Ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, μεταξύ των οποίων ένας ελληνικής καταγωγής διακεκριμένος ογκολόγος, ανέπτυξαν ένα νέο τεστ «υγρής βιοψίας», το οποίο προβλέπει με αρκετή ακρίβεια την πιθανότητα να υποτροπιάσουν ορισμένοι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου αρχικού σταδίου, οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση του όγκου.
To τεστ, που ανιχνεύει στο αίμα τμήματα του γενετικού υλικού (DNA) του όγκου, εφόσον η αξιοπιστία του επιβεβαιωθεί με νέες δοκιμές, θα βοηθήσει τους γιατρούς να αποφασίζουν ποιοί ασθενείς χρειάζονται πρόσθετη θεραπεία, όταν γίνεται η αρχική διάγνωση του καρκίνου σταδίου 2. Οι όγκοι δευτέρου σταδίου έχουν επεκταθεί σε γειτονικούς ιστούς, αλλά δεν έχουν κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Μέχρι σήμερα επικρατεί αβεβαιότητα κατά πόσο αυτοί οι ασθενείς χρειάζονται χημειοθεραπεία μετά το χειρουργείο.
Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου στο στάδιο 2 θα θεραπευθούν μετά τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου τους. Όμως μερικοί καρκίνοι υποτροπιάζουν, γι' αυτό οι ογκολόγοι χρειάζονται ένα τεστ που να διακρίνει τους καρκινοπαθείς, οι οποίοι έχουν αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου. Το νέο τεστ κάνει για πρώτη φορά ακριβώς αυτή τη διάκριση.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ογκολογίας Μπερτ Βογκελστάιν, διευθυντή του Αντικαρκινικού Κέντρου Ludwig της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "Science Translational Medicine". Στην ανάπτυξη του τεστ σημαντική ήταν η συμβολή του Νικόλα Παπαδόπουλου, καθηγητή ογκολογίας του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς και προέδρου της εταιρείας PapGene Inc.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν επί τέσσερα έτη 230 ασθενείς σταδίου 2, συλλέγοντας πάνω από 1.000 δείγματα αίματος κάθε τρεις μήνες μετά την χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του όγκου. Στην πορεία, κατάφεραν να εντοπίσουν καρκινικό DNA σε 20 από τους 230 ασθενείς που είχαν εγχειρισθεί (από αυτούς οι έξι είχαν κάνει και χημειοθεραπεία, ενώ οι 14 όχι). Από τους 20 ασθενείς, οι 14 υποτροπίασαν τελικά. Επίσης υποτροπίασαν άλλοι 14 ασθενείς, στων οποίων όμως το αίμα δεν είχε βρεθεί DNA του όγκου.
«Μολονότι αυτό το τεστ DNA και άλλα παρόμοια δεν είναι τέλεια, η μελέτη μας δείχνει ότι όταν βρούμε DNA του όγκου να κυκλοφορεί στο αίμα του καρκινοπαθούς, τότε η υποτροπή είναι πολύ πιθανή», δήλωσε ο Ν.Παπαδόπουλος, ο οποίος αποφοίτησε από το Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1984 και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές και την καριέρα του στις ΗΠΑ.
Περίπου το 40% ασθνεών με καρκίνο παχέος εντέρου σταδίου 2 αντιμετωπίζουν κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου. Το κόστος πάντως του νέου τεστ αναμένεται να είναι πολύ υψηλό, πράγμα που δημιουργεί ερωτηματικά για τη δυνατότητα ευρείας αξιοποίησής του στο μέλλον.