Με τις νέες, αυξημένες αντικειμενικές αξίες θα υπολογιστούν τα τεκμήρια των κατοικιών για το φορολογικό έτος 2022, που θα δηλωθούν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
Αυτό σημαίνει αύξηση της τεκμαρτής δαπάνης για ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων, ειδικά σε όσους κατέχουν ακίνητα σε περιοχές που αυξήθηκε αισθητά η αντικειμενική αξία.
Σημειώνεται ότι και πριν τη αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων, στην παγίδα των τεκμηρίων πέφτουν κάθε χρόνο πάνω από 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα, χαμηλότερα από το άθροισμα των τεκμαρτών δαπανών και πληρώνουν υψηλότερο φόρο σε σχέση με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.
Πώς υπολογίζονται
Το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία του φορολογούμενου υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά της, με την ακόλουθη κλίμακα:
- μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
- από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
- από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
- από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
- από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.
Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας το τεκμήριο είναι 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφάνειας του ακινήτου.
Όμως, οι τεκμαρτές δαπάνες που προκύπτουν από την παραπάνω κλίμακα, προσαυξάνονται:
- Κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και
- Κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω.
- Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά λαμβάνονται υπόψη αυξημένα κατά 20%, ενώ για τις δευτερεύουσες κατοικίες τα παραπάνω ποσά «αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης» λαμβάνονται υπόψη μειωμένα κατά 50%.
Σημειώνεται δε, ότι τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες βαρύνουν τους φορολογούμενους είτε είναι οι ίδιοι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών, είτε τα νοικιάζουν, είτε τους έχουν παραχωρηθεί δωρεάν.
Παραδείγματα
Σοβαρό πρόβλημα με τα τεκμήρια θα έχουν φέτος, οι φορολογούμενοι που κατέχουν ακίνητα σε περιοχές, οι οποίες μέχρι και το 2021 πέρυσι είχαν τιμή ζώνης έως 2.800 ευρώ ή έως 5.000 ευρώ και από την 1η/1/2022, οι αντικειμενικές τιμές αυξήθηκαν. Παραδείγματα:
- Διαμέρισμα 100 τμ. σε περιοχή με τιμή ζώνης 2.700 ευρώ, το 2021 είχε τεκμήριο 6.500 ευρώ. Εφόσον η αντικειμενική του αξία αυξήθηκε από την 1η Ιανουαρίου 2022 και ξεπέρασε το ποσό των 2.800 ευρώ, το ίδιο διαμέρισμα θα έχει φέτος τεκμήριο 9.100 ευρώ, αυξημένο κατά 40%.
- Διαμέρισμα 100 τμ. το οποίο βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης 4.800 ευρώ ανά τ.μ. και από την 1η Ιανουαρίου 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε (πάνω από 5.000 ευρώ) σε 5.100 ευρώ. Για το φορολογικό έτος 2021 είχε τεκμαρτή δαπάνη ύψους 9.100 ευρώ, ενώ για φέτος το τεκμήριο θα αυξηθεί, κατά 21,4%, σε 11.050 ευρώ.
Ποιους βαρύνουν τα τεκμήρια
Οι τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης των κατοικιών βαρύνουν εκείνους που κατοικούν σε αυτό, είτε είναι ιδιοκτήτες είτε ενοικιαστές είτε τούς έχουν παραχωρηθεί δωρεάν.
Δηλαδή, απαλλάσσεται από το τεκμήριο κατοικίας ο φορολογούμενος που έχει δηλώσει «φιλοξενούμενος», αλλά η τεκμαρτή δαπάνη βαρύνει τον «φιλοξενούντα».
Εξαιρούνται τα «κενά»
Επίσης, δεν υπολογίζεται τεκμήριο στις περιπτώσεις των «κενών» κατοικιών. Όμως, για τις κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών απαιτείται η προσκόμιση φωτοαντιγράφων λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων) από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για όλο το παραπάνω διάστημα.
Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας του ακινήτου, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα υπολογίζεται με βάση τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας και στη συνέχεια θα γίνεται ο επιμερισμός της, μεταξύ των συνιδιοκτητών, με βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους.