Θεωρώντας περίπου βέβαιο ότι η αξιολόγηση κλείνει σήμερα στο Eurogroup, η ελληνική πλευρά αναμένει επιπλέον από το Συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης μια απόφαση για εκταμίευση της δόσης και μια πολιτική δήλωση που θα προδιαγράφει σύντομη λύση για το χρέος και ένταξη στο QE. Όμως οι τελευταίες διαρροές από την Κομισιόν και οι δηλώσεις Γερμανών αξιωματούχων δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας.
«Ολα παραμένουν ανοιχτά, μέχρι να συμφωνηθούν όλα μαζί την τελευταία στιγμή», είναι το μήνυμα από τις Βρυξέλλες, ενώ λίγες ώρες πριν από τη συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ επικρατεί η εντύπωση ότι θα χρειασθεί να γίνει άλλο ένα έκτακτο Εurogroup, πριν από το προγραμματισμένο στις 15 Ιουνίου. Ο λόγος είναι ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος προκειμένου να δοθούν εγκρίσεις από εθνικά κοινοβούλια για να γίνει εκταμίευση δόσης πριν από τα μέσα Ιουλίου, όταν η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει συνολικά περί τα 7 δισ. για λήγοντα ομόλογα και τόκους.
Πριν καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, οι ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης θα έχουν στα χέρια τους μια πρώτη πρόχειρη έκθεση των Θεσμών και του EWG, που επιβεβαιώνει ότι με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου ολοκληρώθηκε η υλοποίηση των περίπου 140(!) προαπαιτούμενων.
Το κομβικό ζήτημα
Ανησυχία υπάρχει για το θέμα της εκταμίευσης της δόσης, καθώς Γερμανία και Ολλανδία έχουν διαμηνύσει ότι τα κοινοβούλια τους δεν μπορούν να εγκρίνουν νέα δόση για την Ελλάδα, χωρίς τουλάχιστον μια δεσμευτική δήλωση του ΔΝΤ για συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Όμως η δήλωση αυτή προϋποθέτει συμφωνία για το χρέος.
Αυτό είναι το κομβικό ζήτημα, καθώς παραμένουν αγεφύρωτες οι διαφορές απόψεων μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας. Οι αποφάσεις για ελάφρυνση χρέους συναρτώνται πλέον με τις εκτιμήσεις-προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης που θα παρουσιάσει η ελληνική οικονομία, όχι μόνο τα επόμενα χρόνια αλλά μέχρι το…2060!
Όπως επισήμαιναν σήμερα παράγοντες της Κομισιόν στις Βρυξέλλες, βασικό εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνίας παραμένει ότι οι Θεσμοί δεν έχουν συμφωνήσει πάνω σε ένα σενάριο προβλέψεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια, με βάση το οποίο πρέπει να καθορισθούν οι στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος και το μέγεθος της απαιτούμενης ελάφρυνσης χρέους, προκειμένου να θεωρηθεί βιώσιμο και με τα κριτήρια του ΔΝΤ.
Τα βασικά σενάρια είναι δύο:
• Το ευρωπαϊκό, που βασίζεται στις προβλέψεις της ΕΕ για ανάπτυξη 2,1% φέτος, 2,5% το 2018 και θετικούς ρυθμούς μέχρι το 2060. Σύμφωνα με αυτό, τα μέτρα που συμφωνήθηκαν τον Μάιο του 2016 είναι αρκετά για να μετατρέψουν το ελληνικό χρέος σε βιώσιμο. Η Ελλάδα πρέπει να τηρεί τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας μέχρι το 2060 για να εφαρμόζεται η ελάφρυνση του χρέους, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα θα κυμαίνονται από 2% έως 2,6% μέχρι το 2060. Αυτό το σενάριο το υποστηρίζει η Γερμανία, καθώς δεν απαιτεί πρόσθετα μέτρα πέραν των ήδη συμφωνηθέντων.
• Το σενάριο του ΔΝΤ βασίζεται σε πολύ πιο συντηρητικές εκτιμήσεις από αυτές των ευρωπαϊκών Θεσμών και προβλέπει μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης κοντά στο 1% μακροπρόθεσμα. Με βάση αυτή την πρόβλεψη το ΔΝΤ επιμένει ότι ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος πρέπει από το 2023 να πέσει στο 1,5% του ΑΕΠ (από το 3,5%).
Αυτές οι διαφορές απόψεων-εκτιμήσεων είναι δύσκολο να γεφυρωθούν ή να υπερκερασθούν. Παραμένει λοιπόν ερωτηματικό το πώς θα κλείσει αυτό το ζήτημα, που είναι κλειδί για τις τελικές αποφάσεις ελάφρυνσης χρέους.
Οι εκταμιεύσεις
Προς το παρόν, ιδιαίτερα σημαντικό θέμα θεωρείται και η έγκαιρη εκταμίευση της δόσης. Οι επικεφαλής του ESM διαβεβαίωναν την περασμένη εβδομάδα την Αθήνα ότι από τη στιγμή που θα ψηφιστούν τα μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης, μπορεί να θεωρεί βέβαιη την κάλυψη των υποχρεώσεων που έχει για τον Ιούλιο.
Ωστόσο στο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο ανησυχούν ακόμη ότι μπορεί τελικά η δόση να… τεμαχισθεί σε υποδόσεις, με νέα κάθε φορά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση τους.
Στην Αθήνα θεωρούν πολύ σημαντικό να γίνει εφ άπαξ εκταμίευση των 7 δισ. ευρώ. Αυτό θα έδινε στις αγορές σήμα ότι δεν υπάρχει ούτε καν θεωρητικός κίνδυνος αθέτησης πληρωμών και ότι είναι πλέον θέμα λίγου χρόνου να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες με τους δανειστές και να ενταχθεί η χώρα στο QE.