Το μικρό βασίλειο του Μπουτάν, στα Ιμαλάια, ανυπομονεί να αποχωρήσει φέτος από την ομάδα των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (ΛΑΧ) του κόσμου, την ώρα που οι υπόλοιπες ανησυχούν μήπως χάσουν τα προνόμια που απολαμβάνουν έχοντας αυτό το καθεστώς.
Στις 13 Δεκεμβρίου, το κρατίδιο των 800.000 κατοίκων, που είναι γνωστό για τον δείκτη Ακαθάριστης Εγχώριας Ευτυχίας, θα γίνει η έβδομη χώρα που αποχωρεί από αυτήν την ομάδα χωρών, την οποία συγκρότησε ο ΟΗΕ το 1971.
«Είναι τιμή μας και υπερηφανευόμαστε πολύ» είπε ο πρωθυπουργός του Μπουτάν, ο Λοτάι Τσέρινγκ, στο περιθώριο της συνόδου των ΛΑΧ που ολοκληρώθηκε σήμερα στην Ντόχα.
Ωστόσο, οι ηγέτες των 45 άλλων χωρών της ομάδας αυτής δεν βιάζονται πολύ να την εγκαταλείψουν αφού ξέρουν ότι τρία χρόνια αργότερα θα χάσουν τα εμπορικά προνόμια και τις επιχορηγήσεις που λαμβάνουν .
Το Μπανγκλαντές, το Νεπάλ, η Αγκόλα, το Λάος, τα νησιά Σολομώντος και το Σάο Τομέ αναμένεται να κάνουν αυτό το βήμα μέχρι το 2026, ωστόσο η Αγκόλα και τα νησιά Σολομώντος ψάχνουν ήδη τρόπο για να καθυστερήσουν την έξοδό τους.
«Προσαρμογή»
Χάρη στις εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος που παράγεται από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια του βασιλείου, το κατά κεφαλήν εισόδημα στο Μπουτάν έφτασε τα 3.800 δολάρια ετησίως, δηλαδή 30% υψηλότερο σε σύγκριση με τη γειτονική Ινδία. Όμως η πανδημία και ο πληθωρισμός αύξησαν τις δαπάνες, αναγκάζοντας πέρσι την κυβέρνηση να απαγορεύσει την εισαγωγή αυτοκινήτων για να εμποδίσει την εξαγωγή συναλλάγματος.
«Όλα είναι θέμα προσαρμογής», είπε ο Τσέρινγκ. Πιστεύω ότι θα χάσουμε κάποιες ενισχύσεις αλλά θα έχουμε περισσότερες εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες. Είναι μέρος του παιχνιδιού», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Για το Μπανγκλαντές, η «άνοδος» στη μεγαλύτερη κατηγορία είναι επίσης ένα εθνικής υπερηφάνειας. Η υφαντουργία κατέστησε αυτή τη χώρα των 170 εκατομμυρίων κατοίκων της Νότιας Ασίας μεγάλη εξαγωγική δύναμη και το κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της είναι υψηλότερο από αυτό της Ινδίας. Οι αναλυτές πάντως προειδοποιούν ότι οι εξαγωγές θα περιοριστούν όταν θα χαθούν τα προνόμια που απολαμβάνουν οι ΛΑΧ.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών του Μπανγκλαντές, ο Αρνταρσίρ Καμπίρ, διαβεβαίωσε ότι η χώρα του είναι αποφασισμένη να κάνει το άλμα προς τα εμπρός. Η απώλεια του «σήματος» ΛΑΧ προσφέρει αξιοπιστία και «προσελκύει επενδύσεις από τις μεγάλες χώρες του κόσμου», σχολίασε.
«Δεν μπορούμε να παραμείνουμε αιωνίως στην κατηγορία ΛΑΧ», είπε και ο πρωθυπουργός του Νεπάλ, Ναραγιάν Κάτζι Σρέστα.
"Καταστροφή"
Για να ανέβουν στην κατηγορία των ΧΜΕ, των χωρών μεσαίου εισοδήματος, οι υποψήφιες πρέπει να επιτύχουν ορισμένους στόχους, κυρίως να έχουν ακαθάριστο εθνικό εισόδημα μεγαλύτερο των 1.222 δολαρίων ετησίως. Στη συνέχεια, οι Επιτροπές των Ηνωμένων Εθνών εξετάζουν τους φακέλους τους, μια διαδικασία που μπορεί να κρατήσει χρόνια.
Οι Μαλδίβες βγήκαν από τις ΛΑΧ το 2011 και είναι ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα επιτυχούς εξόδου. Ο πρόεδρός τους όμως, ο Ιμπραχίμ Μοχάμεντ Σόλιχ, χαρακτήρισε την εμπειρία αυτή «γλυκόπικρη», αναφερόμενος στις αλλεπάλληλες κρίσεις που βίωσε η χώρα του, η οποία εξαρτάται από τον τουρισμό. Πριν από την έξοδό τους, το αρχιπέλαγος χτυπήθηκε από το τσουνάμι του 2004, το οποίο του κόστισε σχεδόν το 60% του ΑΕΠ του. Το 2020, η πανδημία της Covid-19 μετέτρεψε την ευημερούσα χώρα σε «μια χώρα χωρίς εισόδημα» επί τρεις μήνες. Στη συνέχεια, ο πόλεμος στην Ουκρανία προκάλεσε «καταστροφή» καθώς αυξήθηκαν οι τιμές των πρώτων υλών.
Σύμφωνα με τον Σόλιχ, οι χώρες τώρα «αγχώνονται» στην ιδέα ότι θα χάσουν το καθεστώς που απολαμβάνουν στις ΛΑΧ. Οι περισσότερες ζητούν να διατηρηθούν τα εμπορικά προνόμιά τους για τουλάχιστον έξι χρόνια μετά την αλλαγή κατηγορίας, όμως οι πλούσιες χώρες διαφωνούν.
Οι κρίσεις «δεν προέτρεψαν τις τράπεζες, τους πλούσιους και τους ισχυρούς να σκεφτούν λογικά» και «αν δεν δράσουμε, όπως όλη η ανθρωπότητα, η αδιαφορία και η απληστία θα βυθίσουν το παγκόσμιο καράβι» είπε ο πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ, Ζοσέ Ράμος Όρτα.