Ο κολικός νεφρού μπορεί εκτός από τον έντονο πόνο να προειδοποιεί για κινδύνους στη λειτουργία των νεφρών, για το λόγο αυτό κρίνονται απαραίτητες οι ιατρικές και εργαστηριακές εξετάσεις, μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Οι ουρολόγοι επισημαίνουν ότι η υποχώρηση του πόνου, μετά από κολικό νεφρού, δε σημαίνει ότι ξεπεράστηκε το πρόβλημα.
«Αρκετές φορές, συμβαίνει, μετά από έντονο κολικό, ο πόνος να υποχωρεί, όχι φυσικά επειδή έφυγε η πέτρα που τον προκάλεσε, αλλά επειδή σταμάτησε να λειτουργεί ο νεφρός», τονίζει Χειρουργός - Ουρολόγος, κ. Βασίλης Πρωτογέρου*.
Πώς προκαλείται ο κολικός
Σύμφωνα με τον κ. Πρωτογέρου, ο κολικός νεφρού προκαλείται όταν κάποια πέτρα που δημιουργήθηκε στο νεφρό παρασυρθεί από τα ούρα και φράξει τον ουρητήρα.
Τότε σταματά η έξοδος των ούρων με αποτέλεσμα αυτά να συσσωρεύονται μέσα στο νεφρό, ο οποίος αρχίζει να «φουσκώνει» και να δημιουργείται έτσι μια κατάσταση γνωστή ως υδρονέφρωση. Αυτή η διάταση είναι που προκαλεί και το φοβερό πόνο γνωστό και ως κολικό νεφρού.
«Αυτή η κατάσταση πέρα από επώδυνη είναι και ιδιαίτερα επικίνδυνη», συμπληρώνει ο κ. Πρωτογέρου και εξηγεί «Αν η πέτρα μετακινηθεί έστω και λίγο, τα ούρα βρίσκουν δίοδο αποσυμφορείται ο νεφρός, μειώνεται η διάταση και υποχωρεί ο πόνος. Αν, όμως, αυτό δε συμβεί, η διάταση μεγαλώνει, μέχρι που κάποια στιγμή ο νεφρός σταματάει να δουλεύει. Αν το πρόβλημα δε λυθεί, προοδευτικά το όργανο θα καταστραφεί».
Σύμφωνα με τους ουρολόγους, ο πόνος μετά από έντονο κολικό νεφρού σταματάει για δύο λόγους:
- Πρώτον, γιατί μετακινήθηκε η πέτρα και λύθηκε το πρόβλημα
- Δεύτερον, γιατί αντίθετα η πέτρα έμεινε στη θέση της αλλά ο νεφρός σταμάτησε να λειτουργεί.
Η δεύτερη αυτή κατάσταση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη γιατί παραπλανά τον ασθενή που νομίζει οτι επειδή δεν πονάει, το πρόβλημα λύθηκε, ενώ αντίθετα έχει περάσει στην επικίνδυνη φάση της διακοπής λειτουργίας του νεφρού.
«Κατά συνέπεια, η εκδήλωση ενός κολικού θα πρέπει να μας οδηγήσει άμεσα στον ουρολόγο, προκειμένου με τις αναγκαίες εξετάσεις να διαπιστώσει το μέγεθος της πέτρας, αλλά και μετά την υποχώρηση του πόνου, να ελεγθεί ο ουρητήρας για να βεβαιωθούμε ότι το πρόβλημα λύθηκε», τονίζει ο κ. Πρωτογέρου.
Η αντιμετώπιση της λιθίασης του ουρητήρα γίνεται με πολλούς τρόπους και ο ουρολόγος είναι αυτός που θα επιλέξει τον καταλληλότερο σε κάθε περίπτωση:
- Λιθοτριψία που πραγματοποιείται χωρίς νοσηλεία και είναι ο πιο απλός
- Ενδοσκοπική αφαίρεση ή αλλιώς ουρητηρολιθοτριψία, που είναι εναλλακτική και συνήθως η πιο αποτελεσματική λύση.
Ειδικότερα με τη δεύτερη μέθοδο, η πέτρα θρυμματίζεται με χρήση laser, από ένα λεπτό εργαλείο, το οποίο εισέρχεται από την ουρήθρα στην ουροδόχο κύστη και στη συνέχεια στον ουρητήρα, λύνοντας άμεσα το πρόβλημα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ουρολόγοι, προκειμένου να ανακουφίσουν τον ασθενή από τον έντονο πόνο, προχωρούν στην τοποθέτηση ενός μικρού καθετήρα (pigtail) μέσα στον ουρητήρα για να κυλούν τα ούρα παρακάμπτοντας το λίθο. Είναι, όμως, μια προσωρινή λύση που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του νεφρού μέχρι να αντιμετωπιστεί οριστικά το πρόβλημα.
Κίνδυνος καταστροφής του νεφρού
Ο κολικός νεφρού είναι το σύμπτωμα που μας προειδοποιεί ότι ο νεφρός μπορεί να βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο. Απαιτεί προσεκτική διερεύνηση ακόμα κι όταν υποχωρήσει για να βεβαιωθούμε πως ο νεφρός είναι ασφαλής. Η καταστροφή ενός νεφρού έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου καθώς μπορεί να προκαλέσει από υπέρταση μέχρι και πιο σοβαρές παθήσεις, όπως νεφρική ανεπάρκεια μέχρι και βαριά σηψαιμία.
*Βασίλης Πρωτογέρου, Χειρουργός - Ουρολόγος, Επικ. Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών