Η ενεργειακή κρίση που άρχισε να εκδηλώνεται πριν από περίπου ένα χρόνο και έφτασε σε φάση έξαρσης μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, προκάλεσε μύρια δεινά: εκτόξευσε τον πληθωρισμό, προκάλεσε «έμφραγμα» στην εφοδιαστική αλυσίδα, έβαλε φραγμό στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών χωρών, εμφάνισε ξανά το «φάντασμα»-απειλή της ύφεσης στην Ευρωζώνη. Δημιουργεί, πλέον, τις συνθήκες για μείζονες πολιτικές εξελίξεις, οι οποίες αποτελούν απόρροια της ανεπάρκειας-αδυναμίας της ευρωπαϊκής ηγεσίας να δώσει ουσιαστικές λύσεις στο πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης.
Οι κοινωνίες «κοχλάζουν» από οργή, μοιάζουν με πυριτιδαποθήκες αντίδρασης έτοιμες να εκραγούν, ενόσω οι Ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούν να θέσουν τέλος στην ενεργειακή-οικονομική κρίση, η οποία ενδεχομένως να φτάσει στην κορύφωσή της τον επερχόμενο χειμώνα. Ωσάν… προφήτης, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ προέβλεψε ότι η Ευρώπη βρίσκεται υπό την απειλή ενός πολιτικού εφιάλτη, εφόσον μείνει απροστάτευτη ενεργειακά τους επόμενους μήνες, έρμαιο επί της ουσίας των ρωσικών διαθέσεων.
Δεν χρειάζεται, βεβαίως, να διαθέτει κάποιος μαντικές ικανότητες για να διαπιστώσει ότι η πολιτική αστάθεια έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα της Ευρώπης. Τα γεγονότα και οι εξελίξεις, όχι απλώς ομιλούν από μόνα τους, αλλά… κραυγάζουν και ταυτόχρονα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου προς όλες τις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Η πολιτική περιδίνηση στην οποία έχει περιέλθει η Ιταλία, η απώλεια της κυβερνητικής πλειοψηφίας εκ μέρους του Μακρόν, η αδυναμία του Σολτς να επιβληθεί εντός των τειχών και δευτερευόντως η πρωθυπουργική κρίση στη Βρετανία, δημιουργούν επαρκείς συνειρμούς για το «φαινόμενο» της πολιτικής αστάθειας που εμφανίζεται στη Γηραιά Ήπειρο.
Στη Γαλλία τα ζητήματα της οικονομίας και δη της ακρίβειας, αυτό που λαϊκιστί αποκαλείται «καλάθι της νοικοκυράς» αλλά διαδραματίζει πάντα κομβικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα, έκοψαν πόντους από τον Εμανουέλ Μακρόν. Του αφαίρεσαν την απόλυτη πλειοψηφία, του «έδεσαν» τα χέρια πολιτικώς, αναγκάζοντάς τον να… αναζητήσει συμμάχους και κυβερνητικούς εταίρους. Σε κάθε περίπτωση, η Γαλλία βρίσκεται προ αδιεξόδου και αβέβαιου πολιτικού μέλλοντος.
«Θύμα» της ενεργειακής κρίσης και των ασφυκτικών οικονομικών συνθηκών που αυτή δημιούργησε, είναι και ο Μάριο Ντράγκι. Ο κυβερνητικός εταίρος του, το κόμμα των «Πέντε Αστέρων», χαρακτήρισε ανεπαρκές το πακέτο των 23 δισ. ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που έφερε προς ψήφιση ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ. Ο τελευταίος υπέβαλε την παραίτησή του, ο πρόεδρος της Ιταλίας δεν την έκανε αποδεκτή και η γειτονική μας χώρα εγκλωβίστηκε σε μια πολιτική δίνη, από την οποία ουδείς μπορεί να προδικάσει πότε θα ξεφύγει και με ποιο κόστος. Η Ιταλία, παρά τις ομολογουμένως φιλότιμες και εν πολλοίς πετυχημένες παρεμβάσεις Ντράγκι στην οικονομία, αντιμετωπίζει σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα (έχει το δεύτερο υψηλότερο χρέος στην ΕΕ μετά την Ελλάδα) και, εσχάτως μείζον ζήτημα δανεισμού από τις αγορές, καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων της έχουν εκτοξευθεί. Βρίσκεται σ’ ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και η πολιτική κρίση αναμφίβολα προκαλεί ισχυρές παρενέργειες που επηρεάζουν αρνητικά και στον μέγιστο βαθμό, την οικονομία της.
Έντονος προβληματισμός και ανησυχία επικρατεί στη Γερμανία, η οποία προχωρά σε δραστικές λύσεις για να περιορίσει τη ζημιά από το ρωσικό shutdown και να αποφύγει ένα ενεργειακό μπλακ άουτ. Η επιστράτευση των λιγνιτικών εφεδρειών, αλλά και η κρατική στήριξη σε ενεργειακούς κολοσσούς, όπως η Uniper (μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου), είναι κάποια από τα μέτρα που ελήφθησαν. Οι φόβοι για ντόμινο ενεργειακής κατάρρευσης και ενός επερχόμενου εφιάλτη πολιτικών διαστάσεων, υπάρχουν και εκφράζονται από τον υπουργό Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ.
Τα νέα... μέτρα και ο κίνδυνος να ανάψει το φυτίλι της αναταραχής
Η προσφυγή σε λύσεις όπως η παροχή φυσικού αερίου με δελτίο και η πλήρης μετακύλιση του ενεργειακού κόστους των βιομηχανιών στα ενεργειακά τιμολόγια των καταναλωτών, θεωρείται βέβαιο ότι θα προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, θα ανάψει το φυτίλι της κοινωνικής αναταραχής. Η Κομισιόν επεξεργάζεται τέτοιους είδους σενάρια, που θα ενεργοποιηθούν αν η Ρωσία δεν επαναλειτουργήσει τον Nord Stream 1, ενώ εκπρόσωποι εργοδοτικών φορέων από Γαλλία και Ιταλία ζητούν αυξήσεις στα ενεργειακά τιμολόγια, προκειμένου να καλυφθεί το ενεργειακό κόστος. Η ευρωπαϊκή κοινωνία, ωστόσο, φαίνεται πως έχει διαφορετική άποψη...