Μετά την δολοφονική επίθεση του Ισραήλ στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό την 1η Απριλίου 2024, το Ιράν έκανε πράξη τις απειλές του για αντίποινα, εξαπολύοντας εναντίον του μια «ελεγχόμενη» επίθεση, η οποία, σύμφωνα με αναλυτές, ήταν υπολογισμένη για την αποφυγή «πρόκλησης μεγάλου αριθμού θυμάτων στην ισραηλινή πλευρά».
Οι δύο χώρες δεν πρόκειται να μείνουν εκεί, πιστεύουν οι αναλυτές που θεωρούν ότι μια νέα απάντηση του Ισραήλ κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι αναπόφευκτη. Ομως, μια ισραηλινή επιχείρηση μπορεί να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την Μέση Ανατολή που βρίσκεται στο κατώφλι του χάους.
Γιατί θα απαντήσει το Ισραήλ;
Η σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στο Ιράν και το Ισραήλ είναι συνήθης. Αλλά γίνεται μέσω τρίτων περιφερειακών παραγόντων, όπως η λιβανική οργάνωση Χεζμπολάχ. Για πρώτη φορά, η Ισλαμική Δημοκρατία εξαπολύει απευθείας επίθεση κατά της ισραηλινής επικράτειας με εκατοντάδες πυραύλους και drones που απογειώθηκαν από το ιρανικό έδαφος.
Ακόμη και αν σχεδόν το σύνολο των ιρανικών πληγμάτων ματαιώθηκε από τις δυνάμεις του Ισραήλ και των συμμάχων του, το γεγονός «επανακαθορίζει τις ισορροπίες» μεταξύ των δύο αντιπάλων, δηλώνει ο Stéphane Audrand, σύμβουλος ασφαλείας.
Ηδη, την 1η Απριλίου, ξεπεράστηκε μία κόκκινη γραμμή με την αποδιδόμενη στο Ισραήλ επίθεση κατά του ιρανικού προξενείου στην Δαμασκό (το κτίριο του προξενείου βρισκόταν δίπλα στην πρεσβεία του Ιράν).
«Ιστορικά, το Ισραήλ επιδεικνύει μηδενική ανοχή αν το έδαφός του πλήττεται από άλλο κράτος», τονίζει ο Stéphane Audrand που θεωρεί ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου «δεν μπορεί να μην αντιδράσει».
«Η ισραηλινή απάντηση θα δοθεί επί του ιρανικού εδάφους», γράφει στο Χ ο Tamir Hayman, πρώην αρχηγός των ισραηλινών στρατιωτικών υπηρεσιών Πληροφοριών που διευθύνει το Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ (INSS).
Το Ισραήλ θα πλήξει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν;
«Αν το Ισραήλ απαντήσει, αυτό θα γίνει σύμφωνα με τις ίδιες παραμέτρους: με στόχο στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όχι κατά του πληθυσμού, όχι κατά οικονομικών στόχων», λέει η αναλύτρια Sima Shine, πρώην πράκτορας της Μοσάντ που διευθύνει το πρόγραμμα για το Ιράν του INSS.
Για τον έλεγχο του κινδύνου κλιμάκωσης, «θα έπρεπε οι Ισραηλινοί να αρκεσθούν σε πλήγματα κατά συμβατικών στρατιωτικών στόχων, κατά των βάσεων από όπου εκτοξεύθηκαν οι πύραυλοι, κατά των εργοστασίων που κατασκευάζουν τα drones», σύμφωνα με τον Stéphane Audrand.
Αλλωστε, η ιρανική επίθεση φαίνεται ότι ήταν υπολογισμένη για την αποφυγή «πρόκλησης μεγάλου αριθμού θυμάτων στην ισραηλινή πλευρά», εκτιμά ο Menahem Merhavy, ειδικός για το Ιράν στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.
Οι Ιρανοί έπληξαν το Ισραήλ «κατά ελεγχόμενο τρόπο», κυρίως «για να μην λάβουν μία εξίσου βαριά απάντηση εκ μέρους του Ισραήλ που θα έθετε σε κίνδυνο του πυρηνικό τους πρόγραμμα», δηλώνει ο Χάσνι Αμπίντι του Κέντρου Μελετών και Ερευνας για το Αραβικό και Μεσογειακό Κόσμο της Γενεύης.
Με δεδομένο έναν ισραηλινό πρωθυπουργό απρόβλεπτο, που παίζει την πολιτική του επιβίωση επικεφαλής ενός κυβερνητικού συνασπισμού της δεξιάς και της ακροδεξιάς, υπάρχει ο κίνδυνος του υπερβολικού ενθουσιασμού με τα πυρηνικά, λέει ο Stéphane Audrand.
Ποιοι οι κίνδυνοι;
«Εάν το Ισραήλ απαντήσει υπερβολικά ενεργητικά, είναι πιθανόν να βρεθούμε σε μία κατάσταση κλιμάκωσης που μπορεί να διαχυθεί», προειδοποιεί ο Meir Litvak, διευθυντής του Κέντρου Ιρανικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ. Αλλά, δεν είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ να ανοίξει ένα νέο απευθείας μέτωπο με το Ιράν, την ώρα που η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο με την Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας.
Ακόμα περισσότερο που η ισραηλινή ηγεσία βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί σε διπλωματικό επίπεδο, ευρισκόμενη αντιμέτωπη με όλο και σφοδρότερες κριτικές στην διεθνή σκηνή για την ανθρωπιστική καταστροφή στην Λωρίδα της Γάζας.
Αυτές οι χώρες που επικρίνουν την διαχείριση του πολέμου στην Γάζα, με επικεφαλής την Ουάσινγκτον, συντάχθηκαν χθες απέναντι στο Ιράν, διαβεβαιώνοντας το Ισραήλ για την υποστήριξή τους, ενώ πολλές χώρες ανάμεσά τους, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιορδανία, υποστήριξαν στρατιωτικά την ισραηλινή άμυνα απέναντι στην ιρανική επίθεση.
Σε σημείο που «το Ισραήλ δεν μπορεί να απαντήσει χωρίς να συμβουλευθεί τους Αμερικανούς», θεωρεί η Sima Shine.
Και πριν απαντήσει, «δεν αρκεί να λάβει συμβουλή, αλλά να εξασφαλίσει την έγκριση της Ουάσινγκτον», δηλώνει ο Tamir Hayman.
«Ο χρόνος είναι με το μέρος μας, μπορούμε να σκεφτούμε, να σχεδιάσουμε και να ενεργήσουμε έξυπνα», έγραψε ο Hayman στο Χ. Και πιστεύει ότι «η χθεσινή επιτυχία στην άμυνα» επιτρέπει στο Ισραήλ να μην επιδείξει σπουδή.
