Εντατικοποιείται το κυνήγι του «μαύρου» χρήματος και της φοροδιαφυγής με συντονισμένες προσπάθειες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και το ΣΔΟΕ.
Λογιστές, υπάλληλοι, διευθυντικά στελέχη των εταιρειών κ.λπ. υποχρεούνται να καταγγέλλουν αμελλητί ύποπτες υποθέσεις διακίνησης μαύρου χρήματος, ή φοροδιαφυγής, (συνολικά 17 οικονομικά εγκλήματα) που υποπίπτουν στην αντίληψή τους, στην αρμόδια Αρχή, προκειμένου να μην έχουν κυρώσεις οι ίδιοι στην περίπτωση που αποκαλυφθεί η υπόθεση.
Ενδεικτική της κινητοποίησης των αρμοδίων αρχών είναι η εγκύκλιος που απέστειλε στις 21 Δεκεμβρίου ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής με την οποία υπενθυμίζει τις διατάξεις του ν. 3691/2008 που ορίζουν την υποχρέωση των υπόχρεων προσώπων και των υπαλλήλων τους, στους οποίους περιλαμβάνονται τα διευθυντικά στελέχη, να ενημερώνουν αμελλητί, με δική τους πρωτοβουλία, την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Αρχή άρθρου 7 του ν. 3691/2008), όταν γνωρίζουν ή έχουν σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες ότι διαπράττεται ή επιχειρείται να διαπραχθεί, έχει διαπραχθεί ή επιχειρήθηκε να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Τα πρόσωπα που υποχρεούνται να καταγγέλλουν ύποπτες κινήσεις κεφαλαίων ή φοροδιαφυγή ορίζονται από το άρθρο 5 του ν. 3691/2008 και είναι τα ακόλουθα:
α) Τα πιστωτικά ιδρύματα.
β) Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί.
γ) Οι εταιρείες κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών.
δ) Οι εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου.
ε) Οι ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές, οι εταιρείες ορκωτών ελεγκτών-λογιστών, οι λογιστές που δεν συνδέονται με σχέση εξηρτημένης εργασίας και οι ιδιώτες ελεγκτές.
στ) Οι φορολογικοί ή φοροτεχνικοί σύμβουλοι και οι εταιρείες φορολογικών ή φοροτεχνικών συμβουλών.
ζ) Οι κτηματομεσίτες και οι κτηματομεσιτικές εταιρείες.
η) Οι επιχειρήσεις καζίνο και τα καζίνο επί πλοίων με ελληνική σημαία, καθώς και οι επιχειρήσεις, οργανισμοί και άλλοι φορείς του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα που διοργανώνουν ή και διεξάγουν τυχερά παιχνίδια και πρακτορεία που σχετίζονται με τις δραστηριότητες αυτές.
θ) Οι οίκοι δημοπρασίας.
ι) Οι έμποροι αγαθών μεγάλης αξίας, όταν η σχετική συναλλαγή γίνεται σε μετρητά και η αξία της ανέρχεται τουλάχιστον σε δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ, ανεξάρτητα αν αυτή διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οι κονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης ορίζονται τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των εμπόρων αγαθών μεγάλης αξίας που υπάγονται στην κατηγορία αυτή.
ια) Οι εκπλειστηριαστές.
ιβ) Οι ενεχυροδανειστές.
ιγ) Οι συμβολαιογράφοι και οι δικηγόροι, όταν συμμετέχουν, είτε ενεργώντας εξ ονόματος και για λογαριασμό των πελατών τους στο πλαίσιο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή συναλλαγών επί ακινήτων είτε βοηθώντας στο σχεδιασμό ή στην υλοποίηση συναλλαγών για τους πελάτες τους σχετικά με:
i) Την αγορά ή πώληση ακινήτων ή επιχειρήσεων,
ii) τη διαχείριση χρημάτων, τίτλων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων των πελατών τους,
iii) το άνοιγμα ή τη διαχείριση τραπεζικών λογαριασμών, λογαριασμών ταμιευτηρίου ή λογαριασμών τίτλων,
iv) την οργάνωση των αναγκαίων εισφορών για τη σύσταση, λειτουργία ή διοίκηση εταιρειών,
v) τη σύσταση, λειτουργία ή διοίκηση εταιρειών, εμπιστευμάτων (trusts) ή ανάλογων νομικών σχημάτων.
Η παροχή νομικών συμβουλών εξακολουθεί να υπόκειται στην τήρηση του επαγγελματικού απορρήτου, εκτός εάν ο ίδιος ο δικηγόρος ή ο συμβολαιογράφος συμμετέχει σε δραστηριότητες νομιμοποίησης παράνομων εσόδων ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ή εάν οι νομικές συμβουλές του παρέχονται με σκοπό τη διάπραξη αυτών των αδικημάτων ή εν γνώσει του γεγονότος ότι ο πελάτης του ζητεί νομικές συμβουλές προκειμένου να διαπράξει τα ως άνω αδικήματα.
Τι ισχύει για τους λογιστές
Με την εγκύκλιο 1196/2012, η οποία επίσης υπενθυμίζεται με την εγκύκλιο του κ. Πιτσιλή, αποσαφηνίζονται οι υποχρεώσεις των λογιστών, στις περιπτώσεις που υποπίπτουν στην αντίληψή τους ύποπτες κινήσεις των πελατών τους.
Συγκεκριμένα η εγκύκλιος αναφέρει:
«Οι λογιστές - ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ιδιώτες ελεγκτές και οι φορολογικοί ή φοροτεχνικοί σύμβουλοι είναι υποχρεωμένοι να αναφέρουν στην Αρχή του άρθρου 7 του ν. 3691/2008, όπως ισχύει, περιπτώσεις ενδεχόμενης φοροδιαφυγής ή δωροδοκίας ή λαθρεμπορίας που υποπίπτουν στην αντίληψή τους κατά την άσκηση του λογιστικού, ελεγκτικού ή συμβουλευτικού έργου τους, για περιπτώσεις ενδεχόμενης νομιμοποίησης εσόδων (ξέπλυμα χρήματος) που προέρχονται από τη συγκεκριμένη εγκληματική δραστηριότητα.
Έτσι, για παράδειγμα, όταν λογιστές παρατηρήσουν ή υποψιαστούν, κατά την άσκηση της εργασίας τους, ότι πελάτες τους ενδεχομένως προβαίνουν σε πράξεις φοροδιαφυγής γενικώς (π.χ. δεν έχουν περιλάβει στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος μέρος των εισοδημάτων τους από οποιαδήποτε πηγή, δεν έχουν αποδώσει τους οφειλόμενους φόρους, τέλη, εισφορές ή έχουν εκδώσει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία ή είναι λήπτες εικονικών στοιχείων κ.λ.π.), τότε οφείλουν να αποστείλουν σχετική αναφορά στην Αρχή του άρθρου 7 του ν. 3691/2008, όπως ισχύει.
Συνεπώς οι λογιστές, λόγω της ειδικής φύσεως του αδικήματος της φοροδιαφυγής, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους το γεγονός ότι η διαπίστωση φοροδιαφυγής ή πράξεων που υποκρύπτουν φοροδιαφυγή συνεπάγεται ταυτόχρονα και αυτόθροα την ύπαρξη ενδεχόμενης νομιμοποίησης εσόδων χωρίς να απαιτείται ειδικότερος προσδιορισμός του ύποπτου χαρακτήρα αυτών. Ως εκ τούτου, οι λογιστές άπαξ και σχηματίσουν υποψίες ή υπόνοιες τέλεσης πράξεων φοροδιαφυγής (και όχι βεβαιωμένη κατ' ανάγκη φοροδιαφυγή) από πελάτες τους κατά την εκτέλεση του έργου τους οφείλουν να υποβάλουν αναφορά στην Αρχή του άρθρου 7 του ν. 3691/2008, όπως ισχύει».
Τα 17 οικονομικά εγκλήματα
Ως εγκληματικές δραστηριότητες νοούνται η διάπραξη ενός ή περισσότερων από τα ακόλουθα αδικήματα που καλούνται εφεξής «βασικά αδικήματα»:
1. εγκληματική οργάνωση
1. τρομοκρατικές πράξεις και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας
2. παθητική δωροδοκία
3. ενεργητική δωροδοκία
4. δωροληψία και δωροδοκία πολιτικών προσώπων και δικαστικών λειτουργών
5. εμπορία ανθρώπων
6. απάτη με υπολογιστή
7. σωματεμπορία,
8. Ναρκωτικά
9. Όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες
10. Προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς
11. Περί προστασίας εξ ιοντιζουσών ακτινοβολιών
12. Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια,
13. Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
14. Προστασία της Κεφαλαιαγοράς από πράξεις προσώπων που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και πράξεις χειραγώγησης αγοράς.
15. της φοροδιαφυγής,
16. της λαθρεμπορίας
17. της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.
