Ελλάδα και Τουρκία κινούνται αργά προς τον πόλεμο, τιτλοφορείται το άρθρο του αμερικανικού περιοδικού Foreign Policy, επισημαίνοντας ότι ακόμη και σε αυτή την κατάσταση υπάρχει ριψοκίνδυνη ρητορική τόσο από την Αθήνα όσο και από την Αγκυρα.
Το Foreign Policy κάνει αναφορά στις δηλώσεις του Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο οποίος τη Δευτέρα υποστήριξε ότι η τουρκική ακτοφυλακή κατέβασε ελληνική σημαία από τη βραχονησίδα Μικρός Ανθρωποφάς, κάτι που διέψευδε η Αθήνα. Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι το περιστατικό αυτό ήρθε μετά την τραγωδία με τη συντριβή του Mirage 2000-5 και τον θάνατο του Γιώργου Μπαλταδώρου. «Ούτε αυτό ήταν ένα απομονωμένο γεγονός. Τα τουρκικά μαχητικά έχουν παραβιάσει τον ελληνικό εναέριο χώρο πάνω από 30 φορές μόνο τον Απρίλιο», σημειώνει το δημοσίευμα, που παρατηρεί ότι η κράτηση των 2 Ελλήνων στρατιωτικών στην Αδριανούπολη τροφοδοτεί περαιτέρω τον θυμό στην Ελλάδα.
Παράλληλα, κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον Πάνο Καμμένο, σχολιάζοντας ότι με τη στάση του φέρνει διαρκώς σε αμήχανη θέση τον Αλέξη Τσίπρα. Εκτιμά ακόμη ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και επισημαίνει ότι θα χρειαστούν πολύ προσεκτικοί χειρισμοί, προκειμένου να μην υπάρξει κλιμάκωση.
Το πλήρες το κείμενο του Foreign Policy είναι το ακόλουθο:
«Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν ήταν ποτέ εύκολες. Οι δυο γειτονικές χώρες έχουν εμπλακεί σε πόλεμο μεταξύ τους αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ενώ βρέθηκαν κοντά σε μια ακόμα σύγκρουση για την ελληνική βραχονησίδα Ίμια το 1996, πριν οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρέμβουν για να αποφευχθεί η καταστροφή.
Οι δυο σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ βρίσκονται και πάλι σε δύσκολη θέση, καθώς λαϊκιστές ηγούνται και των δυο – και αυτή τη φορά η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να παρέμβει. Την Δευτέρα η ελληνοτουρκική σύγκρουση, έφερε στο νου παλιές αναμνήσεις. Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στην Άγκυρα, ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, ισχυρίστηκε ότι η τουρκική ακτοφυλακή κατέβασε ελληνική σημαία από μια βραχονησίδα κοντά στους Φούρνους, όπου είχε τοποθετηθεί από 3 Έλληνες.
Η ελληνική πλευρά απάντησε πως κανένα τουρκικό σκάφος δεν έχει βρεθεί στην περιοχή τις τελευταίες 48 ώρες, ενώ ο Δήμαρχος των Φούρνων που επισκέφθηκε το νησί δήλωσε πως η ελληνική σημαία κυματίζει ακόμα εκεί. Η Ελλάδα όμως έπρεπε να απαντήσει στους ισχυρισμούς Γιλντιρίμ με τον πιο σοβαρό τρόπο. Το γεγονός της Δευτέρας έρχεται να διαδεχτεί ένα τραγικό δυστύχημα κατά το οποίο Έλληνας πιλότος σκοτώθηκε όταν το αεροσκάφος του κατέπεσε γυρνώντας στη βάση έπειτα από αποστολή αναχαίτισης τούρκικων μαχητικών κοντά στη Σκύρο. Αυτό δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Τα τουρκικά μαχητικά παραβιάζουν καθημερινά τον ελληνικό ενάεριο χώρο, ίσως και περισσότερες από 30 φορές μέσα στον Απρίλιο. Ενώ ο Γιλντιρίμ και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έστειλαν τα συλλυπητήριά τους στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, η ελληνική κοινή γνώμη ρίχνει την ευθύνη του θανάτου του πιλότου στην Τουρκία. Η σύλληψη δυο Ελλήνων στρατιωτικών τον περασμένο μήνα και η φυλάκισή τους στην Τουρκία, όπου μπορεί να αντιμετωπίσουν κατηγορίες για κατασκοπεία, μεγαλώνουν τον θυμό μεταξύ των Ελλήνων.
Εν τω μεταξύ, η βραχονησίδα που ενεπλάκη στην αντιπαράθεση αυτής της εβδομάδας – που ονομάζεται ανθρωποφάγος (η ελληνική λέξη για τον κανίβαλο) είναι μέρος αυτού που η Τουρκία ονομάζει «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο. Η Ελλάδα από την άλλη πλευρά, δεν αναγνωρίζει «γκρίζες ζώνες» βάση της συνθήκης της Λωζάνης και του Διεθνούς Δικαίου. Η θέση του Ερντογάν, ακούστηκε στην περσινή επίσκεψή του στην Αθήνα. Ισχυρίστηκε ότι η Συνθήκη της Λωζάνη πρέπει να αναθεωρηθεί εγείροντας θέμα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη, περιοχής της Βόρειας Ελλάδας. Για να ξεκαθαρίσουν μάλιστα τις προθέσεις του Ερντογάν, τουρκικά πολεμικά πλοία πρόσφατα σταμάτησαν ένα ιταλικό ερευνητικό σκάφος από το να φτάσει στον προορισμό του στα ελληνοκυπριακά ύδατα.
Ακόμα και σ’ αυτό το επικίνδυνο κλίμα, οι δυο πλευρές επιδίδονται σε ιδιαίτερα απρόσεκτη ρητορική. Στην Τουρκία, ο Ερντογάν και το κόμμα του συνεχίζουν με σκληρή γλώσσα κατά της Ελλάδας, ενώ και το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης υπό τον Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ισχυρίζεται πως η Τουρκία πρέπει να ανακαταλάβει 18 τουρκικά νησιά τα οποία βρίσκονται «υπό ελληνική κατοχή».
Η συμπεριφορά της Τουρκίας, έχει δώσει στην Ελλάδα ίσως το μοναδικό σημείο συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, με τον Τσίπρα του ακροαριστερού ΣΥΡΙΖΑ, να χαρακτηρίζει τον Ερντογάν με βάση τη συμπεριφορά του «Σουλτάνο» και τον κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία, να τονίζει ότι η Τουρκία «είναι μια χώρα με απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης που παράγει αποσταθεροποίηση και ένταση στην περιοχή».
Το πρόβλημα του Τσίπρα με τη διαχείριση της κρίσης με την Τουρκία επικεντρώνεται περισσότερο στην ίδια του την κυβέρνηση και ιδιαίτερα στον μικρότερο κυβερνητικό του εταίρο, τους Ανεξάρτητους Έλληνες, των οποίων ο ηγέτης, Πάνος Καμμένος είναι υπουργός Άμυνας.
Η συνεργασία μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξαρτήτων Ελλήνων ήταν πάντοτε περίεργη, όμως πλέον βρίσκεται σε τεντωμένο σχοινί. Το μόνο πράγμα που τα δυο κόμματα είχαν ποτέ κοινό ήταν η αντίθεσή τους στη λιτότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τις ρίζες του στη ριζοσπαστική αριστερά, ενώ ο Καμμένος ήταν υπουργός της εθνικιστικής και λαϊκίστικης πτέρυγας της Νέας Δημοκρατίας πριν αποσχισθεί φτιάχνοντας το δικό του κόμμα το 2012. Ο Καμμένος φαίνεται πλέον να έχει σχέσεις τόσο με την πλευρά των ΗΠΑ και του Ντόναλντ Τραμπ μέσω του πρώην συμβούλου του Γιώργου Παπαδόπουλου, όσο και με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλάντιμιρ Πούτιν, μέσω του Ελληνορώσου επιχειρηματία και πρώην βουλευτή στη Ρωσία, Ιβάν Σαββίδη. Παρότι έχει βοηθήσει τον Τσίπρα με τις επαφές και τη γνώση του σχετικά με τις λειτουργίες του κράτους (και ειδικά κομμάτια του που θα ονομάζαμε βαθύ κράτος), είναι ένας μόνιμος πονοκέφαλος για την εξωτερική πολιτική.
Ο Καμμένος και το κόμμα του έχουν φέρει επανειλλημένα τον Τσίπρα σε περίεργη θέση με τις δηλώσεις τους σχετικά με την Τουρκία, ή μπερδεύοντας την πολιτική της ίδιας τους της κυβέρνησης. Ο Καμμένος σαν υπουργός Άμυνας, επανειλημμένα χλευάζει τους Τούρκους με τις δηλώσεις του. Ο αριστερός αναπληρωτής υπουργός του Φώτης Κουβέλης, δήλωσε την Δευτέρα πως η Ελλάδα βρίσκεται σε ακήρυχτο πόλεμο με την Τουρκία στο Αιγαίο.
Ο Καμμένος έχει ακόμα πρόβλημα με τον Τσίπρα σχετικά με τις διαπραγματεύσεις γύρω από το όνομα της πΓΔΜ, όπου συντάσσεται με τους διαδηλωτές κατά του κυβερνητικού του εταίρου, απαιτώντας να μην χρησιμοποιηθεί ο όρος «Μακεδονία» στην ονομασία της γειτονικής χώρας, παρά το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει εδώ και χρόνια. Τελικώς, ο Καμμένος αναγκάστηκε να κάνει πίσω και «να συμφωνήσει ότι διαφωνεί» με τον Τσίπρα.
Παρά τις υπερβολές Καμμένου, το πραγματικό πρόβλημα στο Αιγαίο είναι η προβοκατόρικη στρατηγική της Τουρκίας – μια στρατηγική που προηγήθηκε του Ερντογάν και πιθανότατα θα συνεχιστεί και μετά την απόσυρσή του.
Ο Ερντογάν απλά έχει ενισχύσει την στρατηγική αυτή τους τελευταίους μήνες. Στην ελληνική κοινή γνώμη, υπάρχει αληθινός φόβος πως η χώρα υπνοβατεί σε μια σύγκρουση που δεν θέλει. Η διάθεση αυτή αντανακλάται στα πρωτοσέλιδα των καθημερινών εφημερίδων. Το ΝΑΤΟ δείχνει απρόθυμο να εμπλακεί στην αντιπαράθεση, ενώ ο γγ του Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωση πως δεν είναι θέμα του ΝΑΤΟ.
Όμως θα ήταν εξαιρετικά αφελές να σκεφτεί κανείς πως η συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο θα αλλάξει. Δεν άλλαξε στο παρελθόν και δεν πρόκειται να συμβεί τώρα που τα νεο-Οθωμανικά όνειρα του Ερντογάν βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Θα χρειαστεί πολύ προσεκτικό χειρισμό της κατάστασης από όλες τις πλευρές για να αποφευχθεί η κλιμάκωση. Όμως θα πρέπει γρήγορα να συμβιβαστούμε με την ιδία, πως πιθανώς μια σύγκρουση να είναι αναπόφευκτη».