Με όλο και περισσότερους ανθρώπους να μένουν στο σπίτι λόγω της αυτοαπομόνωσης και της κοινωνικής αποστασιοποίησης, οι ηλεκτρονικές αγορές αυξάνονται σημαντικά, όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρέχοντας συμβουλές. Την ώρα, όμως, που όλοι μας προσπαθούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τις οικογένειές μας από τον ιό, ορισμένοι έμποροι εκμεταλλεύονται τον φόβο μας για να πουλήσουν ψεύτικες θεραπείες ή προϊόντα σε πολύ υψηλές τιμές.
Οι ψευδείς ισχυρισμοί μπορεί να αφορούν οτιδήποτε. Από τις χειρουργικές μάσκες και τα χειρουργικά καπελάκια μέχρι τα φάρμακα και τα απολυμαντικά χεριών, τα οποία χαρακτηρίζονται, εσφαλμένα, ως "η μόνη θεραπεία για τον κορωνοϊό" ή "η μόνη προστασία έναντι του κορωνοϊού" και πωλούνται πολλές φορές σε τιμές που υπερβαίνουν κατά πολύ την πραγματική τους αξία. Οι έμποροι χρησιμοποιούν κι άλλες τεχνικές με στόχο να πείσουν τους καταναλωτές να προβούν σε αγορές, επικαλούμενοι, για παράδειγμα, την σπανιότητα των προϊόντων τους.
Τι να προσέξετε;
Υπάρχουν αρκετά σημάδια που προδίδουν την παραπλανητική φύση ορισμένων ισχυρισμών. Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένα από αυτά και σας συνιστούμε να τα λαμβάνετε υπόψη σας όταν πραγματοποιείτε τις αγορές σας.
- Άμεσος ή έμμεσος ισχυρισμός ότι το προϊόν μπορεί να εμποδίσει ή να θεραπεύσει τον COVID-19
- Η χρήση ανεπίσημων πηγών για την υποστήριξη των ισχυρισμών, όπως οι αυτοαποκαλούμενοι γιατροί
- Η χρήση ονομάτων ή λογοτύπων κυβερνητικών αρχών, επίσημων εμπειρογνωμόνων ή διεθνών οργανισμών για την υποστήριξη των ισχυρισμών, χωρίς ωστόσο να εμφανίζονται υπερσύνδεσμοι ή να γίνονται αναφορές σε επίσημα έγγραφα
- Ισχυρισμοί όπως "το προϊόν είναιδιαθέσιμο μόνο σήμερα", ή "πωλείται γρήγορα", κλπ.
- Γενικευμένοι ισχυρισμοί όπως "η χαμηλότερη τιμή στην αγορά" ή "το μόνο προϊόν που μπορεί να θεραπεύσει ασθενή με COVID-19", κλπ.
- Εξωφρενικές τιμές που οφείλονται στις φερόμενες θεραπευτικές ιδιότητες των προϊόντων
Εάν συναντήσετε ατεκμηρίωτους ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, χρησιμοποιήστε το εργαλείο αναφοράς της πλατφόρμας για να αναφέρετε το γεγονός. Να έχετε υπόψη ότι, μερικές φορές, οι ισχυρισμοί αυτοί μπορεί να κοινοποιούνται, χωρίς κακή πρόθεση, από φίλους ή μέλη της οικογένειάς σας που εξαπατήθηκαν και πιστεύουν ότι σας βοηθούν.
Να χρησιμοποιείτε πάντοτε αξιόπιστες πηγές για την αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τον κορωνοϊό: εθνικές κυβερνήσεις, υγειονομικές αρχές ή διεθνείς οργανισμούς, όπως τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της διαδικτυακής απάτης σχετικά με τον κορωνοϊό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αρχές προστασίας των καταναλωτών των κρατών-μελών έχουν εγκαινιάσει μια σειρά κοινών δράσεων. Στις 20 Μαρτίου 2020, το Δίκτυο Συνεργασίας για την Προστασία των Καταναλωτών (ΣΠΚ) εξέδωσε κοινή θέση σχετικά με τις πιο διαδεδομένες απάτες και αθέμιτες πρακτικές στο διαδίκτυο, με στόχο τον καλύτερο εντοπισμό και την απόσυρσή τους, αλλά και την πρόληψη επανεμφάνισής τους.
Στις 23 Μαρτίου 2020, ο Επίτροπος για θέματα Δικαιοσύνης και Καταναλωτών, Ντιντιέ Ρέιντερς, ζήτησε τη συνεργασία διάφορων πλατφορμών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μηχανών αναζήτησης και διαδικτυακών αγορών για την απόσυρση παραπλανητικού περιεχομένου σχετικά με τον κορωνοϊό από τους ιστοτόπους τους.
H ευρωπαϊκή οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (UCPD) απαγορεύει την παραπλάνηση των καταναλωτών σχετικά με τα οφέλη ή τα αποτελέσματα που αναμένονται από τη χρήση ενός προϊόντος με τον ισχυρισμό ότι μπορεί να θεραπεύσει μια ασθένεια ή ότι είναι διαθέσιμο μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Οποιοσδήποτε ισχυρίζεται ότι ένα προϊόν μπορεί να θεραπεύσει μια ασθένεια πρέπει να παρέχει τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία. Από την πλευρά τους,οι διαχειριστές ψηφιακής πλατφόρμας που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ κι έχουν επίγνωση του παραπλανητικού περιεχομένου που κυκλοφορεί στους ιστοτόπους τους είναι υποχρεωμένοι να παρεμβαίνουν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεσμεύεται, επίσης, να προστατεύσει τους Ευρωπαίους πολίτες όταν συνδέονται στο διαδίκτυο.