Nομική και πολιτική φόρμουλα αναζητούν τώρα η κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι των δανειστών, για τη θεσμοθέτηση ενός μηχανισμού «εξισορρόπησης δημοσιονομικών αποκλίσεων» στη θέση των πρόσθετων «προληπτικών» μέτρων 3,6 δισ. ευρώ που απαιτεί το ΔΝΤ για να παραμείνει στο πρόγραμμα. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, το deadline για την ελληνική πλευρά είναι η Μεγάλη Πέμπτη, αλλά οι δανειστές δεν δείχνουν την ίδια «πρεμούρα» να κλείσει η συμφωνίακαι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
Αν βρεθεί λύση και σ’ αυτό το ζήτημα, θα συγκληθεί έκτακτο Eurogroup τη Μεγάλη Πέμπτη, η συμφωνία θα κλείσει και η αξιολόγηση θα μπορεί να θεωρηθεί περαιωθείσα.
Η κυβέρνηση διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε νομοθέτηση μέτρων, καθώς η νομοθεσία δεν επιτρέπει υπό αίρεση μέτρα. Δέχεται όμως να δημιουργήσει – σε συνεργασία με τους Θεσμούς - έναν μηχανισμό «εξισορρόπησης αποκλίσεων», που θα περιλαμβάνει αυτόματες σταθεροποιητές στο σκέλος των δαπανών, εάν δεν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι για το πλεόνασμα.
Η συμφωνία με Σαμαρά-Βενιζέλο
Αυτό που μπορεί να υιοθετηθεί, έχει ήδη νομοθετηθεί με τη συμφωνία της συγκυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, με υπουργό Οικονομικών τον Γιάννη Στουρνάρα: Υπάρχει δυνατότητα να συμφωνηθούν «οροφές» στις μεγάλες κατηγορίες δαπανών του Δημοσίου – σε μισθούς και συντάξεις που αναλογούν στο 70% των συνολικών δαπανών του προϋπολογισμού και στις προμήθειες του Δημοσίου, που αντιστοιχούν στο 20%. Ταυτόχρονα θα υπάρχει πρόβλεψη να ενεργοποιούνται «αυτόματοι κόφτες» στις δαπάνες ανά τρίμηνο, όταν παρουσιάζεται απόκλιση 10% από τους στόχους.
Με τον μηχανισμό αυτόν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για επιπλέον περικοπές δαπανών 0,25% του ΑΕΠ από τους μισθούς του Δημοσίου.
Κοινωνικό μέρισμα από το πλεόνασμα
Η ελληνική πλευρά θέτει και το ζήτημα τι θα γίνεται αν υπεραποδώσουν τα μέτρα, όπως συνέβη το 2015 με τη διαπίστωση της Eurostat ότι η Ελλάδα παρά την απειλή του Grexit, τα capital controls και τη χρηματοδοτική ασφυξία πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% αντί ελλείμματος 0,25% που ήταν ο στόχος.
Ζητά να τηρηθεί η προηγούμενη συμφωνία που προέβλεπε ότι διαφορά (εν προκειμένων 1,6 δισ. ευρώ ή του 0,9% του ΑΕΠ) να διατίθεται κατά 30% για το χρέος και το 70% ναα διανέμεται ως «κοινωνικό μέρισμα».
Τα επόμενα βήματα και το χρονοδιάγραμμα
Το στίγμα των προθέσεων και των σχεδιασμών έδωσε ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος είπε: «Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θεωρούν ότι τα μέτρα επαρκούν για να επιτύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018. Το ΔΝΤ ότι οδηγούν σε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%. Πιέζει για περισσότερα μέτρα. Πάντα, άλλωστε, πίεζε για περισσότερο "αξιόπιστο" πακέτο μεταρρυθμίσεων, όπως και τους δανειστές μας να είναι πιο γενναιόδωροι στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Μένει να διαπιστώσουμε στις επόμενες ημέρες κατά πόσο η πίεση είναι όντως ισοβαρής και κατά πόσο θα φέρει αποτέλεσμα ως προς το σκέλος του χρέους».
Η δήλωσή του δείχνει ότι η Ελλάδα αποδέχθηκε να υπάρξει η πρόσθετη «εγγύηση» που ζητούν οι δανειστές, δεδομένου άλλωστε ότι ανάλογος μηχανισμός εφαρμόζεται ήδη για τον έλεγχο των δαπανών στον χώρο της Υγείας. Όμως, όπως τονίζουν συνεργάτες του κ. Τσακαλώτου, δεν πρόκειται να γίνει δεκτό να περιλαμβάνει ο μηχανισμός φορολογικά μέτρα.
Κυβερνητικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι η διαδικασία θα προχωρήσει στα βήματα που έχουν συμφωνηθεί. Δηλαδή:
- Θα κλείσει η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο και εν συνεχεία θα ζητηθεί επικύρωσή της από έκτακτο Eurogroup
- Θα νομοθετηθούν όλα τα συμφωνηθέντα μέτρα, πέραν του ασφαλιστικού και φορολογικού νομοσχεδίου που ήδη ανακοινώθηκε
- Η Ελλάδα θα περιμένει την έκθεση αξιολόγησης και στο Eurogroup του Μαΐου θα ζητήσει χρηματοδοτικές διευκολύνσεις (τις εκκρεμείς δόσεις, τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ομόλογα κ.λπ.)
- Ταυτόχρονα θα ζητηθεί να ξεκινήσει η συζήτηση για ελάφρυνση του χρέους