Η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων είναι υπεύθυνη για ένα σημαντικό μέρος -πάνω από το ένα τρίτο (35%)- των συνολικών ανθρωπογενών εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» που κάθε χρόνο επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή. Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη εκτιμά τη συμβολή αυτών των εκπομπών από τα τρόφιμα στους 17,32 δισ. μετρικούς τόνους ετησίως.
Από αυτές τις εκπομπές, σχεδόν το διπλάσιο μέρος (57%) αντιστοιχεί στην παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης σε σχέση με την παραγωγή τροφίμων από φυτά (29%), ενώ το υπόλοιπο 14% αφορά άλλες δραστηριότητες όπως την παραγωγή βαμβακιού και καουτσούκ. Ιδιαίτερα η παραγωγή κρέατος διεθνώς ευθύνεται για έως 28 φορές περισσότερες εκπομπές αερίων σε σχέση με τα γεωργικά προϊόντα.
Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη (Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία), με επικεφαλής τον Ατούλ Τζάιν του αμερικανικού Πανεπιστημίου του Ιλινόις, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Food», δημιούργησαν ένα νέο μοντέλο για τη συσχέτιση των τριών κυριότερων «αερίων του θερμοκηπίου» (διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και οξειδίου του αζώτου) με τα διάφορα τρόφιμα προς ανθρώπινη κατανάλωση. Συνολικά ελήφθησαν υπόψη 16 ζωικά προϊόντα και 171 προϊόντα γεωργικών καλλιεργειών από 200 χώρες.
Οι εκπομπές αερίων από την παραγωγή τροφίμων περιλαμβάνουν όλο το φάσμα, από τις ζωοτροφές, τη χρήση μηχανών και λιπασμάτων στη γεωργία έως τη μεταποίηση τροφίμων, τις μεταφορές των προϊόντων στους καταναλωτές και το διεθνές εμπόριο. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι η διατροφή με ζωικά προϊόντα είναι πιο επιβαρυντική για την κλιματική αλλαγή από ό,τι εκείνη με προϊόντα φυτικής/αγροτικής/ δασικής προέλευσης.
Η γεωργία και οι αλλαγές χρήσης γης αντιπροσωπεύουν το 38% και το 29%, αντίστοιχα, των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου», ενώ το ρύζι και το μοσχαρίσιο κρέας είναι τα σημαντικότερα ζωικά και φυτικά τρόφιμα που συμβάλλουν περισσότερο σε εκπομπές αερίων (12% και 25% αντίστοιχα). Οι περιοχές με τις συνολικές μεγαλύτερες εκπομπές ρύπων της κλιματικής αλλαγής, που σχετίζονται με την παραγωγή τροφίμων, είναι η Νότια και ΝΑ Ασία, ενώ ακολουθεί η Νότια Αμερική (η οποία όμως έχει τα πρωτεία στις εκπομπές από τροφές ζωικής προέλευσης).
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι δεν περίμεναν και οι ίδιοι η παραγωγή τροφίμων, ιδίως ζωικής προέλευσης, να συμβάλει τόσο πολύ στην κλιματική αλλαγή. Μόνο του το μοσχαρίσιο κρέας ευθύνεται για περίπου το ένα τέταρτο των εκπομπών από την παραγωγή τροφίμων. Η κτηνοτροφία απαιτεί μεγάλες εκτάσεις για τα ίδια τα ζώα και για την καλλιέργεια ζωοτροφών, ενώ συχνά συνεπάγεται αποψίλωση δασών.
Η μελέτη εκτιμά ότι μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεων στη Γη γίνεται για τη διατροφή των ζώων παρά των ανθρώπων. Επιπλέον, τα μεγάλα ζώα παράγουν τεράστιες ποσότητες μεθανίου, ενός ισχυρού «αερίου του θερμοκηπίου». Για να παραχθεί ένα κιλό σιταριού, εκπέμπονται 2,5 κιλά αερίων του θερμοκηπίου, ενώ στην παραγωγή ενός κιλού κρέατος αντιστοιχούν 70 κιλά εκπομπών, κάτι που εφεξής πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η διεύθυνση για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.nature.com/articles/s43016-021-00358-x