Σχεδόν 50 χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του στα αγγλικά, το αυτοβιογραφικό παιδικό βιβλίο της Γερμανίδας Γιούντιτ Κερ «Όταν ο Χίτλερ έκλεψε το ροζ κουνέλι», γίνεται κινηματογραφική ταινία.
Η ιστορία πλέκεται με επίκεντρο τη βιαστική φυγή μιας εβραϊκής οικογένειας από τη Γερμανία του Χίτλερ.
Η μικρή Άννα είναι απελπισμένη και ξεσπά σε δάκρυα. Οι γονείς της τής έδωσαν μια επιλογή: μόνο ένα παιχνίδι μπορεί να πάρει μαζί της στην Ελβετία. Το αγαπημένο της ροζ κουνέλι - ή το πιο παλιό, ένα παιχνίδι που έχει από μωρό. Η εννιάχρονη Άννα αποφασίζει τελικά με βαριά καρδιά να μην πάρει το κουνέλι. Αυτό θα παραμείνει στη Γερμανία.
Για πολλά παιδιά και εφήβους η αρχική σκηνή της ιστορίας είναι οικεία. Για τη μικρή Άννα η απώλεια του κουνελιού κυριαρχούσε στις σκέψεις της - πρώτα στη Ζυρίχη, στη συνέχεια στο Παρίσι και αργότερα στο Λονδίνο, όπου έζησε τις επόμενες δεκαετίες, μεγάλωσε και διέπρεψε ως συγγραφέας.
Το βιβλίο «Όταν ο Χίτλερ έκλεψε το ροζ κουνέλι» ήταν ένα σχολικό ανάγνωσμα διαδεδομένο σε πολλά μέρη του κόσμου. Διαβάστηκε και από πολλούς ενήλικες, επειδή η συγγραφέας του είχε γίνει ήδη γνωστή από άλλα βιβλία και πολλοί θέλησαν να διαβάσουν και το πρώτο της.
Η αυτοβιογραφική ιστορία της Κερ εκδόθηκε πρώτη φορά στα αγγλικά το 1971. Δύο χρόνια αργότερα μεταφράστηκε στα γερμανικά από την Ανεμαρί Μπελ, τη σύζυγο του νομπελίστα Χάινριχ Μπελ. Το 1978 η ιστορία μεταφέρθηκε στη γερμανική τηλεόραση.
Μετά από σχεδόν μισό αιώνα έγινε και κινηματογραφική ταινία από την Κάρολιν Λινκ, βραβευμένη με Όσκαρ σκηνοθεσίας το 2003 για την ταινία της «Πουθενά στην Αφρική». Το φιλμ έκανε πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες του Βερολίνου στις 8 Δεκεμβρίου.
Η υπόθεση
Η Άννα ζει με τους γονείς της και τον μεγαλύτερο αδερφό της στο Βερολίνο. Ο πατέρας της είναι γνωστός δημοσιογράφος, ο οποίος επικρίνει τον Αδόλφο Χίτλερ και τους Ναζί.
Η αρχή της ταινίας διαδραματίζεται λίγο πριν από τις γερμανικές εκλογές τον Μάρτιο του 1933, οι οποίες θα φέρουν τον Χίτλερ στην εξουσία. Οι γονείς της Άννας γνωρίζουν τον κίνδυνο που διατρέχουν λόγω της δουλειάς του πατέρα της αλλά και της εβραϊκής καταγωγής τους. Αποφασίζουν να φύγουν εσπευσμένα το Βερολίνο και να καταφύγουν στη Ζυρίχη της Ελβρτίας..
Η οικογένεια ετοιμάζεται άρον-άρον. Πρέπει να φύγει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και αθόρυβα. Οι βαλίτσες γεμίζουν βιαστικά - μαζί τους μπορούν να πάρουν μόνο τα βασικά. Και το κουνέλι πρέπει να παραμείνει στη Γερμανία.
Μία «χριστουγεννιάτικη ταινία» για τον αντισημιτισμό;
Η Κερ δίνει μία ισχυρή λογοτεχνική εικόνα για την απώλεια της πατρίδας της και τον αποχωρισμό της από το λούτρινο παιχνίδι, το οποίο συμβολίζει τις παιδικές αναμνήσεις της στο Βερολίνο.
«Οταν το πωτοδιάβασα, ήμουν έκπληκτη με την ελαφρότητα της ιστορίας», αναφέρει η σκηνοθέτις Κάρολιν Λινκ. «Πρόκειται για μια ιστορία που αφορά στον εκτοπισμό και τη φυγή από τη ναζιστική Γερμανία, αλλά με τόνο αισιόδοξο, σχεδόν ανέμελο». Είναι ένα βιβλίο με θέμα τον Εθνικοσοσιαλισμό, τον εκτοπισμό και τον αντισημιτισμό - σε «αισιόδοξο τόνο»;
Η Γιούντιτ Κερ έγραψε ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά, οπότε το παιδικό πρίσμα στην αφήγηση ήταν σημαντικό γι' αυτήν. Άλλωστε στόχος της ήταν να φέρει τους νεαρούς αναγνώστες πιο κοντά σε ένα θέμα που δεν είναι καθόλου παιδικό: τη φρίκη της ναζιστικής εποχής.
Το κατάφερε, καθώς το βιβλίο έχει σημειώσει πάνω από ένα εκατομμύριο πωλήσεις μέχρι σήμερα. Η ιστορία της οικογένειας αποδίδεται ουδέτερα, δίχως σαφή πολιτική στάση. Ίσως αυτή να είναι και η σωστή προσέγγιση για να μεταφέρει κανείς στα παιδιά την ιστορία της περιόδου εκείνης, όχι με εικόνες τρόμου και φρίκης…
Παρόλα αυτά ο διανομέας προώθησε την ταινία κατά την προβολή της στους κινηματογράφους με το -ατυχές- σύνθημα «Μια χριστουγεννιάτικη ταινία για όλη την οικογένεια». Ομως,μια ταινία για τον εκτοπισμό, τον αντισημιτισμό και την ξενοφοβία φαντάζει περισσότερο σενάριο τρόμου, παρά…«χριστουγεννιάτικη ψυχαγωγική ιστορία».
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle