Το οικονομικό επιτελείο είχε καταστήσει σαφές ότι η πορεία των εσόδων τον Μάιο, θα αποτελούσε το απόλυτο κριτήριο για τη δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου και κατ’ επέκταση την εφαρμογή νέων μέτρων στήριξης προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οι αριθμοί «δείχνουν» σημαντική υπέρβαση, κατά 1,1 δισ.ευρώ έναντι του στόχου, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική και ως εκ τούτου κατεβάζει τον πήχη των προσδοκιών για ένα «πλούσιο» και γεμάτο πακέτο θετικών μέτρων.
Τα πραγματικά έσοδα του Μαΐου και εν τοις πράγμασι πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται είναι περιορισμένος και στα επίπεδα των 300 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό συμβαίνει, όπως επισημαίνει το οικονομικό επιτελείο, διότι στα συνολικά έσοδα (1,162 δισ.ευρώ), έχει εγγραφεί είσπραξη 800 εκατομμυρίων ευρώ από την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ, η οποία δεν είχε περιληφθεί στους αρχικούς στόχους του προϋπολογισμού για τον Μάιο, αλλά είχε τοποθετηθεί χρονικά τον Σεπτέμβριο. Εξαιτίας, όμως, των πρόσφατων αλλαγών στο πρόγραμμα πληρωμής του φόρου ακινήτων, ήρθε πολύ γρηγορότερα από την αρχική πρόβλεψη.
Χωρίς δεύτερη επιταγή ακρίβειας και παρεμβάσεις στον ΦΠΑ, το νέο πακέτο
Σε κάθε περίπτωση, το βασικό συμπέρασμα είναι πως ο ωφέλιμος και αξιοποιήσιμος δημοσιονομικός χώρος περιορίζεται στα 300 εκατ.ευρώ, αποκλείοντας, όπως προαναφέρθηκε, το ενδεχόμενο ενός γενναιόδωρου πακέτου παροχών. Οι σκέψεις, για παράδειγμα παροχής μιας δεύτερης επιταγής ακρίβειας, όπως έγινε το Πάσχα ή παρεμβάσεων στον ΦΠΑ τροφίμων και λοιπών προϊόντων, εγκαταλείπεται προς το παρών και τα μέτρα που προκρίνονται θα αφορούν τα καύσιμα, οι τιμές των οποίων έχουν πάρει την ανιούσα τους τελευταίους μήνες.
Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η συνέχιση και ενίσχυση (μεγαλύτερα ποσά, περισσότεροι δικαιούχοι) του προγράμματος επιδότησης για τη βενζίνη (fuel pass) για άλλους τρεις μήνες. Σ’ ό,τι αφορά στο ντίζελ κίνησης, πρόθεση του οικονομικού επιτελείου είναι να συνεχιστεί το ίδιο μοντέλο επιδότησης που εφαρμόζεται σήμερα, με ανοικτό το ενδεχόμενο να αυξηθεί από τα 0,12 ευρώ το λίτρο που δίνονται στην αντλία.
Πήγαν πρίμα τα δημοσιονομικά στο πεντάμηνο
Για το πεντάμηνο του 2022, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε σημαντική μείωση του ελλείμματος καθώς και υπέρβαση των φορολογικών εσόδων του προϋπολογισμού, με βάση τον στόχο. Συγκεκριμένα παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4.064 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 6.500 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022 και ελλείμματος 10.800 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 1.485 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 3.913 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 8.139 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 22.288 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.888 εκατ. ευρώ ή 9,3% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 24.468 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.461 εκατ. ευρώ ή 11,2% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 20.680 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.910 εκατ. ευρώ ή 16,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους, καθώς και στην είσπραξη της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.180 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 574 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.606 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.106 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 464 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.570 εκατ. ευρώ).
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Ειδικότερα, τον Μάιο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.597 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 1.188 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.096 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.339 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.640 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.162 εκατ. ευρώ ή 33,4% έναντι του στόχου, λόγω κυρίως της είσπραξης της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο όπως προαναφέρθηκε, αλλά και εξαιτίας της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των λοιπών φόρων.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 499 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 151 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (348 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 268 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 173 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (95 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2022 ανήλθαν στα 26.352 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 549 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (26.901 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού παρουσιάζεται υστέρηση έναντι του στόχου κατά 927 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 470 εκατ. ευρώ. Υστέρηση παρουσιάζεται επίσης στις καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 257 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 3.185 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 379 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο των 2.806 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών που αφορούν σε μέτρα κατά της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου - Μαΐου, έχει ως εξής:
α) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 158 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
β) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 72 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
δ) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 113 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
ε) η πρόσθετη επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ ύψους 60 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ ύψους 80 εκατ. ευρώ και
στ) η πρόσθετη επιχορήγηση προς τον ΟΑΕΔ ύψους 200 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου, έχει ως εξής:
α) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 177 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 90 εκατ. ευρώ για την πρόσθετη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
β) επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
γ) επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 131 εκατ. ευρώ,
δ) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων και
ε) αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2022 παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 2.722 εκατ.