Η αναβάθμιση από την Standard & Poor’s και κυρίως το γεγονός ότι ο οίκος έθεσε σταθερό outlook στην αξιολόγηση αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Ανάλογες κινήσεις αναμένονται και από τους άλλους οίκους αξιολόγησης, εάν βεβαίως προχωρήσουν όλα όπως πρέπει, δηλαδή ψηφιστεί το ασφαλιστικό και ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση. Οι ενδεχόμενες αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας εκτός από το ότι θα οδηγήσουν σε μείωση των αποδόσεων των ομολόγων, θα είναι ένα όπλο στα χέρια της κυβέρνησης για να σχεδιάσει την έξοδος της χώρας στις αγορές.
Η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο, εκτιμούν ότι η επιστροφή στις αγορές είναι εφικτή εντός του έτους, ωστόσο όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, οι κινήσεις πρέπει να πραγματοποιηθούν με «χειρουργική» ακρίβεια.
Το πιθανότερο είναι η χώρα να βγει προς το τέλος του έτους στις διεθνείς αγορές για μικρά ποσά, με τις πρώτες εκτιμήσεις να τα προσδιορίζουν στα επίπεδα των 2 - 3 δισ. ευρώ. Δηλαδή μικρές εκδόσεις που θεωρητικά θα δοκιμάσουν με ασφάλεια τις διαθέσεις των ξένων επενδυτών, ανοίγοντας σταδιακά τον δρόμο για να παγιωθεί ξανά η ζήτηση για ελληνικό χρέος στις ξένες αγορές.
Τα τέσσερα βασικά βήματα
Το φθινόπωρο αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο στην προσπάθεια για επιστροφή στις αγορές, καθώς πιθανότητα τότε να έχει ολοκληρωθεί και η συζήτηση για την απομείωση του ελληνικού χρέους.
Τέσσερα είναι τα βασικά βήματα για να καταφέρει η Ελλάδα να βγει στις αγορές το 2016. Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, η οικονομική ανάκαμψη, η ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας τους επόμενους και η υποχώρηση των spreads.
Το «success story» γύρω από την ελληνική οικονομία το επόμενο διάστημα, θα αποτελέσει επίσης βασικό παράγοντα, ώστε η Ελλάδα να αρχίσει και πάλι να δανείζεται από τον διεθνή ιδιωτικό τομέα. Αυτό θα μπορούσε να κινηθεί στο τρίπτυχο, ανάκτηση αναπτυξιακών ρυθμών, βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών που θα βοηθήσουν στη σταθεροποίηση του χρέους και ένα βελτιωμένο «προφίλ» χρέους μετά από την πιθανή ελάφρυνσή του στην οποία θα προχωρήσουν οι εταίροι.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η αποκλιμάκωση των spread, η οποία θα πρέπει πραγματοποιηθεί τους επόμενους μήνες, ώστε όταν αποφασιστεί η έξοδος στις αγορές να έχει αποκλιμακωθεί σημαντικά το κόστος δανεισμού της χώρας. Πάντως οι πρώτες που θα επιχειρήσουν να βγουν στις αγορές όταν ομαλοποιηθεί το κλίμα είναι οι τράπεζες.
Τα ενδιαφέροντα αυτά συμπεράσματα προκύπτουν από τις συναντήσεις εκπροσώπων των ελληνικών τραπεζών με θεσμικούς επενδυτές στο εξωτερικό,. Οι αναλυτές εκτιμούν πως αφού οι ελληνικές τράπεζες καταφέρουν επιτυχώς να βγουν στις αγορές με μη ασφαλισμένα ομόλογα, δηλαδή και με δικές τους εκδόσεις (Sinior Bonds), είναι θέμα χρόνου να βγει στις αγορές προς χρηματοδότηση και το ελληνικό δημόσιο.
Πάντως η S&P εκτιμά ότι το όποιο re-profiling του ελληνικού χρέους θα έχει τη μορφή μείωσης επιτοκίου και επέκτασης ωριμάνσεων. Με 16,5 χρόνια η Ελλάδα έχει ήδη το μακρύτερο μέσο όρο λήξεων από κάθε χώρα για την οποία εκδίδεται αξιολόγηση. Παράλληλα, το κόστος δανεισμού 1,9% (μετρημένο σε δεδουλευμένη βάση, σε ταμειακή είναι ακόμα μικρότερο) είναι χαμηλότερο από τις περισσότερες άλλες χώρες. Υπό το πρίσμα αυτών των χαμηλών ετήσιων ωριμάνσεων και του πολύ χαμηλού επιτοκίου τα επίπεδα χρέους της Ελλάδας «αντέχονται», σύμφωνα με την S&P.
Από την άλλη πλευρά, όμως, απουσία ουσιαστικής εμπροσθοβαρούς μείωσης του καθαρού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο οίκος εκτιμά ότι η πιθανότητα της χώρας να αποκτήσει ξανά πρόσβαση στις αγορές στα τέλη του τρίτου προγράμματος με παρόμοια μακρές λήξεις και χαμηλά επιτόκια παραμένει μικρή.