Διαψεύσθηκαν οι ελπίδες των επιχειρήσεων για μια αυτόματη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης μικρών χρεών (έως 50.000 ευρώ), καθώς οι τράπεζες θα έχουν δικαίωμα βέτο στη διαδικασία αξιολόγησης της βιωσιμότητας των οφειλετών.
Αρχική πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να αξιολογείται η βιωσιμότητα επιχειρήσεων και επαγγελματιών μόνο με βάση τα οικονομικά στοιχεία της τελευταίας τριετίας, χωρίς τη χρονοβόρα διαδικασία της σύνταξης έκθεσης βιωσιμότητας, που ακολουθεί σε περιπτώσεις μεγαλύτερου ύψους οφειλών σε τράπεζες, εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και ιδιώτες πιστωτές.
Όμως, προς δυσάρεστη έκπληξη των επιχειρηματιών, στην Κοινή Υπουργική Απόφαση που εξέδωσαν οι υπουργοί Οικονομικών, Οικονομίας και Εργασίας, η αυτόματη διαδικασία έδωσε τη θέση της σε μια… ημιαυτόματη διαδικασία, όπου οι τράπεζες διατηρούν το τελικό βέτο για τη βιωσιμότητα του οφειλέτη επιχειρηματία.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνουν στο Σin έμπειροι λογιστές, η προβλεπόμενη διαδικασία είναι αυτόματη κατά το ένα μέρος της, όμως υπάρχει ένα δεύτερο στάδιο «φιλτραρίσματος» της βιωσιμότητας του οφειλέτη από τις τράπεζες, με τα δικά τους κριτήρια.
Ένας οφειλέτης μπορεί να κριθεί βιώσιμος, εάν εμφανίζει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBIDTA) κατά την τελευταία χρήση ή σε δύο από τις τρεις τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης και αν το σύνολο των οφειλών που απομένει μετά την διαγραφή προστίμων δεν ξεπερνά το οκταπλάσιο του EBITDA.
Δηλαδή, για να ρυθμίσει κανείς ένα χρέος 50.000 ευρώ, θα πρέπει να έχει EBITDA τουλάχιστον 6.250 ευρώ. Αν τα κέρδη είναι χαμηλότερα από το ποσό αυτό δεν θα θεωρείται βιώσιμος ο δανειολήπτης και η αίτηση θα απορρίπτεται.
Σημειώνεται ότι, για την εφαρμογή της ρύθμισης, λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό που προκύπτει από τη σύγκριση των εξής ποσών: α) του καθαρού αποτελέσματος προ φόρων τόκων και αποσβέσεων της τελευταίας χρήσης και β) του μέσου όρου των δύο (2) πλέον θετικών καθαρών αποτελεσμάτων προ φόρων τόκων και αποσβέσεων από τις τρεις (3) τελευταίες χρήσεις.
Όμως, ακόμη και αν περάσει αυτά τα τεστ ο οφειλέτης, οι πιστωτές διατηρούν το δικαίωμα να κάνουν δική τους αξιολόγηση βιωσιμότητας. Εάν πιστωτής στον οποίο οφείλεται το 50% των χρεών κρίνει μη βιώσιμο τον οφειλέτη, το Δημόσιο δεν θα κάνει καμία πρόταση ρύθμισης των οφειλών, στο πλαίσιο της απλοποιημένης διαδικασίας.
Στην πράξη, όπως αναφέρουν λογιστές, αυτή η ρύθμιση αποτελεί «όπλο» στα χέρια των τραπεζών, αφού το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία δεν αναμένεται να μπουν στον κόπο να προχωρήσουν σε εξατομικευμένη αξιολόγηση βιωσιμότητας. Εξάλλου, στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων με μικρά χρέη, μέχρι 50.000 ευρώ, κατά κανόνα οι τράπεζες είναι οι κύριοι πιστωτές, με το 50% των οφειλών, και αυτές αναμένεται ότι θα κάνουν χρήση του κανόνα που επιτρέπει «βέτο» από πιστωτή με τουλάχιστον 50% των οφειλών.
Ουσιαστικά, η Κοινή Υπουργική Απόφαση «μπλέκει» τη διαδικασία ρύθμισης χρεών με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, που θα μπορούσε να είναι πολύ πιο γρήγορη και αποτελεσματική αν εφαρμοζόταν μόνο η αυτόματη αξιολόγηση βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, σημειώνουν λογιστές.