως το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 έχει ως σημεία αναφοράς την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και τις αξιόπιστες δημοσιονομικές επιδόσεις του 2022, που αποτελούν και το εφαλτήριο για ένα κράτος ακόμη πιο αναβαθμισμένο, έτοιμο και καινοτόμο, που θα απλώνει γερά δίχτυα κοινωνικής προστασίας και θα συνδράμει με απτές πράξεις στην περαιτέρω βελτίωση της ζωής και της ευημερίας όλων των πολιτών. Πρόκειται, είπε ο κ. Τσαβδαρίδης, για έναν προϋπολογισμό «της αισιοδοξίας, προοπτικής αλλά και εθνικής ευθύνης» που υπηρετεί «ένα διττό στόχο. Την ισχυροποίηση της ρεαλιστικής δημοσιονομικής ισορροπίας που είναι το διαβατήριο για την συνεχιζόμενη πρόσβαση στις αγορές, για την θωράκιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας, έτσι ώστε να διατηρηθεί η θετική οικονομική προοπτική της χώρας για τα επόμενα έτη. Και τη διασφάλιση της ανάπτυξης και την επιτάχυνση ενός ευρύτερου φάσματος μεταρρυθμίσεων για τον μετριασμό των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης στην κοινωνία και στον παραγωγικό ιστό της χώρας».
Η γενική εισηγήτρια και τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου, από την δική της πλευρά, μίλησε για «ακραίες τιμές και αδύναμα εισοδήματα με ευθύνη Μητσοτάκη» επισημαίνοντας πως « η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας δεν βιώνει μόνο τις συνέπειες μιας παγκόσμιας κρίσης, αλλά μια ειδική, μια πιο επώδυνη, μια πρόσθετη κρίση. Το εκρηκτικό μείγμα των ακραίων τιμών και των αδύναμων εισοδημάτων. Βιώνει την ακρίβεια Μητσοτάκη.» Τόνισε πως «η κρίση της ακρίβειας δεν χτυπά την ελληνική κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που χτυπά τους πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών» αλλά στην Ελλάδα «εδώ και πάνω από έναν χρόνο εξελίσσεται μια ακραία συνθήκη. Κάποιοι σωρεύουν ανεξέλεγκτα υπερκέρδη, κερδοσκοπούν σε βάρος της πλειονότητας της κοινωνίας, όταν τα λαϊκά νοικοκυριά δεν μπορούν να βγάλουν όχι απλώς τον μήνα, αλλά ούτε το δεκαπενθήμερο» Καταλόγισε στον κ. Μητσοτάκη ότι «είναι υπεύθυνος για την αισχροκέρδεια που λεηλατεί καθημερινά το εισόδημα των εργαζομένων».
Επικαλούμενη στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat, η βουλευτής υποστήριξε πως «η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη στην τιμή ηλεκτρικής ενέργειας προ φόρων και επιδοτήσεων στο α' εξάμηνο του 2022. Αυτό είναι το πλέον κρίσιμο δεδομένο. Γιατί δείχνει ότι ως πολίτες πληρώνουμε τα περισσότερα από οποιουσδήποτε άλλους στην Ευρώπη στις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας είτε απευθείας από την τσέπη μας είτε δια του κρατικού προϋπολογισμού. Είναι ακριβώς αυτή η πηγή της αισχροκέρδειας, που μαρτυρά ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακραία. Δεύτερον, η Ελλάδα έχει το τρίτο υψηλότερο κόστος ενέργειας στην ΕΕ μετά και τις επιδοτήσεις σε όρους αγοραστικής δύναμης των πολιτών. Τρίτον, με όρους αγοραστικής δύναμης η Αθήνα είναι ακριβότερη από 21 πρωτεύουσες στην ΕΕ στη λιανική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Τέταρτον, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, ενώ η αγοραστική δύναμη των πολιτών στην Ελλάδα βρίσκεται στο 0,84 κατατάσσοντας τη χώρα μας 5η από το τέλος στην ΕΕ». Την ίδια ώρα, επισήμανε η κυρία Αχτσιόγλου, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση στην ΕΕ στον πληθωρισμό ενέργειας και ο γενικός δείκτης πληθωρισμού για τον Σεπτέμβρη βρίσκεται στο 12%, πολύ πιο πάνω και σταθερά πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μ.ο. Η κατάσταση, δε, για τα λαϊκά και μεσαία στρώματα είναι ακόμη χειρότερη διότι στα βασικά είδη ανάγκης οι αυξήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες. Πέμπτον, ένας εργαζόμενος στην Ελλάδα χρειάζεται να δαπανά δύο κατώτατους μισθούς τον χρόνο για να καλύψει τις αυξήσεις στο ρεύμα. Γι' αυτό και στην Ελλάδα άνω του 50% των νοικοκυριών έχουν οφειλές στους λογαριασμούς ενέργειας. Ποσοστό που όχι μόνο είναι το υψηλότερο στην ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν διπλάσιο από την αμέσως επόμενη χώρα στην κατάταξη».
Στη συνέχεια η κ. Αχτσιόγλου σχολιάζοντας τις επιλογές της κυβέρνησης είπε ότι: «Δεν παρεμβαίνει ρυθμιστικά στην αγορά ενέργειας, ώστε να τεθεί πραγματικό πλαφόν στις τιμές, να παταχθεί η αισχροκέρδεια και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του. Δεν μειώνει κρίσιμους έμμεσους φόρους, όπως ο ΦΠΑ στα τρόφιμα και ο ΕΦΚ στα καύσιμα για να ελεγχθεί το κόστος ιδίως για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Μέτρα που πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη εφαρμόζουν εδώ και καιρό. Επιδοτεί το ανεξέλεγκτο κόστος ενέργειας, όχι απλώς ανεχόμενη αλλά ουσιαστικά στηρίζοντας τη σώρευση υπερκερδών στις εταιρείες ενέργειας. Και το επιδοτεί μέσα από τα αυξημένα φορολογικά έσοδα που έχει το κράτος εξαιτίας των εκρηκτικών τιμών. Δηλαδή από τα χρήματα των φορολογουμένων. Τα χρήματα, δε, των επιδοτήσεων αυτών καταλήγουν και πάλι στις εταιρείες ενέργειας που συνεχίζουν να σωρεύουν υπερκέρδη. Έτσι λειτουργεί εδώ και μήνες ένας φαύλος κύκλος διαρκούς τροφοδότησης της αισχροκέρδειας». Απέδωσε τα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 6,4 δισ. ευρώ στα έσοδα από ΦΠΑ που είναι αυξημένα κατά 4 δισ. ή κατά 23,3% σε σχέση με πέρυσι λόγω της αύξησης των τιμών και όχι ανάπτυξης όπως υποστηρίζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Για τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, η κυρία Αχτσιόγλου επεσήμανε ότι «τον Μάρτιο του 2022 μετά από την ασφυκτική πίεση του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Μητσοτάκης, που στην αρχή ούτε καν τα αναγνώριζε, δεσμεύτηκε για φορολόγηση αυτών κατά 90%. Πόσα χρήματα έχει μέχρι στιγμής εισπράξει το δημόσιο από τη φορολόγηση των υπερκερδών αυτών; Μηδέν, ούτε ένα ευρώ. Τα υπερκέρδη αυτά δεν έχουν φορολογηθεί. Και πόσα είναι αυτά τα υπερκέρδη; Είναι 2,2 δισ. για την περίοδο απ' τον Ιούλιο του 21 μέχρι και τον Ιούνιο του 22, δηλαδή για έναν χρόνο, με βάση την έκθεση Τομέα Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, 927 εκατ. ευρώ για ένα εξάμηνο με βάση τη ΡΑΕ. Τι φορολογήσατε τελικά απ' αυτά; Τι πήρε το δημόσιο ταμείο; Απολύτως τίποτα. Και δεν είναι μόνο τα υπερκέρδη στην ηλεκτροπαραγωγή». Μίλησε για «ασύλληπτα υπερκέρδη στον κλάδο των πετρελαίων, στα διυλιστήρια και την εμπορία πετρελαίου. Για τον μηχανισμό που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2022 δήλωσε ότι «είναι ένας μηχανισμός που υποτίθεται θα μείωνε την τιμή του ρεύματος και τελικά το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν 57% πάνω τον Σεπτέμβρη. Με την ιδιωτικοποιημένη από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ΔΕΗ να καθοδηγεί την κούρσα των αυξήσεων, αντί να πιέζει προς τα κάτω τις τιμές».
Για τις επιδοτήσεις σημείωσε ότι «η κυβέρνηση έφτιαξε έναν κουμπαρά 9,5 δισ. που χρηματοδοτείται βασικά από τους πολίτες, από τον οποίο πληρώνονται οι επιδοτήσεις που καταλήγουν και πάλι στις εταιρείες. Έτσι λειτουργεί ένας φαύλος κύκλος τροφοδότησης της αισχροκέρδειας από πολλαπλές πηγές που λεηλατούν το εισόδημα των πολιτών. Αυτή είναι η πολιτική της κυβέρνησης, η πολιτική που στηρίζει τα υπερκέρδη ολιγοπωλίων, την ώρα που η κοινωνία φτωχοποιείται».
Για τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι: Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει ραγδαία επιδείνωση τα τελευταία τρία χρόνια στο -6,7% ΑΕΠ και παραμένει στα ίδια αρνητικά επίπεδα και φέτος. Το ιδιωτικό χρέος εκτινάσσεται: 3,7 δισ. αυξημένες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία μέσα σε μία χρονιά και 5,4 δισ. αυξημένες οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι πραγματικές πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης που έχουν γίνει μέχρι στιγμής δεν ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ. Με ένα σχεδιασμό που διογκώνει περαιτέρω τις ανισότητες στην οικονομία καθώς τα πρώτα 455 εκατ. των χαμηλότοκων δανείων πηγαίνουν σε μόλις 13 επιχειρηματικούς ομίλους, την ώρα που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι σχεδόν στο σύνολό τους αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμό. Αυτή, είπε, η πολιτική της κυβέρνησης δεν είναι μια παρέκκλιση, είναι στρατηγική. Γι' αυτό και η Ελλάδα είναι μία από τις 4 χώρες στην ΕΕ που από το 2019-2021 αυξήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας.
Για την πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στους συνταξιούχους υπογράμμισε ότι «ο κ. Μητσοτάκης προπαγανδίζει ως δικά του επιτεύγματα μέτρα που είναι νομοθετημένα και ισχύουν εδώ και καιρό, όπως η αύξηση των συντάξεων από 1.1.2023, αύξηση που προβλέφθηκε με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ από το 2017.
Η κ. Αχτσιόγλου ανέφερε ότι «η πολιτική της ΝΔ όχι μόνο δεν δίνει διέξοδο αλλά πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα για την κοινωνική πλειοψηφία» και προέβλεψε πως «ο προϋπολογισμός του 2023 στην πραγματικότητα δεν θα εφαρμοστεί. Διότι οι πολίτες θα δώσουν τη δυνατότητα σε μια προοδευτική κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, δημόσιας παρέμβασης στην αγορά, εξασφάλισης της κοινωνικής συνοχής και εγγύησης της δικαιοσύνης παντού. Στην κοινωνία, στην οικονομία, στο κράτος».
Ο γενικός εισηγητής του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ, Κώστας Σκανδαλίδης, από την δική του πλευρά χαρακτήρισε το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2023 «έωλο ως προς την επίτευξη των στόχων του, αναποτελεσματικό ως προς την αντιμετώπιση των προβλημάτων της οικονομίας και άδικο ως προς την κατανομή των βαρών». Απέδωσε στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών ότι κάνουν μια φουλ προεκλογική περίοδο, παρότι τα προβλήματα της χώρας και μας παρουσιάζουν μια προεκλογική διακήρυξη για το πόσο καλή είναι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και πόσο ανεβάζει τη χώρα και την ευημερία του λαού. Παρατήρησε πως οι μεγαλοστομίες και οι παρουσιάσεις επιλεκτικών αριθμών έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με τη ζωή και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Εμείς, είπε ο βουλευτής, δεν κάναμε, σαν ΠΑΣΟΚ, καμία προεκλογική παροχολογία για την ενεργειακή κρίση. Εμείς μιλήσαμε για το πλαφόν στη λιανική τιμή της ενέργειας, που απαγορεύει στους παρόχους και στους ενδιάμεσους, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση του προϊόντος, να σωρεύουν υπερκέρδη και να κάνουν αισχροκέρδεια. Εμείς από πέρυσι είχαμε προειδοποιήσει για αύξηση του πληθωρισμού. Εμείς προτείνουμε μείωση του Φ.Π.Α. στα βασικά είδη, προτείνουμε ΕΚΑΣ για τους συνταξιούχους, σε αντίθεση με το «καλάθι» της κυβέρνησης που έχει γίνει «ανέκδοτο» εκτιμώντας πως «πάμε σε εξευτελιστικές διαδικασίες για τα πιο φτωχά νοικοκυριά και δεν συγκρατείται με αυτόν τον τρόπο η φτώχεια».
Σε ότι αφορά το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2023, ο κ. Σκανδαλίδης εστίασε στις μακροοικονομικές αβεβαιότητες, που εντοπίζουν το Δημοσιονομικό Συμβούλιο και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Όντως, είπε, οι τιμές των καυσίμων και ιδιαίτερα του φυσικού αερίου, η ενδεχόμενη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω του πληθωρισμού, η περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, αλλά και οι πιθανές απώλειες αγοραστικής δύναμης των εμπορικών μας εταίρων, είναι σοβαροί παράγοντες αβεβαιότητας. Αυτά τα ζητήματα, θα επηρεαστούν και από την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, που είναι αστάθμητος παράγοντας, αλλά οι πολιτικοί κίνδυνοι υπάρχουν και είναι ενδογενείς καθώς το 2023 είναι εκλογική χρονιά και επειδή, δεν δικαιούμαστε να ξεχνάμε τις δύο εκλογικές χρονιές του 2007 και κυρίως του 2009, που οδήγησαν σε δημοσιονομικά ελλείμματα πρωτοφανή για τη χώρα.
Ο γενικός εισηγητής του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος καταλόγισε τόσο στην κυβέρνηση όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ πως μέσα από μια επιλεκτική επίκληση οικονομικών στοιχείων προσπαθούν να συγκαλύψουν τις ευθύνες τους για την άσχημη κατάσταση που βιώνει ο λαός και οι εργαζόμενοι, εξαιτίας της ασκούμενης πολιτικής που υπηρετούν. Συγκαλύπτουν, είπε ο βουλευτής, τις τις ευθύνες τους, καλλιεργούν αυταπάτες αλλά και συσκοτίζουν τον πραγματικό υπεύθυνο και εξωραΐζουν την αντιλαϊκή πολιτική της. Σημείωσε πως ο προϋπολογισμός έρχεται σε μια περίοδο που τα λαϊκά στρώματα είναι παγιδευμένα σε μια διπλή παγίδα, Την ακρίβεια και την επίθεση στα λαϊκά εισοδήματα με μια διαδικασία αναπαραγωγής φθηνού αναλώσιμου εργαζόμενου. Για την ακρίβεια σε ενέργεια και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, υποστήριξε πως αυτή δεν είναι ούτε καθαρά εισαγόμενη, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, ούτε καθαρά εγχώρια όπως ισχυρίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αποτέλεσμα της εξόδου από την καπιταλιστική κρίση και της αύξησης της κατανάλωσης, της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής που ακολούθησε το προηγούμενο διάστημα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρέχοντας φθηνό χρήμα στους επιχειρηματικούς ομίλους, είναι ακόμα αποτέλεσμα της πολιτικής της ΕΕ, για απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και την πράσινη μετάβαση. Πρόκειται για μια πολιτική, που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις παρέχοντας σκανδαλώδη κίνητρα και επιδοτήσεις στα αρπακτικά της ενέργειας. Πρόσθεσε πως σε αυτό το μείγμα ήρθε η ρήτρα αναπροσαρμογής για τη διασφάλιση των κερδών των μονοπωλίων και τελικά ο πόλεμος στην Ουκρανία μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και των δρόμων μεταφοράς της ενέργειας, προβλέποντας μάλιστα πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί αφού προωθείται η αντικατάσταση του φυσικού αερίου με το πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο των ΗΠΑ. Διέξοδος για τα λαϊκά στρώματα, είπε, δεν είναι ούτε οι επιδοτήσεις της ΝΔ, ούτε τα πλαφόν του ΣΥΡΙΖΑ αφού και με τις δύο προτάσεις επί της ουσίας επιδοτούνται οι επιχειρηματικοί όμιλοι και μένει στο απυρόβλητο η πολιτική της ΕΕ που γεννά αυτά τα προβλήματα. Το ακριβό μείγμα αντιμετωπίζεται μόνο μέσα από τη σύγκρουση με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, από την έξοδο από τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, την αξιοποίηση του λιγνίτη και την κατάργηση των έμμεσων φόρων, τους οποίους από κοινού ψήφισαν πριν δύο μήνες ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ στη Βουλή.
Οσον αφορά τα μεγέθη του προϋπολογισμού, ο Ν. Καραθανασόπουλος σημείωσε ότι οι φόροι το 2023 θα αυξηθούν κατά 1,6 δισ. ευρώ, επίσης θα αυξηθούν η έμμεση φορολογία κατά 700 εκατ. αλλά και των φυσικών προσώπων, παρά τους περί του αντιθέτου κυβερνητικούς ισχυρισμούς, οδηγώντας τελικά τα λαϊκά στρώματα, όχι να μη δουν μείωση αλλά θα βιώσουν την ίδια - αν όχι αυξημένη - επιβάρυνση. Σημείωσε πως με την αύξηση του πληθωρισμού, παγωμένη μένει η μισθοδοσία στο δημόσιο τομέα, οπότε οι δημόσιοι υπάλληλοι θα έχουν απώλειες, όπως και οι συνταξιούχοι, για τους οποίους προβλέπεται αύξηση 4%, κάτω από τον πληθωρισμό όμως, οπότε στην πραγματικότητα θα δουν μείωση και όχι αύξηση των συντάξεών τους.
Κλείνοντας, ο βουλευτής είπε πως ο κρατικός προϋπολογισμός είναι προσαρμοσμένος στην εξυπηρέτηση δύο βασικών επιδιώξεων, της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της καπιταλιστικής ανάπτυξης που θα οδηγήσουν στην επιδείνωση της θέσης των λαϊκών στρωμάτων».
Ο γενικός εισηγητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος εκτίμησε πως «θα παραμείνουμε σε εποπτεία τουλάχιστον έως το 2060» Για το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού είπε πως «πρόκειται για μία λογιστική αποτύπωση μεγεθών με πολλές ασάφειες και αμφιλεγόμενες προβλέψεις, χωρίς κανένα απολύτως όραμα για την Ελλάδα» . Το αποτυχημένο οικονομικό μας μοντέλο αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Το δημόσιο χρέος, είναι ξεκάθαρο πως συνεχίζεται η άνοδος του, παρά το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας του κεντρικού κράτους. Μειώνονται τα ταμειακά διαθέσιμα. Συνεχίζονται οι κρατικές εγγυήσεις, που στην ουσία αποτελούν άδηλο χρέος. Το κόκκινο ιδιωτικό χρέος, έχει επιπλέον υπερβεί τα 261 δισ. ευρώ και δεν είναι βιώσιμο. Τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, που ξεπέρασαν τα 30 δισ. τη δεκαετία 20-21, ενώ σύμφωνα με το προσχέδιο θα προστεθούν ακόμη 8,7 δισ. το 2022 και 4,5 δισ. το 2023. Τα ελλείμματα του εμπορικού μας ισοζυγίου συνεχώς αυξάνονται όπως και το εξωτερικό μας χρέος, που είχε ήδη υπερβεί τα 560 δισ. το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Μεταξύ άλλων αναρωτήθηκε τι να περιμένει κανείς όμως από μία χώρα όταν το 16% του ΑΕΠ της οποίας, δηλαδή, το διπλάσιο της βιομηχανικής της παραγωγής, προέρχεται από το real estate, δηλαδή, από ενοίκιο και αγοραπωλησίες ακινήτων και αυτό να το αποκαλούμε ανάπτυξη. Είναι πραγματικά αστείο.