Στη διαγραφή μικρών και μεγάλων χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία από φυσικά πρόσωπα και από επιχειρήσεις προβαίνει ο ΕΦΚΑ και το Κέντρα Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Στόχος είναι να φύγουν από τα λίστες των οφειλετών τα χρέη εκείνα τα οποία δεν πρόκειται να εισπραχθούν ποτέ, ώστε οι προσπάθειες είσπραξης να επικεντρωθούν στο τμήμα των χρεών που θεωρείται εισπράξιμο.
Ωστόσο, πριν τη διαγραφή, θα διεξαχθεί εξονυχιστικός έλεγχος, σε τράπεζες, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία ώστε να διαπιστωθεί, ότι, από τους συγκεκριμένους οφειλέτες δεν υπάρχει περίπτωση είσπραξης σε μετρητά ή μέσω κατασχέσεων κινητών και ακινήτων.
Μετά τον χαρακτηρισμό ως ανεπίδεκτων είσπραξης, θα δεσμεύονται οι τραπεζικοί και οι επενδυτικοί λογαριασμοί, τόσο του οφειλέτη, όσο και των συνυπόχρεων με αυτόν προσώπων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην πρόσφατη ρύθμιση των 120 δόσεων, οι οφειλές που εντάχθηκαν ανήλθαν σε λιγότερα από 5 δισ. ευρώ, όταν το σύνολο των χρεών προς το ΚΕΑΟ ξεπερνά τα 35,5 δισ. ευρώ.
Αίσθηση των επιτελών του ΚΕΑΟ, ότι ένα σημαντικό μέρος από τα 30 δισ. ευρώ, που είναι εκτός ρύθμισης, το πιθανότερο είναι πως δεν πρόκειται να εισπραχθούν ποτέ και καθώς υπάρχουν στις λίστες των οφειλετών.
Σημειώνεται ότι ο ΕΦΚΑ ήδη αποφάσισε να διαγράψει οφειλές των ασφαλισμένων, οι οποίες αφορούν σε μικροποσά. Ειδικότερα, προβλέπεται η διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών έως την 31η Ιανουαρίου του επόμενου ημερολογιακού έτος από την πάροδο 20 χρόνων από το έτος βεβαίωσης, εφόσον:
α) το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον «Ε.Φ.Κ.Α» δεν υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων (200) ευρώ ανά οφειλέτη,
β) δεν υφίστανται άλλες οφειλές του ίδιου προσώπου κατά το χρόνο της διαγραφής.
Επίσης, προβλέπεται η κατ’ έτος διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι οποίες στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνουν το ποσό των δέκα (10) ευρώ ανά οφειλέτη, χωρίς να ελέγχεται ο χρόνος δημιουργίας της οφειλής ή ο χρόνος βεβαίωσής της στο ΚΕΑΟ.
Πώς θα γίνεται η διαγραφή των μεγάλων οφειλών
Με την απόφαση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση καθορίζονται οι προϋποθέσεις και οι έλεγχοι που πρέπει να διεξάγονται στους οφειλέτες και στους συγγενείς τους, για τυχόν περιουσιακά στοιχεία που μπορούν κατασχεθούν έναντι των χρεών.
Σύμφωνα με την απόφαση, για τη διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων, αναφορικά με οφειλές προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης που προτείνεται να χαρακτηρισθούν ως ανεπίδεκτες είσπραξης, συντάσσεται ειδικά αιτιολογημένη έκθεση από την αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία του ΚΕΑΟ, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια για την εισήγηση διεύθυνση της κεντρικής υπηρεσίας. Με την έκθεση ελέγχου πιστοποιούνται τα εξής:
Α. Ότι διενεργήθηκε εκτεταμένη έρευνα με κάθε πρόσφορο μέσο για τον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και ιδίως ότι:
- Διερευνήθηκε κάθε στοιχείο που περιλαμβάνεται στα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα του ΕΦΚΑ και στο φυσικό φάκελο του οφειλέτη ή γνωστοποιήθηκε μέσω τρίτων αρμοδίων υπηρεσιών και φορέων.
- Λήφθηκε αντίγραφο της μερίδας του οφειλέτη, τουλάχιστον από τα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία του τόπου κατοικίας, επαγγελματικής δραστηριότητας και του τόπου καταγωγής του.
- Λήφθηκαν πληροφορίες από την ΑΑΔΕ αναφορικά με τα στοιχεία περιουσιακής κατάστασης του οφειλέτη όπως έχει διαμορφωθεί βάσει των δηλώσεων του, καθώς και για τα εισοδήματα του από εκμισθώσεις ακινήτων.
- Διερευνήθηκαν τυχόν μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, οι οποίες να υπόκεινται σε διάρρηξη, λόγω καταδολίευσης.
- Ολοκληρώθηκε η έρευνα για τον εντοπισμό χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη, όπως μισθωμάτων, μισθών, συντάξεων, απαιτήσεων στις τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα.
- Αξιοποιήθηκε οποιοδήποτε άλλο διαθέσιμο στοιχείο ή πληροφορία αναφορικά με την εισπραξιμότητα της οφειλής ιδίως ο χαρακτηρισμός ως ανεπίδεκτης είσπραξης οφειλής του ίδιου προσώπου προς το Δημόσιο.
Β. Ότι λήφθηκαν όλα τα προβλεπόμενα αναγκαστικά μέτρα σε κάθε περιουσιακό στοιχείο που εντοπίστηκε.
Γ. Ότι έχουν επιβληθεί κατασχέσεις για το σύνολο της οφειλής εις χείρας όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην ημεδαπή σε όλα τα τραπεζικά προϊόντα.
Δ. Ότι έχουν υποβληθεί σε βάρος των υπεύθυνων φυσικών προσώπων μηνυτήριες αναφορές για τα αδικήματα του αν 86/1967 σε όσες περιπτώσεις ήταν δυνατή η υποβολή τους.
Ακόμη προβλέπεται ότι:
- Σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, πιστοποιείται ότι έχει κηρυχθεί η παύση των εργασιών της πτώχευσης ή έχει επέλθει περάτωση αυτής, που διαπιστώνονται με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως κοινοποίηση δικαστικής απόφασης και έλεγχος τελεσιδικίας αυτής, όταν απαιτείται από το νόμο, λήψη πιστοποιητικού από το αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο σχετικά με την πορεία της πτώχευσης ή έρευνα στη μερίδα του οφειλέτη που τηρείται στο ανωτέρω δικαστήριο.
- Όλες οι έρευνες, οι ενέργειες και τα μέτρα της παρούσας απόφασης πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ή ληφθεί και κατά των συνυπόχρεων προσώπων χωρίς να προκύψει δυνατότητα αποπληρωμής τους χρέους.
- Σε περίπτωση θανάτου του οφειλέτη ή συνυπεύθυνου προσώπου όλες οι ανωτέρω έρευνες, ενέργειες και μέτρα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ή ληφθεί και κατά των κληρονόμων τους σύμφωνα με την κληρονομική μερίδα καθενός, όπως αυτοί καθορίζονται με διαθήκη ή επί εξ αδιαθέτου διαδοχής όπως προκύπτουν από πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, χωρίς να προκύψει δυνατότητα αποπληρωμής τους χρέους.
- Αν έχει γίνει χαρακτηρισμός ως ανεπίδεκτης είσπραξης οφειλής προς το δημόσιο προσώπου που έχει οφειλές προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, είναι δυνατή η απ' ευθείας εισήγηση από την κεντρική υπηρεσία του ΚΕΑΟ για το χαρακτηρισμό ως ανεπίδεκτης είσπραξης της οφειλής προς τον ΕΦΚΑ, παραλειπομένου του σταδίου υποβολής εκθέσεως ελέγχου της περιφερειακής υπηρεσίας, εφόσον από τα διαθέσιμα στην υπηρεσία στοιχεία προκύπτει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 108 του ν. 4387/2016.
- Μετά τον χαρακτηρισμό οφειλής προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ως ανεπίδεκτης είσπραξης γίνεται δέσμευση των τραπεζικών και επενδυτικών λογαριασμών του οφειλέτη και των συνυπόχρεων με αυτόν προσώπων.