Άρθρο - ράπισμα για το δηόσιο σύστημα υγείας στην Ελλάδα φιλοξενεί το Politico με αιχμηρές αναφορές στις τεράστιες ελλείψεις προσωπικού και ασθενοφόρων που αντιμετωπίζουν τα ασφυκτικά γεμάτα από τουρίστες νησιά.
Όπως αναφέρει, «τα ειδυλλιακά νησιά της Ελλάδας ξεχειλίζουν από τουρίστες, αλλά το σύστημα υγείας της χώρας εμφανίζει ρωγμές. Ο θάνατος μιας βαριάς εγκύου έφηβης είναι μόνο δύο από τους τουλάχιστον εννέα θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι, και συνέβησαν λόγω των χρόνιων ελλείψεων σε ασθενοφόρα και υγειονομικό προσωπικό».
Ένα ασθενοφόρο για όλο το 24ωρο
Πολλά νοσοκομεία στα νησιά δεν έχουν μόνιμους γενικούς γιατρούς, και βασίζονται εξ ολοκλήρου στην κάλυψη των θέσεων από προσωπικό από την ηπειρωτική χώρα, το οποίο δελεάζεται από χρηματικά κίνητρα. Το ΕΚΑΒ βρίσκεται σε ακόμη χειρότερη κατάσταση. Σε πολλά νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων, μόλις ένα ασθενοφόρο είναι διαθέσιμο 24 ώρες το 24ωρο. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο στα νησιά -στην Αθήνα λειτουργούν περίπου 50 ασθενοφόρα, αντί για τα 85 με 90 που απαιτούνται.
«Πρέπει να επανασχεδιάσουμε την υπηρεσία ασθενοφόρων από την αρχή, καθώς υπάρχουν τεράστια κενά σε όλη τη χώρα», δήλωσε στο POLITICO ο Γιώργος Μαθιόπουλος, πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ).
Η συντριπτική πλειονότητα των κέντρων υγείας στα μικρά νησιά του Αιγαίου πασχίζουν να ανταπεξέλθουν, καθώς ο περιορισμένος αριθμός γιατρών πρέπει να εφημερεύει καθημερινά.
Αλλά ακόμη και εκεί που το κράτος αποφασίζει να προσλάβει περισσότερους, οι προσπάθειες πέφτουν στο κενό με το προσωπικό να αρνείται να μετακινηθεί στα νησιά, όπου το κόστος ζωής έχει γίνει δυσβάσταχτο λόγω της αύξησης του τουρισμού. Αυτό επιβαρύνει περισσότερο το ΕΚΑΒ.
«Έχουμε στείλει αρκετούς διασώστες (υγειονομικούς) από την υπόλοιπη χώρα στα νησιά για να καλύψουμε τις ανάγκες της εποχής», δήλωσε ο κ. Μαθιόπουλος. «Οι συνάδελφοί μας αναγκάζονται να κόψουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές, αλλά προφανώς πρόκειται για πρόχειρες λύσεις».
Κυβερνητικές λύσεις ανάγκης
Τον Ιούνιο, μια 63χρονη γυναίκα στο νησί της Κω πέθανε στο πίσω μέρος ενός φορτηγού, καθώς μεταφερόταν στο νοσοκομείο, ενώ το μοναδικό ασθενοφόρο του νησιού ήταν απασχολημένο, ανταποκρινόμενο σε άλλο επείγον περιστατικό.
Έντεκα άτομα απαιτούνται για να λειτουργήσει ένα ασθενοφόρο 24 ώρες το 24ωρο. Η Κως, ένα νησί 40.000 μόνιμων κατοίκων, το οποίο φιλοξενεί περισσότερους από 1 εκατομμύριο τουρίστες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, διαθέτει τρία νέα ασθενοφόρα, αλλά μπορεί να λειτουργήσει μόνο ένα, καθώς διαθέτει μόνο 10 τραυματιοφορείς, δύο από τους οποίους συνταξιοδοτούνται το επόμενο έτος.
Λίγες ημέρες μετά το περιστατικό αυτό, μια 19χρονη γυναίκα, οκτώ μηνών έγκυος, πέθανε σε αθηναϊκό προάστιο, καθώς περίμενε για περισσότερες από πέντε ώρες ασθενοφόρο και είχε κάνει περίπου 20 κλήσεις σε διασώστες. Το αγέννητο παιδί της πέθανε επίσης.
Από τότε, τουλάχιστον έξι ακόμη άνθρωπο έχουν χάσει τη ζωή τους σε όλη τη χώρα λόγω έλλειψης ιατρικής μεταφοράς.
Στο νησί της Λέσβου, μια 78χρονη γυναίκα έχασε τις αισθήσεις της ενώ κολυμπούσε. Οι τραυματιοφορείς έφτασαν δύο ώρες αργότερα στο σημείο, μόνο και μόνο για να ανακαλύψουν ότι η καρδιά της είχε σταματήσει.
Ανταποκρινόμενη στις αυξανόμενες επικρίσεις μετά από αυτούς τους πιθανότατα αποτρέψιμους θανάτους, η κυβέρνηση έχει αναπτύξει πυροσβέστες, στρατιωτικό προσωπικό και τις τοπικές αρχές για να βοηθήσει με τις ελλείψεις προσωπικού στις τουριστικές περιοχές.
Το ΕΚΑΒ και οι γιατροί διαμαρτύρονται για την απόφαση κάνοντας λόγο για «αναζήτηση γρήγορων λύσεων».
Υποστηρίζουν ότι η τοποθέτηση του ανεκπαίδευτου προσωπικού σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για τους ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία στον τόπο του συμβάντος.
Το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε την τροπολογία για την επείγουσα ανάπτυξη πυροσβεστών και στρατιωτικού προσωπικού στις 27 Ιουλίου, καθώς οι πυροσβέστες έδιναν μάχη με τις σοβαρές πυρκαγιές που έκαιγαν σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες επεκτάθηκαν ακόμη και σε μια στρατιωτική αποθήκη.
«Αυτή είναι η Ελλάδα του μεταρρυθμιστή Μητσοτάκη;», δήλωσε ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος. «Είναι αυτή η Ελλάδα 2.0; Να δανείζεσαι πυροσβέστες, στρατιώτες και άλλο προσωπικό και να τους τοποθετείς στο ΕΚΑΒ που δεν έχει διασώστες και οδηγούς; Αυτός είναι ο εκσυγχρονισμός;».
Η κυβέρνηση λέει ότι η κίνηση αυτή δεν έχει στόχο να δώσει μακροπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα της υποστελέχωσης, αλλά να σώσει ζωές κατά την τουριστική περίοδο.
Φτάνοντας τα όρια
Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επανεξελέγη στις 25 Ιουνίου, έχοντας υποσχεθεί να μεταρρυθμίσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας ως προτεραιότητα. Υποσχέθηκε να προσλάβει περίπου 10.000 εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων 800 οδηγών ασθενοφόρων και 250 τραυματιοφορέων με μοτοσικλέτες.
Όμως η Συνομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) λέει ότι οι προσλήψεις αυτές αντικαθιστούν μόνο τις πρόσφατες συνταξιοδοτήσεις και δεν αρκούν για να βελτιώσουν την ποιότητα της περίθαλψης. Η ΠΟΕΔHΝ αναφέρει ότι περίπου 10.000 εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης έχουν αποχωρήσει από τον δημόσιο τομέα τα τελευταία δυόμισι χρόνια και άλλοι 5.000 αναμένεται να αποχωρήσουν το 2023.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επικρίνουν έντονα την κυβέρνηση επειδή αφήνει τα δημόσια νοσοκομεία σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από την πανδημία, υποστηρίζοντας ότι ο κύριος στόχος είναι η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών υγείας - κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.
Η ακρίβεια και η εξουθένωση διώχνουν τους γιατρούς από τα νησιά
Αλλά το πρόβλημα είναι πιο περίπλοκο από την έλλειψη χρηματοδότησης- λίγοι γιατροί ή προσωπικό ασθενοφόρων θέλουν να εργαστούν στα νησιά.
Οι μόνοι δύο γενικοί γιατροί στο νοσοκομείο της Κω παραιτήθηκαν το 2021. Το νοσοκομείο βασίζεται τώρα σε προσωρινό προσωπικό, ενώ προσπαθεί να τους αντικαταστήσει, αλλά μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει υποβάλει αίτηση. Αυτό ισχύει και για τον παιδίατρο και τον ακτινολόγο.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που ταλαιπωρεί πολλές αγροτικές περιοχές στην Ευρώπη, από απομακρυσμένα χωριά στη Γαλλία, μέχρι τις βόρειες ακριτικές περιοχές της Σουηδίας.
Αλλά όσο ονειρική και αν φαίνεται η ζωή στα ελληνικά νησιά για τους επισκέπτες, αυτός ο τρόπος ζωής είναι απρόσιτος για το ιατρικό προσωπικό- οι κάτοικοι των νησιών προτιμούν τη βραχυχρόνια ενοικίαση από τουρίστες παρά τη μόνιμη -αλλά χαμηλότερη- ενοικίαση από γιατρό ή νοσηλευτή.
Στα τέλη Ιουνίου, ο μοναδικός καρδιολόγος του νοσοκομείου της Κω διαμαρτυρήθηκε στο προαύλιο του νοσοκομείου, κρατώντας ένα πανό που έγραφε: «Έφτασα στα όριά μου, χρειάζομαι βοήθεια». Εργαζόταν για 28 ημέρες συνεχόμενα και ως ο μοναδικός γιατρός της καρδιολογικής κλινικής του νησιού από τον Μάιο.
Η εξουθένωση είναι μια από τις κύριες αιτίες που αναφέρονται σε έναν αυξανόμενο κατάλογο παραιτήσεων γιατρών σε όλα τα νησιά. Η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) δήλωσε ότι αυτό «εξελίσσεται πλέον σε λειτουργική κατάρρευση πολλών νοσοκομείων της περιοχής, αλλά και νοσοκομειακών τμημάτων σε μεγαλύτερες πόλεις».
«Αυτά τα πράγματα δεν επιτρέπεται να συμβαίνουν σε έναν πολιτισμένο κόσμο, σε μια ευρωπαϊκή χώρα, σε έναν τουριστικό προορισμό», δήλωσε ο δήμαρχος Κω Θεοδόσης Νικηταράς. «Χρειάζονται μόνιμες προσλήψεις και μόνιμες λύσεις».