Σε τεράστια απόσταση, που δεν δικαιολογεί μεγάλη αισιοδοξία για άμεση συμφωνία για το χρέος, παραμένουν η Γερμανία και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς αρχίζουν οι κρίσιμες διαβουλεύσεις στην Ουάσιγκτον. Η δυστοκία στη διαπραγμάτευση μεταξύ των δανειστών φέρνει εκ των πραγμάτων στο προσκήνιο τα σενάρια για νέο μνημόνιο μετά τις γερμανικές εκλογές, χωρίς συμμετοχή του Ταμείου.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μιλώντας χθες στην Ουάσιγκτον εμφανίσθηκε μεν... κατά συνθήκη αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί μια συμφωνία με το ΔΝΤ για την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όμως, σχολίασε με αρκετά καυστική ειρωνεία τις προβλέψεις του Ταμείου για τα πλεονάσματα της Ελλάδας και την απαίτησή του να μην υιοθετούν υπερβολικά υψηλοί στόχοι.
«Ατυχώς για το ΔΝΤ, τα τελευταία δύο χρόνια οι προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι πιο ρεαλιστικές», είπε χαρακτηριστικά ο Γερμανός υπουργός. Αυτή η δήλωση δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως ευνοϊκή για τις ελληνικές θέσεις: αυτό που θέλει να υπογραμμίσει ο κ. Σόιμπλε, επισημαίνοντας τις αστοχίες του Ταμείου, είναι ότι η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να φθάσει σε μεγάλα πλεονάσματα, άρα να μην απαιτηθεί και μεγάλη ελάφρυνση του χρέους της.
Η στάση του Γερμανού υπουργού, που επιμένει στη συνταγή της σκληρής και με μεγάλη χρονική διάρκεια λιτότητας στην Ελλάδα, ώστε να αποφύγουν οι Ευρωπαίοι πιστωτές τα βάρη μιας σοβαρής αναδιάρθρωσης του χρέους, είναι πολύ δύσκολο να συμβιβασθεί με τη σταθερή επιμονή του ΔΝΤ σε χαμηλό στόχο για το πλεόνασμα.
Κινούμενη στο ίδιο μήκος κύματος με όλες τις προηγούμενες δηλώσεις της, η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε χθες: «Για το θέμα της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους, που, όπως γνωρίζετε είναι μέρος κάθε προγράμματος που υποβάλλω στο Συμβούλιο, παραμένει η ανάγκη να συζητήσουμε και να καταλάβουμε τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, που θα τεθεί στην ελληνική οικονομία, ο οποίος, κατά την άποψή μας, και προκειμένου να οδηγηθούμε σε βιωσιμότητα, θα πρέπει να είναι λογικός. Αυτός ο στόχος θα προσδιορίσει και σε ποιο βαθμό θα χρειασθεί να αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος, για να γίνει βιώσιμο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα».
"Δίνουμε δώρο 10 δισ."!
Με πιο σαφή τρόπο από τον Β. Σόιμπλε, ο επίσης Γερμανός επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, απάντησε αρνητικά στις πιέσεις του ΔΝΤ για μια σοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους, υπογραμμίζοντας ότι ήδη οι όροι χρηματοδότησης της χώρας από το μηχανισμό είναι πολύ ευνοϊκοί και η Ελλάδα εξοικονομεί κάθε χρόνο 10 δισ. ευρώ, ή 6% του ΑΕΠ.
«Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα στήριξης στην ιστορία μας. Έτσι, όσοι ρωτούν πότε θα υπάρξει αναδιάρθρωση χρέους για την Ελλάδα μάλλον δεν έχουν κοιτάξει καλά τους αριθμούς. Δίνουμε δώρο 6% του ΑΕΠ της στην Ελλάδα κάθε χρόνο», τόνισε χαρακτηριστικά ο Κλάους Ρέγκλινγκ.
Στο κρίσιμο ερώτημα για το αν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος, ο κ. Ρέγκλινγκ απάντησε απορρίπτοντας, ουσιαστικά, τις αιτιάσεις του Ταμείου περί μη βιωσιμότητας: «Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση σε αυτό. Εξαρτάται από τις εκτιμήσεις που κάνει κάποιος. Τα δάνειά μας είναι εξαιρετικά μακροπρόθεσμα, με τις τρεις τελευταίες πληρωμές της Ελλάδας προς τον ESM να λαμβάνουν χώρα το 2060. Πολλά μπορούν να συμβούν έως τότε. Επομένως, δανείζουμε με εντελώς διαφορετικό τρόπο σε σύγκριση με το ΔΝΤ. Σε εμάς παίζει σημαντικό ρόλο και η προσφορά αλληλεγγύης σε χώρες που έχουν χάσει τη δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές».
Αφήνοντας να εννοηθεί ότι θέμα του χρέους δεν είναι επείγον να συζητηθεί τώρα, ο κ. Ρέγκλινγκ υπογράμμισε: «Δεν υπάρχει καμία δαμόκλειος σπάθη χρέους πάνω από την Ελλάδα, ανεξάρτητα από τι διαβάζετε σε ορισμένες εφημερίδες. Ήδη, έχουν εφαρμοσθεί μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους, ενώ σημαντικό βάρος ανέλαβε και ο ιδιωτικός τομέας το 2012, ο οποίος δέχθηκε “κούρεμα” του χρέους που είχε στην κατοχή του. Αυτή τη στιγμή έχουμε εφαρμόσει μέτρα για μείωση του επιτοκιακού κόστους αλλά και του ορίζοντα αποπληρωμής. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, με δεδομένο ότι οι δόσεις αποπληρωμής είναι περιορισμένες».
Το σχέδιο "Β"
Οι δηλώσεις Σόιμπλε και Ρέγκλινγκ, όπως και η επιμονή του Ταμείου στις θέσεις του για χαμηλά πλεονάσματα, εκ των πραγμάτων προσγειώνουν τις προσδοκίες ότι τον Μάιο, ή ακόμη και στο Eurogroup του Ιουνίου, θα επιτευχθεί μια συμφωνία για το χρέος, που θα επιτρέψει τη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.
Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει ο φόβος ότι θα ενεργοποιηθεί το ευρωπαϊκό σχέδιο «Β»: να υπάρξει μια χρηματοδότηση-γέφυρα από τον ESM, ώστε να αποπληρωθούν χωρίς προβλήματα και μεγάλη επιβάρυνση της οικονομίας τα τοκοχρεολύσια του Ιουλίου και να συζητηθεί μετά τις γερμανικές εκλογές ένα νέο πρόγραμμα, χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, άρα και χωρίς να τίθεται ζήτημα άμεσων αποφάσεων για την ελάφρυνση του χρέους.
Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ο Β. Σόιμπλε επανέλαβε και χθες τα γνωστά σχέδιά του για τη μετατροπή του ESM σε νομισματικό ταμείο της ευρωζώνης, τονίζοντας μάλιστα ότι στα επόμενα προγράμματα δανεισμού χωρών της ευρωζώνης (σ.σ.: όπως θα ήταν και ένα τέταρτο ελληνικό πρόγραμμα) το ΔΝΤ δεν θα έχει συμμετοχή.
Η ενεργοποίηση του σχεδίου «Β» θα ήταν καταστροφική πολιτικά για την ελληνική κυβέρνηση και πιθανό να οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές. Όμως, από τη σκοπιά του κ. Σόιμπλε έχει νόημα: θα εμφανισθεί προεκλογικά ως ανυποχώρητος υπερασπιστής των γερμανικών συμφερόντων, δίνοντας «πόντους» στους Χριστιανοδημοκράτες, χωρίς μάλιστα να υπάρξει μια μείζονα κρίση, αφού η Ελλάδα, με τη χρηματοδότηση-γέφυρα δεν θα φθάσει στο όριο της χρεοκοπίας.
Επιπλέον, με την ενεργοποίηση του σχεδίου «Β» και την έξωση του ΔΝΤ το Βερολίνο θα απέφευγε την πρώτη αναδιάρθρωση χρέους επίσημων πιστωτών στην ευρωζώνη, ώστε να μη δημιουργηθεί ένα επικίνδυνο, για τα γερμανικά συμφέροντα, προηγούμενο. Δυστυχώς, από την οπτική γωνία του υπουργού Οικονομικών φαίνεται ότι είναι πολύ πιο επωφελής η ρήξη με το Ταμείο, από μια συμφωνία ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους...