Απρόθυμοι να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα για πολλές ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες είναι οι άνθρωποι που έχουν υποστεί πρόσφατα έμφραγμα. Όμως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι σημαντικό να επανενταχθούν στην καθημερινότητά τους, αποφεύγοντας την υιοθέτηση καθιστικού και παθητικού τρόπου ζωής, διότι αυτός είναι πιθανό να τους οδηγήσει σε άγχος και κατάθλιψη, με πιθανή συνέπεια την καθυστέρηση της ανάρρωσης.
«Πράγματι το έμφραγμα είναι πολύ τρομακτική εμπειρία για το σύνολο των ατόμων που το βιώνουν. Συχνά συνειδητοποιούν ότι αλλάζουν και αυτή η αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τόσο τον τρόπο που νοιώθουν όσο και τις σχέσεις τους με τους άλλους και ειδικά με τους ερωτικούς συντρόφους τους», επισημαίνει ο καρδιολόγος Σταύρος Αλεξάκης, συνεργάτης του Ιδιωτικού Πολυϊατρείου Ηλιούπολης
Μεταξύ των πολύ εύλογων αποριών που έχουν οι ασθενείς είναι εάν θα μπορέσουν να ξαναρχίσουν τη σεξουαλική ζωή τους και εάν ναι, πότε. Κι αυτό γιατί ανησυχούν μήπως επαναληφθεί το επεισόδιο ή ακόμα μήπως πεθάνουν κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης.
«Παρά τη σημασία που έχει το σεξ στη ζωή όλων, μεγάλη μερίδα ανθρώπων που έχουν υποστεί έμφραγμα νοιώθουν άβολα να το συζητήσουν. Επιχειρώντας να δώσουμε πληροφορίες για τη συχνή αυτή απορία, θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές μετά την παρέλευση ενός μήνα από το επεισόδιο και εάν ο ασθενής μπορεί να ανέβει τις σκάλες δύο ορόφων χωρίς να νοιώσει πόνο στο στήθος ή δύσπνοια, τότε μπορεί να έρθει σε ερωτική επαφή. Ωστόσο, υπάρχουν και μερικοί άλλοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να επιτραπεί η σεξουαλική πράξη χωρίς να προκύψουν προβλήματα», μας εξηγεί ο κ. Αλεξάκης.
Η δοκιμασία κόπωσης -χαμηλής έντασης- μετά την αποκατάσταση από το έμφραγμα, χρησιμοποιείται συχνά για να αξιολογήσει την αντοχή στην άσκηση και την ικανότητα για ασφαλή επανέναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό του χρόνου επανέναρξης της σεξουαλικής δραστηριότητας είναι εάν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε κάποιου είδους επέμβαση για την αποκατάσταση της ροής του αίματος. Εάν έχει τοποθετηθεί stent (το οποίο είναι ενδαρτηριακή πρόθεση που διατηρεί ανοιχτό το σημείο της αρτηρίας που είχε παρατηρηθεί στένωση και τοποθετείται διαμέσου αρτηρίας της βουβωνικής χώρας ή του βραχίονα) η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να επαναληφθεί αμέσως μόλις θεραπευτεί η περιοχή - συνήθως μετά από 3-4 εβδομάδες περίπου. Εάν έχει γίνει επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, όπως π.χ. αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by-pass), ο ασθενής θα πρέπει να περιμένει 7-8 εβδομάδες ούτως ώστε να επιτρέψει τη σωστή επούλωση των τραυμάτων.
Ορισμένοι εμφραγματίες βιώνουν παράλληλα στυτική δυσλειτουργία. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η μείωση του ερωτικού ενδιαφέροντος και της ικανότητας είναι προσωρινό πρόβλημα και οφείλεται στην κόπωση, στην κατάθλιψη και στο άγχος. Επίσης, όσοι βρίσκονται στη φάση της ανάρρωσης ενδεχομένως να λαμβάνουν φάρμακα που να προκαλούν ή επιδεινώνουν τη στυτική δυσλειτουργία. Υπάρχει όμως κι ένα ποσοστό ασθενών που το πρόβλημα προϋπήρχε του εμφράγματος κι επιθυμούν να λάβουν φαρμακευτική αγωγή για τη στυτική δυσλειτουργία. Σ’ αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητο να αναφέρουν στον θεράποντα ιατρό τους τα φάρμακα που παίρνουν συνολικά, διότι υπάρχουν ορισμένα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και δεν ενδείκνυται η συγχορήγησή τους.
Η ύπαρξη καθιστικού τρόπου ζωής αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο εμφράγματος, αλλά το σεξ συχνά τον μειώνει, επειδή βελτιώνει τη φυσική κατάσταση του οργανισμού. Σε μια μελέτη που διεξήχθη από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, διαπιστώθηκε ότι μόνο το 0,6 έως 1,7% των θανάτων που σχετίζονται με καρδιακή προσβολή συνέβησαν κατά τη διάρκεια του σεξ και από αυτά σχεδόν το 75% προέκυψε σε άνδρες που επιδόθηκαν σε εξωσυζυγικές σεξουαλικές πράξεις, σε άγνωστα περιβάλλοντα, με νεότερους παρτενέρ. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιακής προσβολής κατά τη διάρκεια του σεξ είναι ο ίδιος για τους άνδρες είτε έχουν στεφανιαία νόσο είτε όχι.
Η επικοινωνία με τον σύντροφο και τον γιατρό αποτελεί το σημείο κλειδί για την ανάρρωση και την κατανόηση του πότε είναι ασφαλές να επαναληφθεί η σεξουαλική δραστηριότητα. Η συζήτηση με το έτερον ήμισυ για τους φόβους του ασθενή σχετικά με το σεξ μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο μπορεί να αποτελεί έναν καλό τρόπο έναρξης της αποκατάστασης. «Η επάνοδος στην ενεργή σεξουαλική ζωή πρέπει να γίνει σταδιακά. Στην αρχή καλό είναι να υπάρχει μέτρο και όχι μεγάλη ένταση», συμβουλεύει ο κ. Αλεξάκης. Στην πραγματικότητα το έμφραγμα αποτελεί συχνά το έναυσμα για την ανανέωση της ερωτικής σχέσης, καθώς ορισμένες αλλαγές είναι επιβεβλημένες. Για παράδειγμα, αρχικά ο ασθενής είναι προτιμότερο να είναι το λιγότερο ενεργό μέλος, το οποίο αυτομάτως μπορεί να οδηγήσει το ζευγάρι στην ανακάλυψη νέων τρόπων ευχαρίστησης.
Εν κατακλείδι, «το σεξ είναι ασφαλές μετά από μια καρδιακή προσβολή για την πλειοψηφία των ασθενών. Η ύπαρξη πόνου στο στήθος ή δύσπνοιας κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης αποτελεί ένδειξη για διακοπή της και για επικοινωνία με τον θεράποντα γιατρό για περαιτέρω αξιολόγηση. Εάν όμως τα συμπτώματα δεν υποχωρούν παρά τη διακοπή της επαφής, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί στα επείγοντα περιστατικά για εκτίμηση», προειδοποιεί ο κ. Σταύρος Αλεξάκης.
Σε κάθε περίπτωση είναι επιτακτική ανάγκη οι ασθενείς και οι γιατροί να αισθάνονται άνετα μεταξύ τους και να συζητούν για το σεξ μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο.