Με το... μπαζούκας της ΕΚΤ θα κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι στο εξής όσοι επιχειρήσουν κερδοσκοπικές επιθέσεις σε ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Το νέο «όπλο» της κεντρικής τράπεζας πήρε την ονομασία TPI και, όπως αποκάλυψε η Κριστίν Λαγκάρντ, υπερψηφίσθηκε ομόφωνα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, δηλαδή και από τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη, ο οποίος ολοκλήρωσε σήμερα μια στροφή 180 μοιρών σε σχέση με την αρχική, αρνητική στάση του.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ αποκάλυψε το άκρως ενδιαφέρον παρασκήνιο που οδήγησαν στη λήψη των σημερινών αποφάσεων για μεγάλη αύξηση των επιτοκίων (κατά 0,50%) και δημιουργία του νέου εργαλείου στήριξης των υπερχρεωμένων. Όπως τόνισε, οι αποφάσεις και για τα δύο θέματα λήφθηκαν με ομοφωνία, κάτι που σημαίνει ότι ο Γιόακιμ Νάγκελ της Bundesbank υποχρεώθηκε τελικά να εγκαταλείψει όλες τις ενστάσεις που είχε διατυπώσει, αλλά και τις ανεδαφικές ιδέες που κυκλοφορούσαν στη Γερμανία, περί «μνημονιακού τύπου» επιτήρησης όσων χωρών λαμβάνουν στήριξη από την ΕΚΤ.
Αυτές οι ιδέες, όπως έχει γράψει το Σin είχαν εκφρασθεί ακόμη και από κορυφαία στελέχη του γερμανικού οικονομικού επιτελείου, όπως ο σύμβουλος του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, καθηγητής Λαρς Φελντ. Μάλιστα, ουδείς αποκλείει μια νέα προσφυγή από συντηρητικούς Γερμανούς εναντίον και αυτού του εργαλείου της ΕΚΤ στο Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως έχουν ήδη κάνει -χωρίς επιτυχία- για τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης της εποχής Ντράγκι.
Λαμβάνοντας θάρρος από την ομοφωνία των σημερινών αποφάσεων, η Κριστίν Λαγκάρντ εμφανίσθηκε στους δημοσιογράφους αρκετά αιχμηρή προς τους επικριτές της ΕΚΤ στη Γερμανία, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορεί υπάρξει εξωτερική παρέμβαση στην πολιτική της κεντρικής τράπεζας. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, οι αποφάσεις για την ενεργοποίηση του νέου εργαλείου στήριξης βρίσκονται στην αποκλειστική διακριτική ευχέρεια του συμβουλίου, το οποίο δεν μπορεί να τεθεί σε οποιαδήποτε ομηρία. «Η ΕΚΤ αποφασίζει κυρίαρχα», υπογράμμισε.
Όσον αφορά τον νέο μηχανισμό στήριξης, αυτός θα ενεργοποιείται όταν κρίνει το συμβούλιο ότι αυξάνονται υπερβολικά τα κόστη δανεισμού μιας χώρας, για λόγους που δεν συνδέονται με θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας της. Στέλνοντας στην αγορά ομολόγων το μήνυμα ότι θα γίνει ό,τι χρειάζεται για να πέφτουν οι αποδόσεις των ομολόγων, μέσω αγορών τίτλων των υπερχρεωμένων οικονομιών, η ΕΚΤ δεν έχει θέσει οποιοδήποτε όριο στις αγορές τίτλων που θα γίνονται, ούτε και στα κεφάλαια που θα είναι συνολικά διαθέσιμα για παρεμβάσεις. Με βάση αυτό το δεδομένο, το νέο εργαλείο μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάρει μορφή... μπαζούκας, καταστρέφοντας όσους επιχειρούν υποτιμητική κερδοσκοπία σε ομόλογα κρατών της ευρωζώνης.
Σε ειδική ανακοίνωση της ΕΚΤ αναφέρονται τα κριτήρια που θα πρέπει να εκπληρώνει ένα κράτος, προκειμένου να εγκριθεί η στήριξή του. Πρόκειται για κριτήρια που δημιουργούν μεν ένα «φίλτρο», ωστόσο δεν είναι ιδιαίτερα αυστηρά και δεν εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν εμπόδιο για τη στήριξη οποιουδήποτε κράτους:
- Συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ: να μην υπόκειται η χώρα σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή να μην εκτιμάται ότι δεν έχει αναλάβει αποτελεσματική δράση ανταποκρινόμενη σε σύσταση του Συμβουλίου της ΕΕ.
- Απουσία σοβαρών μακροοικονομικών ανισορροπιών: δεν θα πρέπει μια χώρα να υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικών ανισορροπιών ή να έχει κριθεί ότι δεν έχει λάβει τα συνιστώμενα διορθωτικά μέτρα που σχετίζονται με σύσταση του Συμβουλίου της ΕΕ.
- Δημοσιονομική βιωσιμότητα: προκειμένου να διασφαλίσει ότι η πορεία του δημόσιου χρέους είναι βιώσιμη, το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη, εφόσον είναι διαθέσιμες, τις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και άλλων θεσμικών οργάνων, μαζί με την εσωτερική ανάλυση της ΕΚΤ.
- Υγιείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές: συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις που υποβλήθηκαν στα σχέδια για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον δημοσιονομικό τομέα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.