Να κρατήσει μια ευνοϊκή τιμολόγηση του ρωσικού φυσικού αερίου και για το 2022, ώστε να συνεχίσει η ΔΕΠΑ να παρέχει εκπτώσεις στους καταναλωτές και σχετικά χαμηλές τιμές στη βιομηχανία, επιδιώκει η Αθήνα στη δύσκολη διαπραγμάτευση με τους Ρώσους για το φυσικό αέριο, που δεν έκλεισε στις δύο διαδοχικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου, πρώτα μεταξύ του Κώστα Σκρέκα και του επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ και, σήμερα, μεταξύ του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Εν μέσω της σφοδρής ενεργειακής κρίσης, που «φουσκώνει» τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου σε πρωτοφανή επίπεδα, ο πρωθυπουργός έδειξε σήμερα, στις κοινές δηλώσεις του με τον Ρώσο πρόεδρο, το δρόμο προς ένα συμβιβασμό για την τιμολόγηση του αερίου. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «παρά το ευμετάβλητο των συνθηκών, οι όποιες προσαρμογές δεν θα πρέπει να αποκλίνουν σημαντικά από την υφιστάμενη συμφωνία».
Αυτή η πολύ σύντομη νύξη του ανοικτού σε διαπραγμάτευση θέματος της τιμολόγησης του φυσικού αερίου ξεκαθαρίζει σε ποιο δρόμο θα επιθυμούσε η Αθήνα να κινηθεί το «παζάρι» με τους Ρώσους. Ειδικότερα,
- Η ΔΕΠΑ σήμερα έχει μια συμφωνία για την τιμολόγηση του φυσικού αερίου με βάση τις διεθνείς τιμές του αργού πετρελαίου. Πρόκειται για μια συμφωνία «παλαιάς κοπής», που σε κανονικές συνθήκες οδηγούσε σε δυσμενή τιμολόγηση για την ελληνική πλευρά. Μάλιστα, ύστερα από αντιμονοπωλιακό έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Gazprom υποχρεώθηκε, προκειμένου να αποφύγει πρόστιμο, να «ξηλώσει» αυτές τις παλιές συμφωνίες με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και να περάσει σε τιμολόγηση με βάση τις τιμές του αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά.
- Η τεράστια στρέβλωση στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης, όπου φέτος η τιμή του αερίου έχει σημειώσει άνοδο σε ποσοστό πάνω από 500%, πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άνοδο του αργού πετρελαίου, έκαναν ξαφνικά τον τρόπο τιμολόγησης που εφαρμόζεται στη συμφωνία της ΔΕΠΑ εξαιρετικά συμφέροντα. Σε αυτή την ευνοϊκή τιμολόγηση έχει στηριχθεί και η παροχή αερίου με έκπτωση 15% από την κρατική εταιρεία, όπως έχει τονίσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
- Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι πιέζουν για να αλλάξει το καθεστώς τιμολόγησης από το 2022 και να βασίζεται πλέον και για την Ελλάδα, όπως και για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, στις τιμές του φυσικού αερίου της ευρωπαϊκής αγοράς, για τις οποίες αποτελούν τη βάση οι τιμές στην Ολλανδία. Αν επέλθει τέτοια αλλαγή από τον επόμενο χρόνο, οι τιμές για τους Έλληνες καταναλωτές όχι μόνο θα πάψουν να ενσωματώνουν έκπτωση, αλλά θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά.
- Ζητώντας να υπάρξει μεγάλη απόκλιση από την ισχύουσα συμφωνία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ουσιαστικά περιέγραψε το πλαίσιο ενός συμβιβασμού που θα ήταν έτοιμη να αποδεχθεί η Αθήνα: να καταλήξουν οι δύο πλευρές σε μια συμφωνία υβριδικής τιμολόγησης, όπου κατά ένα μέρος (το μεγαλύτερο, σύμφωνα με την επιθυμία της Ελλάδας) η τιμή θα επηρεάζεται από τις διεθνείς τιμές του αργού και κατά ένα άλλο μέρος, μικρότερο, από την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι τέτοια συμφωνία θα διατηρούσε τις ισορροπίες για τις δύο πλευρές, επιτρέποντας στην Ελλάδα να αποφύγει μια απότομη αύξηση τιμών τους πρώτους μήνες του 2022, ενώ και η Ρωσία έχει να κερδίσει, πιθανότατα, μέσα στον επόμενο χρόνο, καθώς θεωρείται λογική εξέλιξη να υποχωρήσουν οι ευρωπαϊκές τιμές αερίου.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι σε αυτή τη διαπραγμάτευση η ελληνική πλευρά έχει το «πάνω χέρι», ύστερα από πολλά χρόνια απόλυτης κυριαρχίας της Gazprom στους συσχετισμούς ισχύος. Εάν δεν υπάρξει άμεσα μια συμφωνία για να τεθεί σε εφαρμογή στις αρχές του 2022, η Ελλάδα έχει το συμβατικό δικαίωμα να συνεχίσει να προμηθεύεται το φυσικό αέριο με τους ισχύοντες όρους τιμολόγησης. Η ρωσική πλευρά δεν μπορεί να τους ανατρέψει μονομερώς και αυτό θα απαιτούσε να προσφύγει στις αργόσυρτες διαδικασίες της διαιτησίας, που θα δημιουργούσαν και παράπλευρες συνέπειες στις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών.
