Μαύρα σενάρια εξυφαίνονται για την παγκόσμια οικονομία εξαιτίας του πολέμου στο Ισραήλ, που έχει προκαλέσει σφοδρή αναταραχή και ανησυχία σε όλο τον πλανήτη.
Στη πιο δυσμενή εκδοχή, αυτή της εμπλοκής και άλλων χωρών-όπως το Ιράν- στη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, προκύπτει σενάριο… τρόμου: παγκόσμια οικονομική ύφεση, απώλειες 1 τρισ.δολαρίων από την παγκόσμια παραγωγή και εκτόξευση των διεθνών τιμών πετρελαίου στα 150 δολάρια το βαρέλι!
Και στα πιο ήπια σενάρια, όπου η κλιμάκωση σε στρατιωτικό και γεωπολιτικό επίπεδο δεν επεκτείνεται, υπάρχουν… δυσάρεστες κοινές συνισταμένες. Ακριβότερο πετρέλαιο, υψηλότερος πληθωρισμός και βραδύτερη ανάπτυξη – η οποία διαφοροποιείται ανά περίπτωση και σενάριο. Όσο ευρύτερα εξαπλώνεται η σύγκρουση, τόσο περισσότερο παγκόσμιος γίνεται ο αντίκτυπός της
Όλες αυτές οι πιθανές επιπτώσεις εξαρτώνται από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες. Το Bloomberg Economics διερεύνησε τον πιθανό αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη και τον πληθωρισμό σε τρία σενάρια.
Πρώτο σενάριο: Η σύγκρουση περιορίζεται στη Γάζα
Ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία υπό αυτό το σενάριο θα ήταν μικρός, ειδικά εάν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυξήσουν την παραγωγή τους για να αντισταθμίσουν την απώλεια των ιρανικών βαρελιών πετρελαίου.
Το Ιράν αύξησε φέτος την παραγωγή πετρελαίου του κατά 700.000 βαρέλια ημερησίως καθώς οι ανταλλαγές κρατουμένων και το ξεπάγωμα περιουσιακών του στοιχείων σηματοδότησαν μια αναθέρμανση των σχέσεων της Τεχεράνης με την Ουάσιγκτον. Εάν υπό την πίεση των ΗΠΑ βγουν από την αγορά αυτά τα βαρέλια πετρελαίου, τότε το Bloomberg Economics υπολογίζει ότι οι τιμές του μαύρου χρυσού θα αυξηθούν κατά τρία με τέσσερα δολάρια το βαρέλι.
Δεύτερο σενάριο: Πόλεμος δι' αντιπροσώπων
Εάν η σύγκρουση εξαπλωθεί στον Λίβανο και τη Συρία, όπου το Ιράν υποστηρίζει επίσης ένοπλες ομάδες, θα μετατραπεί ουσιαστικά σε πόλεμο με αντιπροσώπους μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ - και το οικονομικό κόστος θα αυξηθεί.
Η κλιμάκωση σε αυτές τις περιοχές θα αυξήσει την πιθανότητα μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, οδηγώντας πιθανότατα τις τιμές του πετρελαίου υψηλότερες. Στον σύντομο αλλά αιματηρό πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ το 2006, το αργό εκτινάχθηκε κατά 5 δολάρια το βαρέλι.
Ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία υπ’ αυτό το σενάριο θα προέλθει από δύο σοκ: την αύξηση κατά 10% των τιμών του πετρελαίου και την κίνηση αποφυγής του κινδύνου στις χρηματαγορές, όπως συνέβη στη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης. Ήδη το Bloomberg Economics καταγράφει μια τέτοια κίνηση με την αύξηση κατά 8% του δείκτη VIX, που χρησιμοποιείται ευρέως ως μέτρο αποστροφής του κινδύνου
Και την επιβάρυνση κατά 0,4% του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας τον ερχόμενο χρόνο – μια απώλεια της τάξης των 300 δισ. δολαρίων για την παραγωγή – που θα επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης στο 2,4%. Εξαιρουμένης της κρίσης από την πανδημία του κορωνοϊού προ τριετίας και της παγκόσμιας ύφεσης το 2009, θα πρόκειται για την ασθενέστερη ανάπτυξη τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.
Σενάριο 3: Πόλεμος Ιράν - Ισραήλ
Η άμεση σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ είναι ένα σενάριο χαμηλής πιθανότητας, αλλά επικίνδυνο. Θα μπορούσε, βεβαίως, να είναι το έναυσμα για μια παγκόσμια ύφεση. Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου και η πτώση των περιουσιακών στοιχείων κινδύνου θα προκαλούσαν σημαντικό πλήγμα στην ανάπτυξη και θα ανέβαζαν τον πληθωρισμό κατά μια βαθμίδα υψηλότερα.
Με περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου να προέρχεται από την περιοχή του Κόλπου, οι τιμές θα εκτοξευθούν στα ύψη. Με πολύ υψηλότερο σημείο εκκίνησης σήμερα, μια άνοδος αυτού του μεγέθους θα μπορούσε να οδηγήσει το πετρέλαιο στα 150 δολάρια το βαρέλι. Συνδυάζοντας αυτούς τους αριθμούς, το μοντέλο του Bloomberg Economics προβλέπει πτώση 1 ποσοστιαίας μονάδας στην παγκόσμια ανάπτυξη το 2024, που θα φτάσει στο 1,7%.
Ένα τόσο μεγάλο πετρελαϊκό σοκ θα εκτροχιάσει επίσης την παγκόσμια προσπάθεια χαλάρωσης των τιμών – αφήνοντας τον παγκόσμιο πληθωρισμό στο 6,7% το επόμενο έτος.