Ενα 24ωρο πριν από τη λήξη του ισχύοντος πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας, ασαφές παραμένει τι πρόκειται να ακολουθήσει, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις αρμοδίων υπουργών ότι θα δινόταν “εγκαίρως” λύση στο πρόβλημα. Δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες περιμένουν τώρα με αγωνία τις κυβερνητικές αποφάσεις, οι οποίες θα ληφθούν με βάση τα αποτελέσυματα των πυρετωδών διαβουλεύσεων με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται σήμερα σε τηλεδιάσκεψη με τους εκπροσώπους των Θεσμών, οι οποίοι αντιτίθενται κατηγορηματικά στην αρχική πρόταση της ελληνικής πλευράς για παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας, με βασικό επιχείρημα την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και τη συρρίκνωση των οικογενειακών εισοδημάτων λόγω πανδημίας.
Επιδότηση μόνο για λίγους μήνες
Σκοντάφτοντας στην κατηγορηματική άρνηση των Ευρωπαίων, το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο έχει ετοιμάσει ένα εναλλακτικό σχέδιο προστασίας, που θα καλύπτει μόνον τους οικονομικά ασθενέστερους δανειολήπτες στεγαστικών, όσους έχουν πληγεί αποδεδειγμένα από την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα, καθώς και τους επιχειρηματίες που έχουν δανειστεί με εγγύηση την πρώτη κατοικία τους.
Σ' αυτούς σχεδιάζεται να δοθεί επιδότηση που θα καλύπτει μεγάλο μέρος της δόσης του δανείου – ή και ολόκληρη σε εξαιρετικές περιπτώσεις), ώστε να πληρώνονται οι τράπεζες, να μην “ξανακοκκινίσει” το δάνειο και να αποτραπεί ο κίνδυνος πλειστηριασμού.
Σ' αυτή την πρόταση εμφανίζονται ενδοτικότεροι οι εκπρόσωποι των δανειστών. Διαφωνούν όμως με τη χρονική διάρκεια χορήγησης της επιδότησης. Επιμένουν ότι δεν πρέπει να ξεπεράσει τους 3-4 μήνες, εκτιμώντας ότι σ' αυτό το διάστημα η οικονομία θα έχει επανέλθει στην κανονικότητα και δεν θα συντρέχει λόγος περαιτέρω οικονομικής στήριξης των δανειοληπτών.
Η κυβέρνηση προτείνει η επιδότηση να δίνεται μέχρι το τέλος του έτους – ώσπου να ισχύσουν οι διατάξεις του νέου Πτωχευτικού Κώδικα για τις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας, ή τουλάχιστον για ένα εξάμηνο.
Ποιοί θα καλύπτονται
Επ' αυτού αναμένεται να επιτευχθεί σύγκλιση απόψεων και να υπάρξει τελική συμφωνία. Ομως η ρύθμιση που θα συμφωνηθεί, θα καλύπτει μικρό ποσοστό των κόκκινων δανειοληπτών πρώτης κατοικίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο πλευρές συγκλίνουν στην άποψη η επιδότηση δόσης δανείου στεγαστικού (ή επιχειρηματικού με υποθήκη/προσημείωση α' κατοικίας) να δοθεί:
- Σε δανειολήπτες εργαζόμενους που οι συμβάσεις εργασίας τους έχουν ανασταλεί προσωρινά και πήραν το επίδομα των 800 ευρώ
- Σε άνεργους με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα και χωρίς περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας
- Σε δανειολήπτες στεγαστικών επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους των ΚΑΔ που θεωρούνται ιδιαίτερα πληττόμενοι από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας
- Σε πληττόμενους από την πανδημία επιχειρηματίες που έχουν δανειστεί προσφέροντας ως εμπράγματη ασφάλεια την πρώτη κατοικία τους
- Σε δανειολήπτες ιδιοκτήτες επιχειρήσεων εντάσσονται στα κριτήρια χορήγησης “επιστρεπτέας προκαταβολής” λόγω μεγάλης μείωσης του τζίρου τους.
Η διαμόρφωση των επιμέρους όρων και προϋποθέσεων αποτελεί αντικείμενο τεχνοκρατικών συζητήσεων και υπολογισμών, με βάση τα στοιχεία των τραπεζών για τον αριθμό δανειοληπτών που θα μπορούσαν να επωφεληθούν και για το συνολικό δημοσιονομικό κόστος.
Οι αλλαγές με τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα
Η κυβέρνηση ήλπιζε ότι θα μπορέσει να παρατείνει το ισχύον καθεστώς μέχρι το τέλους του έτους και εν συνεχεία να τεθούν σε εφαρμογή οι διατάξεις του νέου πτωχευτικού κώδικα.
Με αυτές θα οδηγούνταν σε πτώχευση οι δανειολήπτες και τα σπίτια τους θα αγοράζονταν από τον δημιουργούμενο ειδικό “Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης”, ο οποίος θα τους τα ενοικίαζε με μίσθωση τύπου leasing (δυνατότητα να επαναποκτήσουν την κυριότητα στην 20ετία, εάν πλήρωναν κανονικά τα ενοίκια σ' αυτό το διάστημα).
Για τους “ευάλωτους” δανειολήπτες (με οικογενειακό εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και αξία ακινήτου έως 120.000 ευρώ συν 40.000 για σύζυγο και 20.000 για κάθε παιδί), στις μεταβατικές διατάξεις που συνοδεύουν νέο Πτωχευτικό Κώδικα προβλέπεται η χορήγηση επιδότησης ενοικίου, ώστε να συνεχίσουν να διαμένουν στην κατασχεθείσα κατοικία ή να νοικιάσουν άλλη.
