Η Όλια Σκάτσκοβα και ο γιος της, ο 11χρονος Ντένις, βγήκαν από το θωρακισμένο όχημα το οποίο τους είχε μόλις απομακρύνει από την πόλη τους, το Τορέτσκ, κοντά στις γραμμές του μετώπου όπου διεξάγονται σφοδρές μάχες μεταξύ των ουκρανικών και των ρωσικών δυνάμεων.
Με τον πόλεμο να οδεύει προς τη δεύτερη επέτειό του, εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν ήδη διαφύγει αναζητώντας την ασφάλεια, ενώ πολλοί άλλοι που υπέμειναν τους κινδύνους των πυρών του πυροβολικού και των ελεύθερων σκοπευτών ακόμα απομακρύνονται.
Για την Σκάτσκοβα, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν όταν ο γιος της της είπε ότι φοβάται λόγω των συνεχών βομβαρδισμών σε κοντινή απόσταση.
«Το παιδί μου άρχισε να νιώθει τρομοκρατημένο…ήταν τρομακτικό», δήλωσε σε καταφύγιο στην Κοστιαντινίβκα, μια πόλη στην περιοχή του Ντονέτσκ, σε απόσταση περίπου 7 χιλιομέτρων από τη γραμμή του μετώπου και το πρώτο σημείο στο οποίο καταφεύγουν πολλοί άμαχοι που θέλουν να γλιτώσουν από τον πόλεμο. «Έτσι αποφάσισα να φύγω».
Η μητέρα της, 69 ετών, έμεινε πίσω.
«Η μητέρα μου δεν ήθελε να φύγει», δήλωσε η Σκάτσκοβα στο Reuters, ενώ θυμάται ότι εκείνη της είπε ότι δεν θέλει να της είναι βάρος.
Η Μόσχα αρνείται ότι στοχοθετεί αμάχους αλλά η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δηλώνει ότι περίπου 5 εκατ. Ουκρανοί έχουν μετακινηθεί σε άλλα σημεία της χώρα εξαιτίας της ρωσικής εισβολής. Πολλοί είναι από την περιοχή του Ντονέτσκ, που έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλη περιφέρεια από τις συγκρούσεις.
Η Τετιάνα Σέρμπακ, εθελόντρια που βοηθά στη λειτουργία του καταφυγίου από τον Μάρτιο, έφυγε από την πόλη του Μπαχμούτ στο ανατολικό τμήμα της χώρας, στις 24 Φεβρουαρίου φέτος –την πρώτη επέτειο από την εισβολή της Ρωσίας.
Η Σέρμπακ δήλωσε ότι υπάρχουν 80 θέσεις στο κέντρο για τους εσωτερικά εκτοπισμένους και εκτίμησε ότι έχει δει περίπου 700 ανθρώπους να περνούν τις πόρτες του.
Οι οικογένειες με παιδιά μένουν συνήθως για λίγες ημέρες, ενώ για ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας είναι δυσκολότερο να βρεθούν μόνιμα καταλύματα και μερικές φορές μένουν για μήνες. «(Οι μεγαλύτεροι) δεν θέλουν να πάνε πουθενά», δήλωσε η ίδια. «Πολλοί θέλουν να είναι κοντά στο νεκροταφείο, όπως λένε, κοντά στους συγγενείς τους. Πιστεύουν ότι θα τα καταφέρουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους».
‘ΑΦΗΣΤΕ ΜΕ ΝΑ ΠΕΘΑΝΩ ΕΔΩ’
Για την 81ετών Μαρία Μαλιερένκο, που γεννήθηκε στην πόλη Τσάσιβ Γιαρ, στη γραμμή του μετώπου, το να αφήσει το διαμέρισμά της ήταν μια δύσκολη επιλογή, ακόμα και όταν τα παράθυρα και οι πόρτες είχαν διαλυθεί από τους βομβαρδισμούς.
«Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έφευγα. Έλεγα, ‘αφήστε με να πεθάνω εδώ’. Αλλά δεν μπορείς να επιβιώσεις χωρίς άλλους ανθρώπους, εάν δεν υπάρχει κανείς εδώ», δήλωσε.
Η συγκάτοικός της, η Γιούλια Νικόνοβα, απομακρύνθηκε τον Απρίλιο από το Μπαχμούτ, μια πόλη που έπεσε στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων ύστερα από κάποιες εκ των σφοδρότερων και πιο αιματηρών συγκρούσεων από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Η 76χρονη χτυπήθηκε στο χέρι από τη σφαίρα ενός ελεύθερου σκοπευτή και παρέμεινε εκεί τραυματισμένη για τρεις ημέρες. Ουκρανοί στρατιώτες που την έσωσαν της είπαν ότι θα είχε πεθάνει αν έμενε για δύο ακόμα ημέρες. «Στο τέταρτο και τον πέμπτο όροφο, οι τοίχοι μεταξύ των διαμερισμάτων έπεφταν σαν ντόμινο», δήλωσε, ξαναφέρνοντας στη μνήμη της τον τρόμο των συγκρούσεων που κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος του Μπαχμούτ.
Στο διπλανό δωμάτιο στο κέντρο φιλοξενίας, η Σκάτσκοβα και ο Ντένις προσπαθούν να βολευτούν στο προσωρινό τους σπίτι ενώ περιμένουν ένα πιο μόνιμο κατάλυμα αλλού.
Ο Ντένις πλησίασε δύο άλλα αγόρια και είπε: «Θες να γίνουμε φίλοι;»,
Η απάντηση ήταν καταφατική.
«Είναι η πρώτη φορά που φεύγω από το Τορέτσκ», δήλωσε στους νέους του φίλους.
