Ο πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου καλεί πολιτικά κόμματα, βουλευτές, φορείς και πολίτες να εμπεδώσουν τη διαφάνεια ως απαραίτητη προϋπόθεση για έναν πολιτικό πολιτισμό με δημοκρατικό, προοδευτικό, κοινωνικό και συμμετοχικό πρόσημο που υπερασπίζεται την αυτονομία της πολιτικής και την αειφορία.
Σε άρθρο του στο NEWS 24/7 ο κ. Παπανδρέου αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η διαφάνεια αποτελούσε από τα αρχαία χρόνια και τώρα, βασική παράμετρο για τον έλεγχο της εξουσίας, ακόμα περισσότερο, για τον έλεγχο της αυθαιρεσίας της εξουσίας ενώ συνδέεται ευθέως με τις αρχές που διασφαλίζουν υποχρεώσεις και δικαιώματα της πολιτείας και των πολιτών: Ισονομία, Ισηγορία, Αξιοκρατία, Λογοδοσία, Δικαιοσύνη.
«Αν το πολιτικό σύστημα είχε αποδεχθεί την ανάγκη θεσμών εμπέδωσης διαφάνειας παντού, όπως η Διαύγεια, δεν θα είχαμε οδηγηθεί στα πρόθυρα μιας χρεοκοπίας και θα είχαμε αποφύγει τις οδυνηρές θυσίες στις οποίες υπεβλήθη ο ελληνικός λαός», επισημαίνει ενώ υπογραμμίζει ότι διαφάνεια και δημοκρατικός έλεγχος, αποτελούν βασική παράμετρο για την ορθολογική και έντιμη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.
«Σε αυτό το πλαίσιο, εμπνεόμενοι από το δημοκρατικό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων και έχοντας πριν από τις εκλογές του 2009 κάνει την κατάλληλη προετοιμασία, όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας, αποφασίσαμε ότι πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά όλες οι αποφάσεις, οι προμήθειες και οι δημόσιες δαπάνες, όχι σε λίθινες πλάκες, ή τείχους, αλλά στο Διαδίκτυο. Θεσμοθετήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2010, το opengov.gr, που σηματοδοτούσε την ανάγκη της ανοικτής δημοκρατικής διακυβέρνησης, καθώς και τη Διαύγεια.
Ήταν και παραμένουν δύο εμβληματικές δράσεις ανοιχτής διακυβέρνησης, από τις πολλές που δημιουργήθηκαν από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εκείνη την εποχή και εμπέδωναν την έννοια της διαφάνειας και του δημοκρατικού ελέγχου. Δύο βασικών παραμέτρων που κρίνουν ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος δικαίου», σημειώνει και υπενθυμίζει σειρά προοδευτικών, όπως αναφέρει, μεταρρυθμίσεων, μεταξύ των οποίων, την Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, την Ενιαία Αρχή Μισθοδοσίας και το Μητρώο Δημοσίων Υπαλλήλων, το Σύστημα Διαχείρισης Αποδείξεων και Λοιπών Φορολογικών Στοιχείων, τον Εισαγγελέα κατά του Οικονομικού Εγκλήματος, την Ανάρτηση κάθε Νομοσχεδίου στο Διαδίκτυο για Δημοκρατική Διαβούλευση, το ΓΕΜΗ, το TAXISNET, την Ηλεκτρονική Διαχείριση της Διακίνησης Καυσίμων - που δυστυχώς εγκαταλείφθηκε από όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν.
Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, η Διαύγεια, αυτή η προοδευτική θεσμική παρέμβαση που υλοποιήθηκε το 2010, δυστυχώς λειτουργεί μέχρι σήμερα χωρίς καμία ουσιαστική αναβάθμιση, ενώ παρά τη συνειδητή προσπάθεια υποβάθμισής της, από το 2010 μέχρι τώρα έχουν αναρτηθεί στη Διαύγεια σχεδόν 55 εκατομμύρια πράξεις. Τον τελευταίο μήνα, αναρτώνται 20 χιλιάδες πράξεις ανά ημέρα.
Ο κ. Παπανδρέου ασκεί έντονη κριτικήστη κυβέρνηση επειδή προσπαθεί να δηλώσει ότι, ενώ το open.gov, η ανοιχτή ηλεκτρονική διακυβέρνηση, δημιουργήθηκε το 2009, είναι δικό της έργο.
Επισημαίνει ως πιο βασική διαφορά των δράσεων που προωθεί η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις της περιόδου 2009-11, το γεγονός ότι δεν προωθούνται δράσεις που κάνουν τη συλλογική μας ζωή δικαιότερη. «Παρατηρούμε», γράφει ο κ. Παπανδρέου ότι, «εγκαταλείπονται λειτουργίες ελέγχου της εξουσίας, που είχαμε εισαγάγει με τις μεταρρυθμίσεις και συνιστούσαν μια συστημικού τύπου θετική ανατροπή, καθώς εμπεδώνουν τη διαφάνεια για τις πράξεις όλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η α λα καρτ λειτουργία της Διαύγειας από την κυβέρνηση, την αυτοδιοίκηση και τους οργανισμούς του δημοσίου.
Δυστυχώς όμως, βλέπουμε και κάτι ακόμη πιο ανησυχητικό, η σύγχρονη τεχνολογία να χρησιμοποιείται για άνομες ενέργειες, όπως η παρακολούθηση και ο έλεγχος της προσωπικής ζωής πολιτών, αντί ο πολίτης να ελέγχει τις αποφάσεις της κυβέρνησης».
Παραθέτει σειρά προτάσεων για αναβάθμιση της Διαύγειας και της Ανοιχτής Διακυβέρνησης οι οποίες, όπως αναφέρει, ούτε τεράστιες επενδύσεις απαιτούν, ούτε πολυτελή τεχνολογία. Αλλά μόνο πολιτική βούληση.
«Απευθύνομαι σε όλα τα πολιτικά κόμματα και σε όλους τους βουλευτές, αλλά και σε φορείς που εργάζονται για την εμπέδωση της διαφάνειας στη δημόσια ζωή, να δεσμευθούμε όλοι ότι θα ενισχύσουμε με κάθε τρόπο τη διαφάνεια στον δημόσιο τομέα, με σεβασμό πάντα στα προσωπικά δεδομένα του καθενός, αξιοποιώντας για το σκοπό αυτό τη μέχρι σήμερα εμπειρία.
Να δεσμευθούμε ότι, η εμπέδωση διαφάνειας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για έναν πολιτικό πολιτισμό με δημοκρατικό, προοδευτικό, κοινωνικό και συμμετοχικό πρόσημο που υπερασπίζεται την αυτονομία της πολιτικής και την αειφορία.
Προτείνω να προχωρήσουμε άμεσα στην αναβάθμιση της Διαύγειας. Να αποδείξουν έμπρακτα οι πολιτικές δυνάμεις, με την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων για την αναβάθμιση της Διαύγειας από τώρα, αν πράγματι πιστεύουν στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας και στην προάσπισή της, ως ζήτημα ζωτικής σημασίας στην εποχή μας, για την εμπέδωση τελικά, κοινωνικής δικαιοσύνης και κράτους δικαίου.
Η δέσμευση αυτή, ας αποτελέσει και κριτήριο για την αξιολόγηση κομμάτων και υποψηφίων που ζητούν την ψήφο του πολίτη στις εκλογές. Ας αξιολογηθούμε όλοι», καταλήγει στο εκτενές άρθρο του ο Γιώργος Παπανδρέου.