Μετά από ένα δυναμικό ξεκίνημα των εργασιών του Τέταρτου Διεθνούς Συνεδρίου των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι ομιλητές της δεύτερης ημέρας έθιξαν πολυδιάστατα και κρίσιμα ζητήματα και συζήτησαν για την Ουκρανία, τη Μονή της Χώρας και τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της θρησκευτικής ελευθερίας.
Επικεντρώθηκαν στις προκλήσεις που προκύπτουν από το θρησκευτικό εξτρεμισμό, την μισαλλοδοξία και την εργαλειοποίηση της θρησκείας από πολιτικούς παράγοντες. Επεσήμαναν δε ότι ο διαθρησκειακός διάλογος, η εκπαίδευση, η κοινωνική ενσωμάτωση, η διεθνής συνεργασία, το νομικό πλαίσιο και η χάραξη πολιτικών είναι κρίσιμα στοιχεία για την προστασία και την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Mάικ Πομπέο ήταν ο κεντρικός ομιλητής στην απογευματινή συνεδρία με θέμα «Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Θρησκευτική Ελευθερία και η εμπλοκή τους σε ζητήματα γεωπολιτικής τάξης». Στην ομιλία του ανέφερε ότι ήταν στις προτεραιότητές του η επίσκεψή που πραγματοποίησε στο Φανάρι, όπου συναντήθηκε με την Α.Θ. Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, παρά την ενόχληση που εξέφρασε τότε η Τουρκική κυβέρνηση.
Σε ό,τι αφορά στη μετατροπή της Μονής της Χώρας από Μουσείο σε ισλαμικό τέμενος είπε: «Αυτόν το μήνα, ο Πρόεδρος Ερντογάν προχώρησε το σχεδιασμό για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Αυτή είναι μια διχαστική κίνηση που θα προκαλέσει περαιτέρω θρησκευτική διαμάχη».
Ο κύριος Πομπέο αναφέρθηκε και στον πόλεμο της Ουκρανίας. «Μέχρι σήμερα, η εισβολή έχει κοστίσει τη ζωή δεκάδων χιλιάδων αθώων Ουκρανών πιστών, ενώ ο ρωσικός στρατός έχει καταστρέψει εκατοντάδες εκκλησίες σε ολόκληρη την Ουκρανία. Οι άνθρωποι της πίστης που δεν ευθυγραμμίζονται με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχουν στοχευθεί, ιδιαίτερα οι Ευαγγελιστές Χριστιανοί».
Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε ότι «η κυβέρνηση της Μόσχας, όχι το Κίεβο, χρησιμοποιεί χωρίς ντροπή την Εκκλησία για να δικαιολογήσει τον πόλεμο και εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας».
Νωρίτερα, κατά την πρώτη συνεδρία, η Δρ. Δέσποινα Χατζηβασιλείου Τσοβίλη, Γενική Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, ανέλυσε το πώς η ελευθερία της θρησκείας ή της πίστης σχετίζονται με τις τρέχουσες παγκόσμιες τάσεις και την ανθρωπιστική ανάγκη «Αντί να υπογραμμίζουμε αυτά που μας χωρίζουν και να διατρέχουμε τον κίνδυνο να δημιουργήσουμε κοινωνίες που ζουν όλο και περισσότερο παράλληλα, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτό που μας ενώνει. Ο κοινός στόχος μας πρέπει να είναι μια ανοιχτή και ανεκτική κοινωνία, βασισμένη σε μια ηθική σεβασμού για τους άλλους και επομένως ικανή να φιλοξενήσει όποιον μοιράζεται αυτήν την ηθική - μια κοινωνία στην οποία κάθε άτομο δεν θα δικαιούται μόνον, αλλά θα είναι και πραγματικά σε θέση να ασκήσει την πίστη του και θα ζει σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του, ενώ θα σεβόμαστε το κράτος δικαίου και τους ανθρώπους που υιοθετούν μιαν άλλη προσέγγιση, είτε θρησκευτική είτε κοσμική».
Η αυριανή Διεθνής Διάσκεψη των Αρχόντων, που θα γίνει κεκλεισμένων των θυρών, θα είναι η πρώτη συνάντηση οφφικιαλίων του Οικουμενικού Θρόνου απ΄ όλο τον κόσμο. Αποτελεί σημαντική εξέλιξη για την παγκόσμια διακονία των Αρχόντων για την υπεράσπιση των δικαίων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και για την ανάληψη κοινών δράσεων προς αυτό το σκοπό.