Ο θυμός είναι ένα από τα βασικά συναισθήματα. Όλοι αισθανόμαστε θυμό, παρότι τα ερεθίσματα που τον πυροδοτούν και ο τρόπος που τον αντιλαμβάνεται και τον εξωτερικεύει ο καθένας μας μπορεί να διαφέρουν πολύ. Πέραν της σωματικής αίσθησης και των εκφράσεων του θυμού, πρόσφατες έρευνες έχουν αποκαλύψει και ορισμένα ακόμα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα για το παρεξηγημένο αυτό συναίσθημα, για το πώς επηρεάζει τη συμπεριφορά μας με τρόπους που μάλλον δε μπορούσαμε να φανταστούμε.
Ορίστε πέντε σχετικά παραδείγματα από πρόσφατες επιστημονικές έρευνες:
1. Ο θυμός επηρεάζει το πώς απορροφούμε πολιτικές πληροφορίες
Μελέτη του 2012 στο Journal of Politics (Ryan,2012) διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το Facebook έχουν διπλάσιες πιθανότητες να κάνουν κλικ σε μία πολιτική διαφήμιση, σχεδιασμένη να προκαλέσει θυμό, απ’ ότι σε μία με ένα πιο ουδέτερο μήνυμα.
2. Οι θυμωμένοι άνθρωποι βλέπουν όπλα εκεί που δεν υπάρχουν
Σε μελέτη του 2010 από το Journal of Personality and Social Psychology σχετικά με τη διάθεση και την αναγνώριση όπλων (Baumann & DeSteno, 2010), οι θυμωμένοι συμμετέχοντες ήταν πιθανότερο να αναγνωρίσουν λανθασμένα ένα ουδέτερο αντικείμενο ως όπλο. Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν πολλές διαφορετικές διαθέσεις και ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να αναγνωρίσουν γρήγορα σε εικόνες εάν ένα αντικείμενο είναι όπλο ή όχι. Διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που ήταν θυμωμένοι αντιλαμβάνονταν την κατάσταση λανθασμένα, θεωρώντας ότι ένα εικονιζόμενο άτομο είχε όπλο, είτε αυτό ίσχυε, είτε όχι.
3. Οι άνθρωποι συνδέουμε το κόκκινο χρώμα με τον θυμό
Σύμφωνα με μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο inEmotion (Young et al., 2013), το «βλέπω κόκκινο» δεν είναι απλώς μία έκφραση. Το κόκκινο χρώμα όντως επηρεάζει εάν αντιλαμβανόμαστε το θυμό σε μία συγκεκριμένη κατάσταση. Οι συμμετέχοντες ήταν πιθανότερο να αντιληφθούν το θυμό σε πρόσωπα, όταν υπήρχε κόκκινο φόντο πίσω τους. Και αυτό δεν συνέβαινε όσο αφορά άλλα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος.
4. Μία αίσθηση "δικαιώματος" εξηγεί το θυμό προς τον Θεό
Ξέρουμε ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να θυμώνουν με τον Θεό, αλλά μελέτη του 2013 στην Ψυχολογία της Θρησκείας και της Πνευματικότητας (Grubbs, Exline, & Campbell, 2013) μας λέει ποιος είναι πιθανότερο να αισθανθεί κάτι τέτοιο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο θυμός προς το Θεό προκύπτει από την πεποίθηση κάποιου ότι δικαιωματικά του αξίζουν περισσότερα απ’ ότι σε κάποιους άλλους. Αυτή η αίσθηση του δικαιώματος οδηγεί κάποιον να αισθάνεται πιο έντονα ότι έχει αδικηθεί, όταν δεν παίρνει αυτό που θέλει.
5. Ο θυμός μπορεί να μας κάνει πιο παραγωγικούς και δημιουργικούς
Τέλος, μελέτη του 2010 στο Journal of Experimental Social Psychology (Van Kleef, 2010) διαπίστωσε ότι κάποιος που θυμώνει μαζί σου (σε λογικά και ελεγχόμενα πλαίσια) μπορεί να σου δώσει κίνητρο να δουλέψεις πιο σκληρά και με πιο δημιουργικούς τρόπους. Οι συγγραφείς της μελέτης βρήκαν ότι οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στον θυμό ενός άλλου ανθρώπου με τους δύο αυτούς τρόπους: Θυμώνουν οι ίδιοι και/ή χρησιμοποιούν αυτή την πληροφορία του θυμού για να βελτιώσουν την απόδοσή τους. Το κλειδί πάντως είναι το «γνωσιολογικό κίνητρο» του ατόμου (το κίνητρό του να προβληματίζεται σχετικά με τον κόσμο με έναν βαθύ και έντονο τρόπο). Οι άνθρωποι με ισχυρό γνωσιολογικό κίνητρο είναι πιο πιθανό να βελτιώσουν την επίδοσή τους μετά την εκδήλωση του θυμού κάποιου άλλου προς αυτούς.