Σε τροχιά υλοποίησης έχουν μπει δύο δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα. Η πρώτη αφορά το πιλοτικό πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός για Άτομα με Αναπηρία» και η δεύτερη αφορά την αύξηση κατά 8%, από την 1η Μαΐου 2023, 13 συνολικά αναπηρικών επιδομάτων.
Η νέα υπηρεσία, η οποία εφαρμόζεται ήδη στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, υλοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, χρηματοδοτείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και είναι ένα παλαιό αίτημα του αναπηρικού κινήματος, το οποίο ξεκινάει πλέον να γίνεται πραγματικότητα.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θέσπισε και υλοποιεί το πιλοτικό πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός για Άτομα με Αναπηρία» στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην αποφυγή της ιδρυματοποίησης και στην ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Η εν λόγω δράση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ενός συστήματος κοινωνικής υποστήριξης για τα άτομα με αναπηρία, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, αλλά και των οικογενειών τους, μέσω της επίτευξης της ανεξάρτητης διαβίωσής τους και της ισότιμης συμμετοχής τους σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής, της οικονομικής, της πολιτιστικής ζωής και, γενικότερα, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής.
Η νέα αυτή υπηρεσία, η οποία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», που έχει τελείως διαφορετικούς σκοπούς, παρέχει τη δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία να υποστηριχθούν στην καθημερινότητά τους από Προσωπικό Βοηθό της επιλογής τους, σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Η προσωπική βοήθεια αφορά στην υποστήριξη του ατόμου με αναπηρία από Προσωπικό Βοηθό της επιλογής του για την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσής του και τη συμπερίληψή του στην κοινωνία, στη βάση των εξατομικευμένων αναγκών και συνθηκών της ζωής του και σύμφωνα με τις ατομικές επιλογές και τα ενδιαφέροντά του, ενδεικτικά ως προς τα εξής: α) δραστηριότητες καθημερινής ζωής, όπως σίτιση, ένδυση, προσωπική υγιεινή, β) εργασία και σπουδές γ) συμμετοχή σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου και δ) δραστηριότητες συμμετοχής στην κοινωνική ζωή.
Έτσι, το άτομο με αναπηρία έχει τον πλήρη έλεγχο των αποφάσεων για τη ζωή του, στη βάση της αυτονομίας και του αυτοπροσδιορισμού.
Παράλληλα, το πρόγραμμα συμβάλλει στη διεύρυνση των προοπτικών απασχόλησης, καθώς δημιουργείται ένα νέο επάγγελμα, με αμοιβή, ασφάλιση και δωρεάν εκπαίδευση των Προσωπικών Βοηθών.
Το πιλοτικό πρόγραμμα υλοποιείται σε δύο φάσεις. Ήδη, είναι σε εξέλιξη η πρώτη φάση του προγράμματος, στο πλαίσιο της οποίας στόχος είναι να καλυφθούν με Προσωπικό Βοηθό 1.000 άτομα με αναπηρία στην Αττική, ενώ, από τα μέσα Μαΐου του 2023, αναμένεται να ξεκινήσει η δεύτερη φάση του προγράμματος, με την έναρξη των αιτήσεων για όλες τις υπόλοιπες Περιφέρειες. Αυτό που προβλέπεται είναι ότι, στη β΄ φάση, θα προστεθούν επιπλέον 1.000 ωφελούμενοι από άλλες Περιφέρειες της χώρας. Κατόπιν, το 2025, το πρόγραμμα προγραμματίζεται να εφαρμοστεί καθολικά, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Ταυτόχρονα, αυξάνονται κατά 8%, από την 1η Μαΐου 2023, 13 συνολικά αναπηρικά επιδόματα (10 αναπηρικά επιδόματα του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και τρία επιδόματα του e-ΕΦΚΑ).
Ειδικότερα, αυξάνονται κατά 8% τα εξής αναπηρικά επιδόματα:
Καταβαλλόμενα από τον e-ΕΦΚΑ:
- Επίδομα απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του π. ΟΓΑ που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ, εφόσον έχουν εφ' όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%, της παρ. 2 του άρθρου 4 του π.δ. 334/1988 (Α΄ 154).
- Επίδομα νόσου και ανικανότητας των συνταξιούχων του δημοσίου, του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α΄ 210).
- Εξωιδρυματικό επίδομα του e-ΕΦΚΑ του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 (Α΄ 68).
Καταβαλλόμενα από τον ΟΠΕΚΑ:
- Επίδομα κίνησης.
- Διατροφικό επίδομα σε νεφροπαθείς, μεταμοσχευμένους καρδιάς, ήπατος κ.λπ..
- Οικονομική ενίσχυση ατόμων με βαριά αναπηρία.
- Οικονομική ενίσχυση ατόμων με βαριά νοητική υστέρηση.
- Οικονομική ενίσχυση παραπληγικών, τετραπληγικών και ακρωτηριασμένων, ανασφάλιστων και ασφαλισμένων του Δημοσίου.
- Οικονομική ενίσχυση ατόμων με συγγενή αιμολυτική αναιμία (μεσογειακή-δρεπανοκυτταρική-μικροδρεπανοκυτταρική κ.λπ.) ή συγγενή αιμορραγική διάθεση (αιμορροφιλία κ.λπ.), Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας (AIDS).
- Οικονομική ενίσχυση κωφών και βαρήκοων ατόμων.
- Οικονομική ενίσχυση ατόμων με αναπηρία όρασης.
- Οικονομική ενίσχυση ατόμων με εγκεφαλική παράλυση.
- Οικονομική ενίσχυση ασθενών και αποθεραπευμένων χανσενικών και μελών των οικογενειών τους.