Το πρόγραμμα πλυσίματος «ευαίσθητα», που υπάρχει ως επιλογή στα πλυντήρια ρούχων, απελευθερώνει δεκάδες χιλιάδες μικροΐνες πλαστικού στο περιβάλλον και πρέπει να αποφεύγεται, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η μελέτη αυτή, που δημοσιεύτηκε χτες στην επιστημονική επιθεώρηση «Environment and Science Technology», έδειξε ότι οι πιο αργές πλύσεις απελευθερώνουν πολύ περισσότερα μικροπλαστικά συγκριτικά με τις ταχύτερες πιο ‘επιθετικές’ πλύσεις που χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και πλένουν τα ρούχα με περισσότερες στροφές αλλάζοντας συχνότερα κατεύθυνση.
«Τα αποτελέσματα αυτά προκαλούν έκπληξη καθώς θα περιμέναμε ότι οι πλύσεις στα ευαίσθητα προστατεύουν τα ρούχα και οδηγούν σε απελευθέρωση λιγότερων μικροϊνών» δηλώνει ο Γκραντ Μπουργκές, θαλάσσιος μικροβιολόγος που διεξήγε τη μελέτη.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Νιουκάσλ, εξηγούν ότι η ένταση του νερού και όχι οι στροφές στο τύμπανο του πλυντηρίου είναι ο παράγοντας - κλειδί της απελευθέρωσης των πλαστικών σωματιδίων από τα ρούχα γι’ αυτό και τα στα ευαίσθητα που χρησιμοποιείται περισσότερο νερό και λιγότερες στροφές απελευθερώνονται περισσότερα σωματίδια πλαστικού συγκριτικά με άλλες πλύσεις που βασίζονται στο πλήθος των στροφών.
Διαπιστώθηκε ότι, ενώ το πλύσιμο των ρούχων στα βαμβακερά απελευθερώνει περίπου 800.000 μικροΐνες πλαστικού, ο αντίστοιχος αριθμός για το πλύσιμο των ρούχων στα ευαίσθητα είναι 1,4 εκατομμύρια.
Τα σωματίδια αυτά είναι αρκετά μικρά για να περάσουν το φίλτρο του πλυντηρίου με αποτέλεσμα να καταλήγουν στο σύστημα ύδρευσης και στη συνέχεια στο ευρύτερο θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτά τα μικροπλαστικά δημιουργούνται από πολυεστέρες οι οποίοι δεν βιοδιασπώνται με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται στο περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο, τα μικροπλαστικά εγκαθίστανται στα ψάρια και σε άλλους υδρόβιους οργανισμούς που κινδυνεύουν να απορροφήσουν πλήθος τοξικών χημικών ουσιών.
Δεδομένου ότι πολλά πλυντήρια δεν διαθέτουν φίλτρα για την αφαίρεση μικροπλαστικών από τα λύματά τους, οι ίνες μεταφέρονται σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων και μπορεί να καταλήξουν στη θάλασσα. Τα σωματίδια αυτά, που έρχονται από πλήθος πηγών είναι αυτή τη στιγμή πανταχού παρόντα στο περιβάλλον από το βαθύτερο τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού ως την Ανταρκτική. Επιπλέον, οι ερευνητές έχουν βρει μικροπλαστικά σε κάθε επίπεδο της τροφικής αλυσίδας από το πλαγκτόν μέχρι τα θαλάσσια θηλαστικά.
Είναι ακόμα άγνωστες οι επιπτώσεις αυτών των μικροπλαστικών στην θαλάσσια ζωή, αλλά οι ερευνητές φοβούνται την ύπαρξη τοξικών χημικών στα πλαστικά και άλλων σύνθετων (όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια) που μπορεί να είναι επιβλαβή για τα ζώα και να συμβάλλουν στη μετάδοση ιϊκών και βακτηριακών λοιμώξεων.
Η βιομηχανία ενδυμάτων παράγει πάνω από 42 εκατομμύρια τόνους συνθετικών ινών ετησίως, το 80% των οποίων χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ρούχων από πολυεστέρες. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι κάθε πλύση συνθετικών ρούχων μπορεί να απελευθερώσει από 500.000 έως 6 εκατομμύρια μικροϊνες.
Αν και πλέον οι περισσότεροι κατασκευαστές πλυντηρίων προσθέτουν φίλτρα μικροϊνών στις ηλεκτρικές αυτές συσκευές ο Μαρκ Κέλι, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης τονίζει τη σημασία του να αποφεύγουμε τις πλύσεις στα ευαίσθητα στο πλαίσιο της προσπάθειας προστασίας του περιβάλλοντος.
«Συχνά είναι η μικρή αλλαγή που κάνει τη διαφορά» λεει ο ίδιος.
Η καθηγήτρια οικοτοξικολογίας Ταμάρα Γκάλογουει του Πανεπιστημίου Έξετερ υπογραμμίζει τη σημασία της συγκεκριμένης μελέτης στο πλαίσιο της κατανόησης του πως τα μικροπλαστικά φτάνουν στα υδάτινα περιβάλλοντα.
«Αν και δεν γνωρίζουμε ακριβώς τις επιπτώσεις της απορρόφησης μικροϊνών από τα υφάσματα η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε αυτές βρίσκεται σε υψηλή προτεραιότητα για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος» τονίζει η ίδια.
Η ρύπανση από πλαστικά συνιστά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σημερινής κοινωνίας. Η κατανόηση, επομένως, των πηγών τους έχει ιδιαίτερη σημασία για την μείωσή τους.
Ο Κέλι υποστηρίζει ότι η δράση για την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να γίνει σε δύο επίπεδα. Αφενός οι άνθρωποι να περιορίσουν τις πλύσεις που απαιτούν νερό σε μεγάλη ένταση, όπως το πρόγραμμα για τα ευαίσθητα, γεγονός που θα μειώνει την απελευθέρωση συνθετικών ινών στο περιβάλλον. Από την άλλη οι κατασκευαστές πλυντηρίων πρέπει να προσθέσουν φίλτρα σε αυτές τις ηλεκτρικές συσκευές για την ελαχιστοποίηση των πλαστικών ινών. Μακροπρόθεσμα τέτοιες δράσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της απαιτούμενης ενέργειας για το πλύσιμο των ρούχων.