Ύστερα από πολλές καθυστερήσεις, ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης οδηγείται στην κρισιμότερη φάση του, καθώς οι ενδιαφερόμενοι θα καταθέσουν την Πέμπτη τις προσφορές τους στο ΤΑΙΠΕΔ. Δεδομένου του στρατηγικού ρόλου του λιμανιού για τους Αμερικανούς και το NATO, ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, η αμερικανική πλευρά ρίχνει το βάρος της υπέρ της εξαγοράς της εταιρείας διαχείρισης του λιμένα από «φιλική» κοινοπραξία.
Oμως, όπως τονίζουν επιχειρηματικοί και πολιτικοί παράγοντες που γνωρίζουν τα "ντεσού" της υπόθεσης, το αποτέλεσμα δεν θεωρείται προδιαγεγραμμένο. Ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να κατατεθεί μιας «δυνατή» προσφορά από τον ΟΛΘ, που ελέγχεται από τον Ιβάν Σαββίδη.
Η σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς των Αμερικανών έχει ενισχυθεί θεαματικά λόγω του πολέμου, καθώς προσφέρει την καλύτερη διαδρομή για την αποστολή αμυντικού υλικού στην Ουκρανία, με παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου.
Από αυτή την άποψη, οι Αμερικανοί δεν κρύβουν ότι μια «έκπληξη» στον διαγωνισμό, με επικράτηση κάποιου σχήματος "μη φιλικού" προς τις ΗΠΑ, θα αποτελούσε σοβαρότατο πρόβλημα, αν όχι ευθεία απειλή στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς. Άλλωστε, οι Αμερικανοί δεν ξεχνούν τη δυσάρεστη έκπληξη από την έκβαση του διαγωνισμού για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπου επικράτησε εταιρεία συμφερόντων του Ιβάν Σαββίδη, σε συνεργασία με δύο ευρωπαϊκές εταιρείες, που ου "εστρωσαν το χαλί" και αργότερα αποχώρησαν από τη μετοχική σύνθεση.
Αναλυτές θεμάτων ασφαλείας στις ΗΠΑ προειδοποίησαν το τελευταίο διάστημα σε δραματικούς τόνους για τον κίνδυνο να περάσει σε εταιρεία που συνδέεται με τη Ρωσία το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
"Κρατήστε την Αλεξανδρούπολη μακριά από ρωσικά χέρια"
Το συντηρητικό think tank για θέματα αμυντικής πολιτικής, JINSA (Jewish Institute for National Security of America) εξέδωσε πολυσέλιδη έκθεση για το λιμάνι, υπογραμμίζοντας την τεράστια στρατιωτική και ενεργειακή του σημασία . Μεταξύ των άλλων προτάσεων που κατέθεσε προς τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής στην Ουάσιγκτον συνέστησε τα εξής:
- «Κρατήστε την Αλεξανδρούπολη μακριά από ρωσικά χέρια: Είναι απαραίτητο να παρασχεθούν διπλωματική και οικονομική βοήθεια, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι η διαχείριση-εκμετάλλευση του λιμανιού Αλεξανδρούπολης θα ανατεθείσε αμερικανική εταιρεία
- Πρέπει να εμποδιστούν Ρώσοι ανταγωνιστές να εξασφαλίσουν τη σύμβαση. Παράλληλα να σηματοδοτηθεί η δέσμευση των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την επέκταση του ρωσικού και κινεζικού ελέγχου σε κρίσιμες υποδομές σε όλη την ευρύτερη περιοχή».
Οι υποψήφιοι και ο ρόλος της αμερικανικής αναπτυξιακής τράπεζας
Στον διαγωνισμό έχουν δικαίωμα να υποβάλουν προσφορές τέσσερις ενδιαφερόμενοι:
1) QUINTANA INFRASTRUCTURE & DEVELOPMENT
2) Κοινοπραξία CAMERON, GOLDAIR CARGO, BOLLORE AFRICA LOGISTICS
3) Κοινοπραξία INTERNATIONAL PORT INVESTMENTS ALEXANDROUPOLIS, η οποία απαρτίζεται από την αμερικανική BLACK SUMMIT FINANCIAL GROUP, την EUROPORTS και τι ελληνικές EFA GROUP και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
4) ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ, εταιρεία συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχήμα που ευνοείται περισσότερο από την αμερικανική πλευρά είναι αυτό που έχει επικεφαλής την Black Summit, στο οποίο δίνει έντονο ελληνικό χρώμα ο κατασκευαστικός όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα International Development Finance Corporation (DFC) θα ρίξει το δικό της οικονομικό βάρος υπέρ της κοινοπραξίας, ώστε η προσφορά που θα κατατεθεί τελικά να έχει μικρό κίνδυνο να ξεπερασθεί από τον ανταγωνισμό. Θετικά κρίνει, πάντως, η αμερικανική πλευρά και το ενδιαφέρον της Quintana Infrastructure & Development.
Το μεγάλο αίνιγμα στη διαδικασία του διαγωνισμού είναι η στάση που θα κρατήσει ο ΟΛΘ, που ελέγχεται πλήρως από τον Ιβάν Σαββίδη. Ο ομογενής επιχειρηματίας, που διατηρεί δεσμούς με το Κρεμλίνο, έχει αποφύγει εδώ και αρκετό καιρό μεγάλα νέα επιχειρηματικά ανοίγματα στην Ελλάδα και το πιθανότερο σενάριο λέει ότι δεν θα διεκδικήσει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης με τον ίδιο ζήλο που διεκδίκησε τον ΟΛΘ. Ωστόσο, το θρίλερ θα συνεχισθεί μέχρι να ανοίξουν οι προσφορές, καθώς ουδείς αποκλείει μια έκπληξη από την πλευρά Σαββίδη.
Τι φοβούνται οι Αμερικανοί
Δύο είναι οι φόβοι των Αμερικανών για την τροπή που μπορεί να πάρει η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού: να τεθούν ζητήματα ασφάλειας σε ένα κατ' εξοχήν ευαίσθητο λιμένα, από τον οποίο διακινούνται και μεγάλα φορτία οπλισμού προς την Ουκρανία και να μην προχωρήσουν με τους ρυθμούς που θέλουν οι Αμερικανοί οι επενδύσεις εκσυγχρονισμού και επέκτασης του λιμανιού.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, στην πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού, Νίκου Παναγιωτόπουλου στις ΗΠΑ τόνισε με μεγάλη έμφαση τη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για τις ΗΠΑ και το NATO. «Η κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα επέτρεψε στον αμερικανικό στρατό να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία, καθώς το έθνος αυτό μάχεται για να διατηρήσει την κυριαρχία του μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου», δήλωσε ο Όστιν στον Έλληνα υπουργό.
«Η αμυντική σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας δεν ήταν ποτέ ισχυρότερη. Η επικαιροποιημένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας αντικατοπτρίζει την ακλόνητη δέσμευση των εθνών μας για κοινή ειρήνη και ασφάλεια. Και επέτρεψε την επέκταση των αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα για να υποστηρίξουν τους στόχους των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ για στρατηγική πρόσβαση στην περιοχή», πρόσθεσε.
Η πρόσβαση που έχει δοθεί στις αμερικανικές δυνάμεις στο λιμάνι, επιτρέπει τη γρήγορη είσοδο στη Θάλασσα του Μαρμαρά και στη συνέχεια μέσω του Βοσπόρου στη Μαύρη Θάλασσα. «Αυτή η πρόσβαση μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να παρέχουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, να αντιμετωπίζουμε κακόβουλους παράγοντες και να ασκούμαστε και να επιχειρούμε στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», τόνισε ο Όστιν.