Δραματική είναι η εικόνα των χρεών προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία, καθώς αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, ενώ πλέον η διοίκηση του ΚΕΑΟ, γνωρίζει ότι πολλά εξ αυτών είναι αδύνατο να εισπραχθούν.
Στο πλαίσιο αυτό τα «παρκάρει» στην άκρη και ασχολείται κυρίως με τα «ζεστά», φρέσκα, χρέη που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητας είσπραξης.
Ωστόσο η κατάσταση για τα οικονομικά του ΕΦΚΑ δυσκολεύει περισσότερο, καθώς λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, ούτε τα φρέσκα χρέη εισπράττονται, είτε λόγω των παρατάσεων που έχουν χορηγηθεί και μετατίθενται για τους επόμενους μήνες, είτε με τη μείωση της απασχόλησης είτε από τα «λουκέτα» που θα επιφέρει η κρίση.
Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2020, το χρέος αυξήθηκε κατά 931,94 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκε στο ποσό των 36,315 δισ. ευρώ. Η αύξηση προήλθε κατά 559,75 εκατ. ευρώ από κύριες οφειλές και κατά 372,2 εκατ. ευρώ από προσαυξήσεις και πρόσθετα τέλη.
Το ανησυχητικό είναι πως, η αύξηση των χρεών προς τον ΕΦΚΑ κατά 931,94 εκατ. ευρώ, προήλθε από οφειλές 95,63 εκατ. ευρώ οι οποίες προέρχονται από νέα χρέη οφειλετών τα οποία πριν ήταν εκτός ΚΕΑΟ και τα 836,4 εκατ. ευρώ προέρχονται από νέες οφειλές των ήδη ενταγμένων οφειλετών και πρόσθετα τέλη.
Το εντυπωσιακό στοιχείο που προκύπτει από την τελευταία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) είναι ότι το 75% των χρεών προς τον ΕΦΚΑ προέρχεται από παλαιά χρέη που δημιουργήθηκαν τουλάχιστον πριν από μια δεκαετία. Με δεδομένο ότι όσο παλαιότερο είναι το χρέος τόσο δυσκολότερα εισπράττεται, κινδυνεύει να μείνει ανείσπρακτο ποσό ύψους, τουλάχιστον 27 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΚΕΑΟ από το σύνολο των οφειλών, ύψους 36.315.172.547 ευρώ, το 74,3% ή ποσό 26.966.593.477 ευρώ, δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.
Έτσι μόνο το 25,7% ή ποσό 9.348.579.070 ευρώ του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά.
Ενδεικτικό του ότι τη συντριπτική πλειοψηφία των χρεών προς τα Ταμεία, το ΚΕΑΟ θα πρέπει να τα… ξεχάσει, είναι το γεγονός ότι, στη ρύθμιση των 120 δόσεων έχουν ενταχθεί χρέη ύψους 4,9 δισ. ευρώ, που σημαίνει οι περισσότεροι και κυρίως οι «μεγάλοι» οφειλέτες, αδιαφορούν.
Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλοοφειλέτες με οφειλές άνω του 1εκ. ευρώ, ενώ 1.977 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 23,61% του υπόλοιπου οφειλών.
Τι δεν μπορεί να κάνει το ΚΕΑΟ
Το ΚΕΑΟ παραδέχεται ότι πολλές από τις οφειλές που έχουν ενταχθεί στο Κ.Ε.Α.Ο. εμφανίζουν πολύ χαμηλή ή μηδενική εισπραξιμότητα.
«Για το λόγο αυτό ο διαχωρισμός των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών κατ’ εφαρμογή του άρθρου 108 του Ν.4387/2016 είναι κρίσιμης σημασίας για την διαχείριση του χρέους. Ενδεικτικά, στην κατηγορία των οφειλών χαμηλής εισπραξιμότητας εντάσσονται οφειλές για την είσπραξη των οποίων έχουν ληφθεί επανειλημμένα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα, οφειλές προσώπων που έχουν αποβιώσει και οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την κληρονομιά, οφειλές επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει ή βρίσκονται σε αδράνεια, κ.α.»
Ακόμη αναφέρει ότι το Κ.Ε.Α.Ο. έχει θέσει σε εφαρμογή τη διαδικασία διαχωρισμού των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, η οποία περιλαμβάνει πολλά στάδια και καταλήγει στην καταχώρηση στο ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης για όσες περιπτώσεις κριθεί ότι πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου. Ειδικότερα:
- Η Δ/νση Ανάλυσης και Αξιολόγησης Κινδύνου, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που θέτει, εντοπίζει και διαχωρίζει τις οφειλές με χαμηλό, ίσως και μηδενικό βαθμό εισπραξιμότητας. Περιπτώσεις οφειλετών με χαμηλό ή μηδενικό βαθμό εισπραξιμότητας μπορεί να εντοπίσουν και οι αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες.
- Η διαδικασία προϋποθέτει ενδελεχή έλεγχο από τις αρμόδιες περιφερειακές υπηρεσίες για εντοπισμό όλων των πηγών αποπληρωμής της οφειλής και εξάντληση κάθε εισπρακτικού μέσου σε βάρος του οφειλέτη, ώστε να μπορούν τα αρμόδια όργανα να προτείνουν και να εισηγηθούν με ασφάλεια το χαρακτηρισμό μιας οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης.