Χιλιάδες φορολογικές υποθέσεις παραγράφηκαν την 31η Δεκεμβρίου 2019, καθώς οι φορολογικές αρχές δεν πρόλαβε να ελέγξει το σύνολο των εκκρεμοτήτων και περιορίστηκε σε ένα μικρό μέρος αυτών.
Η επιλογή των προς έλεγχο υποθέσεων έγινε με βάση κριτήρια σπουδαιότητας, αλλά δεν κατέστη δυνατός ο έλεγχος όλων των υποθέσεων, παρά μόνο δειγματοληπτικά. Μάλιστα η περίπτωση των αναδρομικών αποδοχών που έλαβαν μισθωτοί και συνταξιούχοι μέχρι και το έτος 2013, οι οποίοι ελέγχθηκαν άρον-άρον πριν εκπνεύσει η προθεσμία, αναδεικνύει τις αδυναμίες των φορολογικών αρχών, για τον έλεγχο του συνόλου των υποθέσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, παραγράφηκαν χιλιάδες υποθέσεις στον τέλος του 2019, για τις οποίες η Εφορία δεν μπορεί πλέον να επιβάλει φόρους ή πρόστιμα σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ενώ μόνο υπό προϋποθέσεις μπορεί να ανοίξει ξανά μία φορολογική υπόθεση, παρότι έχει παραγραφεί.
Ανάλογα με την περίπτωση, οι υποθέσεις που παραγράφηκαν στις 31-12-2019 και κλείνουν οριστικά και αμετάκλητα, εάν δεν προκύψουν συμπληρωματικά στοιχεία, είναι εκείνες του έτους 2013, αλλά και παλαιότερων ετών, εφόσον εμπίπτουν σε άλλες κατηγορίες.
Σίγουρα παραγράφηκαν οι υποθέσεις του έτους 2008 και του 2003, καθώς ακόμη και εάν η Εφορία βρει «συμπληρωματικά στοιχεία», δεν μπορούν να ανοίξουν ξανά οι υποθέσεις.
Επίσης παραγράφηκαν και υποθέσεις που ανάγονται σε διάφορα έτη, κατά περίπτωση.
Ποιες, πότε και πώς
Πιο συγκεκριμένα, οι υποθέσεις που παραγράφηκαν τέλος του 2019 είναι οι ακόλουθες:
- Οι φορολογικές υποθέσεις της χρήσης 2013 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2018. Οι συγκεκριμένες υποθέσεις υπάγονται στον κανόνα της 5ετούς παραγραφής. Στην ουσία είναι 5+1 έτη, δεδομένου ότι η πενταετής προθεσμία αρχίζει να μετράει, ένα έτος μετά από την εν λόγω φορολογική χρήση. Δηλαδή, για τη χρήση του 2013, η φορολογική δήλωση έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014 και η προθεσμία που έχουν οι φορολογικές αρχές για τη διενέργεια ελέγχου ξεκίνησε να «τρέχει» από την 1-1-2015 και εξέπνευσε στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Όποια επιχείρηση δεν ελέγχθηκε για τη χρήση του 2013 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί από την 1-1-2020.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν στη χρήση του 2010, αλλά οι επιτηδευματίες «ξέχασαν» να υποβάλουν έγκαιρα φορολογικές δηλώσεις και τις υπέβαλαν εντός του 2016. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής, που είναι 5 χρόνια, έληξε κανονικά στις 31-12-2016 (5+1 έτος από το τη φορολογική χρήση), εφόσον υποβάλλονταν εμπρόθεσμη φορολογική δήλωση. Ωστόσο επειδή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη δήλωση το 2016, η προθεσμία παραγραφής επεκτείνεται για μια τριετία ακόμη και συγκεκριμένα στα 8 έτη.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2008, για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία. Εφόσον οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής, «συμπληρωματικά» στοιχεία, (π.χ. εικονικά τιμολόγια) από τα οποία προκύπτει ότι υπήρξε απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή, ο χρόνος της μη παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία. Σημειώνεται ότι από τα συμπληρωματικά στοιχεία εξαιρούνται οι καταθέσεις σε τράπεζες του εσωτερικού και του εξωτερικού.
- Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2008 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ισχύει 10ετής περίοδος παραγραφής που άρχισε να «τρέχει» από την 1η-1-2010 -δηλαδή μετά τη λήξη του έτους 2008 στο οποίο έπρεπε να υποβληθεί η εκκαθαριστική δήλωση- και λήγει την 31η-12-2019.
- Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία έχει το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019, για τις υποθέσεις της φορολογικής χρήσης του έτους 2003. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις πρέπει να διευκρινιστεί, ότι με βάση τη νέα απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση στο 13, 14, ή 15 έτος, από το έτος υποχρέωσης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα, η προθεσμία παραγραφής επεκτεινόταν για μια τριετία στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η επέκταση της τριετίας δεν μπορεί να εκτείνει τον χρόνο πέραν της 15ετίας.