Ερωτηματικά προκαλούν οι κινήσεις και οι επιλογές του υπουργείου Τουρισμού στην προσπάθεια διαμόρφωσης πλάνου και στρατηγικής για την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού - ενός δυναμικού τομέα όπου η χώρα μας διαθέτει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα προς αξιοποίηση.
Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΑΜΠΑΝΗ*
Κομβικό ρόλο στην οργάνωση και ανάπτυξή του έχει ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, όπως προβλέπεται στο νόμο 4582/2018. Όμως, το τελευταίο διάστημα επιχειρείται ο αποκλεισμός του από τη χάραξη πολιτικής, κατά τρόπο που γεννά πολλά ερωτήματα για τις σκοπιμότητες αυτής της μεθόδευσης.
Από τον προηγούμενο χρόνο εκδηλώθηκε πρωτοβουλία για επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου, χωρίς να έχει γίνει σαφές από την πολιτική ηγεσία ποια προβλήματα ή δυσλειτουργίες έχει εντοπίσει σε ένα θεσμικό πλαίσιο που έχει υιοθετηθεί σχετικά πρόσφατα (νόμος 4582/2018) και είναι πολύ νωρίς να εξαχθούν συμπεράσματα όσον αφορά τις αρετές και τα προβλήματά του.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού ουσιαστικά έχει δώσει μήνυμα «παγώματος» της εφαρμογής αυτού του νόμου. Ξεκίνησε μια διαδικασία επανεξέτασης του θεσμικού πλαισίου, χωρίς καν να έχει δώσει το στίγμα μιας διαφορετικής κατεύθυνσης στην πολιτική για τον ιατρικό τουρισμό. Έτσι, ύστερα από χρόνια παλινωδιών και καθυστερήσεων, ουσιαστικά ο ιατρικός τουρισμός έχει μείνει και πάλι χωρίς θεσμική κατεύθυνση.
Θέλουν ελεύθερο πεδίο για ιδιώτες;
Σε αυτό το πλαίσιο, δυσάρεστη εντύπωση προκαλεί σε όσους αντιμετωπίζουν το ζήτημα της ανάπτυξης του κλάδου από τη σκοπιά του δημοσίου συμφέροντος, ο περίεργος αποκλεισμός του ΕΟΠΥΥ από το διάλογο για το θεσμικό πλαίσιο του ιατρικού τουρισμού:
Από τον περασμένο Οκτώβριο, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης από το υπουργείο Τουρισμού, ο ΕΟΠΥΥ υπέδειξε τους δύο εκπροσώπους του στην ομάδα ειδικών που επρόκειτο να συσταθεί για τη μελέτη του θεσμικού πλαισίου. Παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις στον ιατρικό τουρισμό, έχει οργανώσει και ειδική, εσωτερική Ομάδα Εργασίας Ιατρικού Τουρισμού – Τουρισμού Υγείας.
Η διαδικασία συγκρότησης της επιτροπής καθυστέρησε ανεξήγητα για πολλούς μήνες. Στις 10 Ιουλίου 2020 δημοσιεύθηκε η απόφαση του υπουργού Τουρισμού για τη συγκρότησή της. Αίφνης, αποφασίσθηκε ο αποκλεισμός των προταθέντων εκπροσώπων του ΕΟΠΥΥ και συγκροτήθηκε μια επιτροπή αποτελούμενη κυρίως από εκπροσώπους της ιατρικής κοινότητας με την προσθήκη δύο οικονομολόγων. Έτσι, αποκλείσθηκαν οι εκπρόσωποι του μοναδικού δημόσιου φορέα που - όπως προναφέρθηκε - έχει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη του Ιατρικού Τουρισμού και ευρύτερα του Τουρισμού Υγείας.
Οι διατάξεις που παραμερίζονται
Για να γίνει κατανοητή η σημασία του ρόλου αυτού, αναφέρονται τα εξής:
- Τον Δεκέμβριο του 2018 ψηφίσθηκε νομοθετική ρύθμιση, ο νόμος 4582/2018, με τον οποίο δόθηκαν σαφείς ορισμοί του Τουρισμού Υγείας και των επιμέρους κατηγοριών του, με βάση τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, Βάσει αυτών των ορισμών, ο νόμος προβλέπει με σαφήνεια ότι θα συσταθεί στον ΕΟΠΥΥ Ηλεκτρονικό Μητρώο Τουρισμού Υγείας.
Πρόκειται για μια σημαντική θεσμική μεταρρύθμιση, που θα επιτρέψει την ενιαία καταγραφή όλων των παρόχων υπηρεσιών Τουρισμού Υγείας, συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ και μη.
Η ρύθμιση αυτή διευρύνει το πεδίο αρμοδιοτήτων του ΕΟΠΥΥ, με σκοπό την αναβάθμιση των παρεχόμενων στην Ελλάδα υπηρεσιών Τουρισμού Υγείας. Για πρώτη φορά, όλοι οι εμπλεκόμενοι από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα θα ενταχθούν σε μια ενιαία πληροφοριακή βάση, ώστε αφενός να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ενδιαφερόμενων επισκεπτών και να διευκολυνθούν οι συναλλαγές και αφετέρου να διασφαλισθεί στο μέτρο του δυνατού, ότι δεν παρέχονται υπηρεσίες από ακατάλληλους παρόχους.
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο
Η νομοθετική ρύθμιση αναγνωρίζει το στρατηγικό ρόλο του ΕΟΠΥΥ στον Τουρισμό Υγείας, καθώς ο Οργανισμός έχει όλες τις προϋποθέσεις για να δημιουργήσει το μητρώο παρόχων.
Ο ΕΟΠΥΥ έχει ενταχθεί στην ενιαία αρχιτεκτονική της Ευρώπης για την παροχή υπηρεσιών υγείας. Από τη θέση αυτή μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του κλάδου. Από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, το 2011, τέθηκε σε ισχύ η κοινοτική Οδηγία 2011/24 για τα δικαιώματα των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη. Σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας για έκτακτες και όχι μόνο περιπτώσεις νοσηλείας, δίνεται έτσι η δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης του ιατρικού τουρισμού.
Πρόκειται για μια θεσμική μεταρρύθμιση στρατηγικής σημασίας, η οποία έχει ενσωματωθεί στην εθνική μας νομοθεσία με το ν. 4213/2013. Η Οδηγία 2011/24 δημιουργεί ένα πλαίσιο κοινών κανόνων, βάσει των οποίων κάθε πολίτης του ευρωπαϊκού χώρου μπορεί να ταξιδέψει σε άλλη χώρα της Ένωσης για να λάβει ιατρική περίθαλψη.
Ο ΕΟΠΥΥ έχει ήδη κάνει σημαντική προεργασία για τον Ιατρικό Τουρισμό, σε αγαστή συνεργασία με τους παρόχους του ιδιωτικού τομέα. Από το 2016 έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας από στελέχη του ΕΟΠΥΥ και σε συνεργασία με τους παρόχους δημιουργήθηκε το site για τον ιατρικό τουρισμό που είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος έτοιμο. Σημειώνεται ότι το υπουργείο Υγείας μόλις το 2019 δημιούργησε τμήμα για τον Ιατρικό Τουρισμό.
Ανεξήγητες επιλογές
Δεν χρειάζονται, λοιπόν, άλλες εξηγήσεις για το στρατηγικό ρόλο που έχει ο ΕΟΠΥΥ στην ανάπτυξη του Ιατρικού Τουρισμού. Αντίθετα, εξηγήσεις χρωστά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού για την απόφασή της να αποκλείσει από τη συζήτηση για το θεσμικό πλαίσιο τον μοναδικό δημόσιο φορέα με καίρια αρμοδιότητα.
Τέτοια αιτιολόγηση ως τώρα δεν έχει δοθεί. Οι μόνοι που έχουν αμφισβητήσει το ρόλο του ΕΟΠΥΥ έως τώρα, είναι εκπρόσωποι γνωστών ιδιωτικών συμφερόντων, που έχουν συστήσει και εταιρεία για την προαγωγή των συμφερόντων τους, εμφανίζοντάς την ότι δήθεν εξυπηρετεί μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
Αν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου συμπλέει και συντονίζεται με αυτά τα ιδιωτικά συμφέροντα, οφείλει να εξηγήσει γιατί…
*Οικονομολόγος, μέλος ΔΣ του ΕΟΠΥΥ