Με πέντε απλές μεθόδους ο καθένας μπορεί να «φεσώσει» τα ασφαλιστικά Ταμεία ή την Εφορία, με απλήρωτες εισφορές και φόρους και να μην έχει κανένα πρόβλημα.
Οι αποτελεσματικές πατέντες, δεν προέρχονται από κάποιο «εγχειρίδιο» φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, αλλά από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, το ΚΕΑΟ, το οποίο τις καταγράφει ως τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από επιτήδειους και αυξάνονται τα χρέη προς τα Ταμεία και την Εφορία.
Όμως, είναι αξιοσημείωτο είναι ότι οι συγκεκριμένες μέθοδοι καταγράφονται επί σειρά ετών στις τρίμηνες εκθέσεις του ΚΕΑΟ, αλλά δεν εφαρμόζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΑΟ και της ΑΑΔΕ, οι υπηρεσίες των οποίων μένουν μόνο στην καταγραφή και στην παρακολούθηση του φαινομένου. Ήδη τα χρέη προς τα Ταμεία που έχουν περάσει στο ΚΕΑΟ αυξήθηκαν στο γ΄ τρίμηνο του 2019, κατά 400 εκατ. ευρώ, και διαμορφώθηκαν σε 35,5 δις. ευρώ, σε σχέση με το β’ τρίμηνο του έτους, που ήταν 35,1 δισ. ευρώ.
Το ΚΕΑΟ αναφέρει ότι έντονη παραβατικότητα παρατηρείται σε επιχειρήσεις εταιρικής μορφής κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, κυρίως μονοπρόσωπες Ε.Π.Ε. και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (Ι.Κ.Ε.), που καταστρατηγούν τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ευθύνης διοικούντων νομικά πρόσωπα για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται από τα νομικά αυτά πρόσωπα.
Οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται στην πράξη το φαινόμενο αυτό ποικίλλουν. Από την καταγραφή που επιχειρεί το ΚΕΑΟ, στις μεθόδους που χρησιμοποιούνται προκύπτει ότι το να φεσώσει κανείς την εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία είναι απλό, αρκεί να χρησιμοποιήσει κάποια από τα παρακάτω κόλπα:
- Να δημιουργήσει οφειλές από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών, οι οποίες θα ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που κατείχε προσωπικά ή άλλες επιχειρήσεις που είχατε στο παρελθόν, έχει φροντίσει να τα μεταβιβάσει έγκαιρα σε τρίτους.
- Να δημιουργήσει οφειλές από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, οι οποίοι θα δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, θα εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, θα ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος τις πτωχεύει.
- Να δημιουργήσει οφειλές από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Σύμβουλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Δηλαδή να βρει πρόθυμους:
α) Υπερήλικες, συνηθέστερα γονείς ή στενούς συγγενείς σας ή άτομα πολύ νεαρής ηλικίας.
β) Οικονομικούς μετανάστες/αλλοδαπούς, με κατοικία την έδρα της εταιρείας,
γ) Κατοίκους εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα.
δ) Υπαλλήλους της ίδιας της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία και η προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.
- Να δημιουργήσει μια νέα επιχείρηση με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση θα ασφαλίσει και το προσωπικό της παλιάς.
- Να δημιουργήσει οφειλές μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού ανάδοχου του έργου.
Όπως σημειώνει το ΚΕΑΟ, οι συγκεκριμένες «πατέντες» εισφοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής έχουν χρησιμοποιηθεί από δεκάδες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει το Κ.Ε.Α.Ο. οι περισσότερες των οποίων δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας-κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας κλπ.
Προσθέτει επίσης ότι για την αντιμετώπιση των παραπάνω περιπτώσεων, άμεσης προτεραιότητας ζήτημα είναι ο ασφαλής εντοπισμός των εικονικών υπευθύνων για τον καταλογισμό των εισφορών στους πράγματι ωφελούμενους από την παράνομη δραστηριότητα. Τα πρόσωπα αυτά είναι που έχουν την υποχρέωση αλλά και την οικονομική δυνατότητα να αποκαταστήσουν τη ζημία των ασφαλιστικών οργανισμών που προκλήθηκε από τη δραστηριότητά τους.
Επιπρόσθετα, στο Κ.Ε.Α.Ο. εντείνεται ο έλεγχος αφερεγγυότητας των Κοινών Επιχειρήσεων που είναι οφειλέτες Κ.Ε.Α.Ο. Ο δείκτης αφερεγγυότητας μιας κοινής επιχείρησης οφειλέτη Κ.Ε.Α.Ο., προκύπτει από στοιχεία που αφορούν:
- στην υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών
- στην δραστηριότητα της επιχείρησης (επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, εκπαιδευτικοί όμιλοι, κέντρα αισθητικής)
- στο αν πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας
- στα χαρακτηριστικά των υπευθύνων (π.χ. υπέργηροι, αλλοδαποί, απασχολούμενοι των επιχειρήσεων ως υπεύθυνοι)
- στη νομική μορφή των επιχειρήσεων (μονοπρόσωπες, ΕΠΕ, ΙΚΕ)
- στο αν οι ειδικότητες των απασχολουμένων στην επιχείρηση είναι άσχετες με τις δραστηριότητες της επιχείρησης (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση επιχείρησης με δραστηριότητα “καθαρισμοί” με απασχολούμενους μάγειρες, νοσοκόμους και νηπιαγωγούς)
- στην όλη συμπεριφορά της επιχείρησης
Τα αποτελέσματα όμως δεν είναι ικανοποιητικά, καθώς, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία των χρεών, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξάνονται αντί να μειώνονται, παρά και τις ρυθμίσεις.