Αμφιβολίες ως προς τη συνταγματικότητα του ψηφισθέντος νόμου για την τεκμρτή φορολόγηση των ελεύθερων παγγελματιών εξέφρασαν τρεις διακεκριμένοι νομικοί, πανεπιστημιακοί και πολιτικοί, που μίλησαν σε χθεσινή εκδήλωση της συντονιστικής Επιτροπής Ελευθέρων Επαγγελματιών-Επιστημόνων-Επαγγελματοβιοτεχνών-Εμπόρων
Κεντρικοί ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠαΣοΚ, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Καθηγητής Φορολογικού Δικαίου ΕΚΠΑ και πρώην Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, Θεόδωρος Φορτσάκης.
Οι τρεις νομικοί ανέλυσαν τις ενστάσεις τους σχετικά με τη συνταγματικότητα της νομοθεσίας που ψηφίστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου από τη Βουλή.Επισήμαναν ιδιαίτερα ότι η φορολογία πρέπει να αφορά πραγματικό εισόδημα - το οποίο οφείλει να εντοπίσει το κράτος - και δεν μπορεί να επιβάλεται σε υποτιθέμενο εισόδημα.
Παυλόπουλος: «Το κράτος ομολογεί την ανικανότητα του να εισπράξει φορολογητέα ύλη»
Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός, και Επίτιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, Προκόπης Παυλόπουλος, επισήμανε ότι «ορισμένες διατάξεις του νέου νόμου εγείρουν ζητήματα συνταγματικότητας». Οπως είπε, «δεν είναι δυνατόν ένας φορολογικός νόμος να φορολογεί τεκμαρτό εισόδημα. Οφείλει να φορολογεί το πραγματικό εισόδημα. Η φορολογική αρχή πρέπει μονομερώς να ελέγχει την ειλικρίνεια των δηλωθέντων εισοδημάτων. Το κράτος μπορεί να επιβάλει τεκμήρια, αλλά αυτά πρέπει να είναι μαχητά».
«Τι δηλώνει με αυτό το νομοσχέδιο που σήμερα είναι νόμος του κράτους το ελληνικό Δημόσιο; Την πτώχευση του συστήματος της φορολογίας στην Ελλάδα. Ομολογεί το κράτος την ανικανότητά του να εισπράξει φορολογητέα ύλη. Την αδυναμία του και από πλευράς υπηρεσιών (ανθρώπινου δυναμικού) και από πλευράς δυνατοτήτων σε ό,τι αφορά στην τεχνική του ελέγχου.
Καθιστά τους Έλληνες εξ ορισμού ενόχους ψευδών δηλώσεων, τόνισε ο τέως ΠτΔ. "Με βάση αυτό το τεκμήριο που δεν ταιριάζει σε κράτος δικαίου αλλά σε αστυνομικό κράτος, επιχειρεί να εξορθολογήσει ένα φορολογικό σύστημα όπου η φοροδιαφυγή προέρχεται από οποιονδήποτε άλλο εκτός από τους συγκεκριμένους επαγγελματίες. Όχι ότι δεν υπάρχει φοροδιαφυγή. Αλλά να ξέρουμε που στοχεύουμε όταν προσπαθούμε να επιφέρουμε ισότητα ενώπιον των δημοσίων βαρών», επεσήμανε ο κ. Παυλόπουλος.
Βενιζέλος: «Ο νέος νόμος προσκρούει και στη νομολογία του ΣτΕ»
Από την πλευρά του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί ο νομοθέτης να ισοπεδώνει με την νομοθεσία συλλήβδην τους φορολογούμενους. Αν δεν καταπέσει δικαστικά ο νέος νόμος, δεν θα έχουμε πετύχει κανενός είδους νίκη».
«Έχει πει η νομολογία του ΣτΕ κάτι πολύ σημαντικό. Ότι η εισαγωγή ενός τεκμηρίου το οποίο είναι μαχητό δεν συνιστά αυτό που συνήθως λένε οι νομικοί, αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Δεν μετατίθεται το βάρος της απόδειξης για την φορολογητέα ύλη από τη φορολογική διοίκηση στον φορολογούμενο. Το βάρος της απόδειξης εξακολουθεί να το φέρει η φορολογική διοίκηση.
Το μαχητό τεκμήριο έχει πει η νομολογία του ΣτΕ συνιστά κανόνα εκτίμησης των αποδείξεων εν τέλει από το δικαστή, αλλά όχι ριζική αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Εδώ νομίζω ότι θεμελιώνεται με απλό και πρακτικό τρόπο αυτό που ακούσαμε να λέγεται τεκμήριο φορολογικής ειλικρίνειας. Το βάρος της απόδειξης εξακολουθεί να βαραίνει την φορολογική Αρχή. Έστω και αν εισάγονται ειδικότεροι κανόνες» ανέφερε ο Ευαγγελος Βενιζελος και πρόσθεσε μεταξύ άλλων ότι:
«Έρχεται εδώ ο νομοθέτης του νόμου 5073 του 2023 στο άρθρο 15 παράγραφο 1 και προσκρούει στην κοινή πείρα εισάγοντας κριτήρια τα οποία στην πραγματικότητα συνδέουν το τεκμαρτό εισόδημα του ελεύθερου επαγγελματία και του επιτηδευματία με το εισόδημα του μισθωτού. Και μάλιστα ενός μισθωτού που στην πραγματικότητα τελεί σε συνθήκες εργασιακής ασφάλειας διότι δεν λαμβάνει υπόψιν του τον μισθωτό εκείνο που τελεί υπό συνθήκες ημιγκρίζας εργασίας και ανασφάλειας. Αυτό δεν προσκρούει απλώς στην κοινή πείρα, προσκρούει στη νομολογία του ΣτΕ».
Φορτσάκης: Δεν μπορεί ο έλεγχος να είναι απειλή
Τέλος ο Θεόδωρος Φορτσάκης, ομότιμος καθηγητής Φορολογικού Δικαίου ΕΚΠΑ, πρώην βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, επισήμανε μεταξύ άλλων ότι «τα νέα τεκμήρια, όπως είναι διατυπωμένες οι διατάξεις του νόμου, είναι ουσιαστικά αμάχητα, αν και θεωρητικά είναι μαχητά».
«Δεν είναι δυνατόν να σου λέει το κράτος «πλήρωσε αν θες να αποφύγεις τον έλεγχο και τους μπελάδες», δεν μπορεί ο έλεγχος να είναι μία απειλή από την πλευρά του κράτους. Πρέπει να δώσουμε βάση στις έννοιες της φορολογικής δικαιοσύνης και της καλλιέργειας της φορολογικής συνείδησης», τόνισε χαρακτηριστικά.
Βερβεσός: «Στο απυρόβλητο οι μεγάλοι φοροφυγάδες»
Μετά το πέρας της εκδήλωσης, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, σε δηλώσεις του ανέφερε πως η νέα φορολογική νομοθεσία «αναδιατάσσει το ταξικό τοπίο, καθώς αναγκάζει τους μικρούς να ενταχθούν σε μεγάλα σχήματα ή να κλείσουν τα γραφεία τους».
Ο κ. Βερβεσός πρόσθεσε επίσης πως «αφήνει στο απυρόβλητο τους μεγάλους φοροφυγάδες, στους οποίους δίνει τη δυνατότητα να πληρώσουν ένα ποσό πολύ μικρότερο από αυτό που θα έπρεπε να πληρώσουν κανονικά.
Από τη στιγμή που οι έλεγχοι δεν θα γίνονται σε όλους αλλά θα γίνονται μόνο σε αυτούς που θα δηλώσουν ότι θέλουν να ελεγχθούν, εκείνοι που θέλουν να αποφύγουν τον έλεγχο θα πληρώνουν το τεκμήριο και θα είναι καλυμμένοι».